उपन्यासकार मथुरा साय्मि

उपन्यास सम्राट धुस्वां साय्मिया नामं स्वनातःगु गंकी धुस्वां-बसुन्धरा प्रतिष्ठापाखें थुगुसी पुरस्कृत याःपिं निम्ह व्यक्तित्वपिं खः उपन्यासकार मथुरा साय्मि व गायक प्रेमध्वज प्रधान। थ्वहे वइगु घ्यःचाकु संल्हू कुन्हु वय्कःपिंत थ्व सिरपाः लःल्हाइ
।
नेपालभाषाया साहित्य ख्यः मेमेगु भाषाया साहित्य स्वयां म्हो मजू। उकिं झीसं गर्व यानाः धाये थाय् दु, झीगु साहित्यया ख्यः च्वमिपिनिगु ल्याखं तसकं हे तःमि। नेपालभाषा साहित्यया थीथी विधाय् निरन्तर पिदनाच्वंगु सफूयात नं मेगु दसु कथं कायेफु। अले थुज्वःगु थीथी विधाया सफू च्वयाः च्वमिपिंसं नं नेपालभाषा साहित्यया धुकू जायेकेगु निंतिं तःधंगु योगदान बियाच्वनादीगु हे दु। थुकथं हे सफूत च्वयाः नेपालभाषाया उपन्यास विधायात तःमि याना च्वनादीम्ह छम्ह च्वमि खः भाजु मथुराकृष्ण साय्मि ।

थःगु साहित्य लेखनया शुरुवात 'वं नकतिनि प्रेम यात' नांगु बाखं मुनापाखें यानादीम्ह वय्कलं थःगु न्हापांगु उपन्यासया रुपय् 'कतांमरि' वि.सं. २०३५ सालय् पिथनादीगु खः। वय्कलं 'किच्कन्या' व 'मिलापू' नांगु नाटक नं च्वयादीगु दु ।

अंग्रेजी साहित्यय् स्नातकोत्तर यानादीम्ह वय्कलं ऐतिहासिक नाटकय् 'अजातशत्रु' इ अजातशत्रु जुयाः म्हिता नं दीगु खः। 'यज्जु' नांगु यःपौ मुना, 'लमि' नांगु लुमंति तँसा व 'लुमंति' नांगु जीवन सम्बन्धी रचनात नं वय्कलं च्वयादीगु जूसां वय्कःया विशेष रुची धाःसा उपन्यास हे खः। 'कतांमरि', 'ज्वाला', 'यां मिखा', 'मचाया मां' थेंज्याःगु उपन्यास च्वयादीम्ह वय्कलं 'माकुगु विष' नांया लघु उपन्यास धाःसा प्यंगू ब्वय् ब्वथलाः च्वयादीगु खः ।

ललित कला क्याम्पस, सरस्वती बहुमुखी क्याम्पस, पद्मकन्या क्याम्पस, रत्नज्योति क्याम्पस, पाटन संयुक्त क्याम्पस लगायत मेमेगु थीथी क्याम्पसय् ब्वंकादीम्ह वय्कलं थःगु उपन्यास व बाखं च्वज्यायात धाःसा थौं तकं निरन्तर रुपं न्ह्याका हे च्वंगु दनि। उपन्यास विधाय् वय्कःया भाषा, शैली व विषयवस्तुयात आम पाठकं तसकं ययेकू ।

उपन्यास ख्यलय् वय्कलं यानादीगु थ्वहे विशिष्ट योगदानया कदर यासें वय्कःयात थुगुसी गंकी धुस्वां-बसुन्धरा प्रतिष्ठानपाखें 'गंकी धुस्वां बसुन्धरा सिरपाः' बीगु निर्णय याःगु खः ।

गायक प्रेमध्वज प्रधान
नेपालभाषा संगीत ख्यःया खँ ल्हायेबलय् त्वःफिके हे मजिउगु छगू नां खः प्रेमध्वज प्रधान। वय्कः नेपालभाषा व खस नेपाली भाषाया नं उतिकं हे नांजाःम्ह गायक खः।
२०२३ सालं नेपाली संकिपाः 'माइतीघर' य् न्हापांम्ह पार्श्व गायक जुयाः म्येँ हालादीम्ह वय्कः वि.सं. २००९ सालंनिसें रेडियो नेपालय् आधुनिक व मेमेगु म्येँ हालेगु शुरु यानादीम्ह खः। वय्कलं थौंतकया दुने नीगू डिस्क रेकर्ड व खुगू क्यासेट एल्बम पिथनादीधुंकूगु दु। खस नेपालीया संगीत ख्यलय् योगदान बियादीगुलिं वय्कःयात २०४४ सालय् गोर्खा दक्षिणबाहु चौथो नं बिउगु खः। थुकियालिसें वय्कःयात प्रवल दक्षिणबाहुया मान पदवी नं लःल्हाःगु खः। थौंतक थ्यंमथ्यं न्हय्सलं मल्याक म्येँ हालादीधुंकूम्ह वय्कलं आधुनिक, राष्ट्रिय, लोक म्येँयालिसें भजन नं हालादीगु दु। वय्कःयात भूपालमान सिंह कार्की सिरपाः, गंगा लुनकरणदास चौधरी सिरपाः नं बीधुंकूगु दु ।

नेपालभाषा संगीत ख्यलय् तःधंगु योगदान दुम्ह भाजु प्रधानयात वि.सं. २०५९ सालय् हिट्स एफ.एम.पाखें लाइफ टाइम एचिभमेन्ट अवार्ड, इमेज च्यानल व एफ.एम.पाखें लाइफ लाइट एचिभमेन्ट अवार्ड लःल्हाःगु दु। वय्कःयात नेपाल सरकारं २०६२ सालय् राष्ट्रिय प्रतिभा पुरस्कार नं लःल्हाःगु खः ।
नेपालभाषां न्हापांखुसी पिहां वःगु वय्कःया याकः एल्बम 'किचः' उगु ईया हिट एल्बम जूगु खः। नेपालय् हे न्हापांगु रक एण्ड रोल म्येँ 'बाला बालाचिंगु मिखा उहू..' वय्कलं हे हालादीगु खः। नेपालभाषा संगीत विकासया लागिं वय्कलं उगु इलय् असं भोताहितिया गुलिखे छेँया खिउँगु छ्यलिइ सुकू लायाः तकं संगीत तयादीगु खः।
संगीत ख्यलय् वय्कःयात मखमली सःया थुवाः धायेगु याः। वय्कःया थुगु हे योगदानया कदर यासें गंकी धुस्वां-बसुन्धरा प्रतिष्ठानं वय्कःयात थुगु दँया 'धुस्वां साय्मि सिर्जना सिरपाः' बीगु निर्णय याःगु खः।

More Stories Like this