संग्रहालयय् लोकतन्त्र

- राजेन्द्र महर्जन -

कामचलाउ सरकारया अर्थमन्त्रीं गूगु वि्रफकेस संग्रहालयय् तयेगु घोषणा लिपा संग्रहालयया प्रचार नं अप्वइगु जूगु दु । विपक्षीया सहमति विना जवरजस्ती हःगु पूर्ण वजेट हयेवं विफकेस लाकेगु ज्या जूगु खः । न्ह्याथे यानाः नं पूर्ण वजेट हयेत कटिबद्ध सरकारया ह्याउ दुगु खःसा बि्रफकेस नापं सभासद् नापं संग्रहालयय् तयेगु ज्या जुइमाःगु खः । ऐतिहासिक महत्वया निमार्ण व सजिव वस्तुयात संरक्षित यायेत राष्ट्रिय संग्रहालयय् हिलेगु बांलाइ । संसदीय प्रजातन्त्रया जननी वेलायतं म्याडम टौसाडयात सःताः खिउँगु शुक्रवार नाटकयात जीवित मूर्तिइ ढालय् यानाः संविधानसभाया चौरय् स्थापित यायेगु उपाय लागू यायेफु । थुकी खिउँगु शुक्रवाःया झलक जक मखु संसदीय परम्पराया इतिहास नं । संग्रहालय् तयेगु झ्वलय् लम्कां प्रकरणयात नं संरक्षीत यायेगु आवश्यक जुइ । एमाले उम्मेदवार व थः भाःत कृषिप्रसाद शर्मा स्याःगु तमं एमालेया सभासद् कमला शर्मां संविधानसभा हलय्हे पूर्व गृहमन्त्री व सभासद् पूर्णवहादुर खड्कायात कयेकूगु ८ नंवरया चप्पल नं संरक्षण यायेमाःगु खः । चप्पल कयेकूम्ह व लाःम्ह सभासदपिसं संसदीय लोकतन्त्र वचय् यायेत कृयाशिलला दहे दु, गुम्हस्यां वि्रफकेश तछ्यायेत तरिका स्यनेगु ज्या जुल ।

वहुदलीय प्रजातन्त्रय् सभामुख रामचन्द्र पौडेलयात नेतालय् दाःम्ह एमालेया सांसद गोल्चे सार्कीया ल्हाः नं संकलन यायेत स्वल धाःसा अज्ज उत्तम जुइ । राष्ट्रियसभा दुजः स्वः सार्किया ल्हायाहे डमी दयेकाः तयातयेफु । भिंखुक्वः बूम्ह रामचन्द्र पौडेलला संसदया अन्त्य जूसां धेंधें बल्लाः कासां नांलित मकासे लोकतन्त्रया पाठ स्यनाच्वंगु दु । थुकिया अर्थं नेपाली प्रजातन्त्रयात थुज्वःगु ज्यां समृद्ध व उदाहरणीय दयेकेगु ज्याया इतिहास कमजोर मदु । थुज्वःगु ज्यायात, उकिइ प्रयोग जुइगु वस्तुयात उज्वःगु ज्या याइम्ह सांसद व सभासद्यात संरक्षित यायेवलय् संग्रहालय्या गरिमा व शोभा अप्वइगु जुइ । उज्वःगु गरिमामय ज्या संसदीय प्रजातन्त्रया मसिहा व हिमायती नेतां याये दतधाःसा प्रेरणादायी जुइ, संसदीय व्यवस्था स्वयाः न्हृयःने वनेयःपिं माओवादीया ज्या नं । पञ्चायती प्रजातन्त्रया पक्षधर नेतां थुज्वःगु ज्या जुइफै मखु, छाय् धाःसा इपिं अपराधया कारण झ्यालखानाय् जक च्वने ल्वः, संग्रहालयय् मखु ।

बहुदलीय प्रजातन्त्रय् मसिहाव हिमायति नेतातय्सं धाःसा थःगु अपराधया नितिं माफी ˆवनाः गरिमामय ज्या न्ह्यायेफु, छाय् धाःसा इपिं थुकिया नितिं योग्य व सक्षम दु । झिंनिदँया वहुदलीय प्रजातन्त्रं लोकतन्त्रयात सार्थक दयेके मजूगुली व्यवस्था दुने निहित कमि दुगु दोषी खः, व स्वयाः म्हो दोषी मदु, कांग्रेस व एमाले थें संसदीय दलया नेता व संवैधानिक राजतन्त्रया खोलय् शासन याइपिं जुजुपिं जनमानसय् न्ह्यसः दु, वहुदलीय प्रजातन्त्रयात गन सत्ताप्राप्त कासाय् हितीगु संसदीय दल, उकिया नेता व जुजुपिं संग्रहालयय् तयेत उपयुक्त पात्र प्रवृत्ति मखु । थौं दकले संसदवादी व लोकतान्त्रिक जुयाः शासन चलय् यायेत भ्रष्टाचार, सांसद न्यायेमीगु, सांसद सुचुकेगु व संसदीय कासा म्हितेगु ज्या संसदीय परम्परा कथं खः । न्ह्यःने लाःथे संसद विघटन यायेगु ज्या संसारया दकले बांलाःगु संविधानयात जुजुया तुतिइ छायेगु ज्या, संविधानयात सेनाया लाकमं न्हुयाः शासन याइगु जुजुनाप गःपः स्वाकाः सरकार चलय् यायेगु ज्या गैर संसदीय व गैरप्रजातान्त्रिक मखु, सैनिक दवावय् संकटकाल लगय् यायेगु, सेना परिचालन यानाः प्रजा व प्रजातन्त्रया हत्या यायेगु, संसदीय धर्म व प्रजातान्त्रिक सत्कार्य खः लाः ? "वहुदलीय प्रजातन्त्र व संवैधानिक राजतन्त्र" तयातयेगु नामय् न्ह्याकूगु युद्ध हिंसात्मक ज्या मखुला ? व संसदीय धर्म व प्रजातान्त्रिक सत्कर्म खःसा हिंसात्मक ज्या धयागु गुज्वःगु ? सरकारया वलजˆतीया विरोधय् याइगु प्रतिरोध जक भौतिक हिंसाजुइगु खःसा आः धयावीमाः थुकियात कयाः परिभाषा वीगु ज्याला सरकारयागु खः, मेपिनिगु मखु ।

थौं नं वहुदलीय प्रजातन्त्र जिवित दु नत संवैधानिक राजतन्त्रहे । थुज्वःगु सीधुंकूगु विचाः व व्यवस्थाया वकालत याइगु बहुदलीय प्रजातन्त्रवादी थौकन्हय् संसदीय लोकतन्त्रवादी जूगु दु, सत्ता च्यूत जुइवं जुजु नागरिक जूगु नाटक म्हिताच्वंगु दु । इमिसं राज्य व सरकारया विरुद्ध वन्दुक ल्होगु शक्तियात संग्रहालय स्वथनेत स्वयाच्वंगु दु । प्रजातन्त्रया विपक्षय् हिंसा याःसा नं सदाबहार लोकतन्त्रवादी जुयाच्वनेगु सुविधा दुम्ह शक्ति व व्यक्तिं थथ्य याइगु अजूगतिया खँ मखु । थःगु छयों निरंकुश शक्तिया न्ह्यःने क्वछुइ कीपिं, विद्रोही नेतातय्गु छयोंया मू क्वछीना जुइपिनिगु नितिं विरोधी दलं ध्वात्तु ध्वाःगु यात लोकतन्त्रया हाकुगु इतिहास जुइ, तर कामचलाउ सरकारं विपक्षीया सहमति मजूगु पूर्ण वजेटया नितिं याःगु वलजˆती धाःसा लोकतन्त्र जुइ । वि्रफकेश तछ्यायेगु सांसदीय मर्यादा खः लाकि मखु, विवादहे दु, तर थुज्वःगु विवादास्पष्ट ज्या ला कामचलाउ सरकारं विपक्षीनाप सहमति विना पूर्ण वजेट हयेत बलंजˆती यायेगुया परिणाम मखुला ? थ्व ज्यायात पाखण्ड पूर्ण खः लाकि मखु ? छानविनया विषय खः ।
माओवादी अवरोधयाहे तमं प्रधानमन्त्रीया सिफारिस मध्य चान्हय् संसदया जारी अधिवेशनहे अन्त्य यायेगु उदण्डतायापराकाष्ठा खः । सभामुख नाप सहलह मयासे अधिवेशन अन्त्य यायेगु धयागु निरंकुशताया आभास खः ।

थःम्ह न्ह्यागु याःसां संसदीय लोकतान्त्रिक जुइगु, विपक्षीं न्ह्यागु याःसां अप्रजातान्त्रिक जुइगु परिपाटी दुने आः संविधानसभा यातहे संग्रहालयय् हिलेगु मौका दत । तर माओवादी लगायत च्यागू दलया ग्वाहालिं विशेष अधिवेशन सःतेगु समावेदन यायेवं पुस ४ गते राष्ट्रपतिं संसद सःतूगु दु व प्रधामन्त्री ल्यज्या व अध्यादेश मार्फत हःगु वजेट यात दुत हयेमाःगु वाध्यता वःगु दु । देशया छयों क्वछीकेगु हाकुगु शुक्रवाया लिपा कट्टर संसदीय लोकतन्त्रवादीतय्सं काम चलाउ सरकारयात दीर्घकालिन कामचलाउ सरकारय् हिलेगु नितिं यायेमज्यूगु दक्को फुक्कं लाज पचय् यायेगु जरुरी मदु । उकिं माधव नेपालया नेतृत्वया सरकारं जेठ १४ तक्कहे च्वनाच्वनेमाः । इराकी सरकारया च्याला सरकारया रेकर्ड नं चब्बूगु दु ।

More Stories Like this