उच्चपदया नेवाःतय्त छसिकथं कारवाही

नरेशवीर शाक्य

मुलुकय् वःगु राजनीतिक परिवर्तनयात स्थायित्व बीमाःगु माग व थुकिया उपलब्धिकथं जातीय राज्य निर्माण जुइगु खँय् देय्या आदिवासी जनजातितय्सं दवावमूलक ज्या पित हःलिसे देय्या आदिवासी नेवाःतय्त नं अनेककथं न्हापा वर्चश्व कयाच्वंपिं छगू जातिया मनूतय्सं राज्यशक्तिया बः कयाः विभेदया ब्यवहार याना हःगु स्पष्ट जुजुं वयाच्वंगु दु ।

राज्यशक्तिया बः कयाः छुं ई न्ह्यः तिनि नेपाःया प्रशासनिक ख्यलय् अति इमान्दारकथं ज्या याना वयाच्वंम्ह नेपाल वायुसेवा निगमया कार्यकारी अध्यक्षयात अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगं विशेष अदालतय् भ्रष्टाचारया मुद्दा दायर यानाः छम्ह नेवाः ब्यक्तित्वयात हतोहत्साहित यायेगु कुतः जूगु दु। आःहाकनं थुकिया हे निरन्तरता कथं नेपाली सेनाया छम्ह उच्चअधिकृत पदय् ज्या यानाच्वम्ह छम्ह मेम्ह नेवाः सहायक रथी किरण बज्राचार्ययात सैनिक मुख्यालयं कोर्ट अफ इन्क्वायरी बोर्ड दयेकाः कारवाही न्ह्याकेगु प्रकृया शुरु यानाच्वंगु दु। भाजु बज्राचार्ययात राजनीतिक दलया नेतात नापलानाः सैनिक नियम हाचांगाःगु द्वपं बियातःगु दु। थुकथं उच्च ओहोदाय् ज्या यानाच्वंपिं नेवाःतय्त धमाधम कार्यवाही यानाहःगु थ्व संयोग जक खः वा नियति हे खः धइगु विषयय् नं नेवाः ख्यलय् चिन्तन जुइमाःगु दु।
विडम्वनया खँ खः, भाजु सुगतरत्न कंसाकारयात नेपाल वायुसेवा निगमया संचालक समितिया निर्देशनकथं ज्या यातं हे नं 'भ्रष्टाचार'या द्वपं फये मालाच्वंगु दुसा भाजु कंसाकारं 'भ्रष्टाचार'या कारवाही न्ह्याकेत अधिकार हे मदुपिं व 'भ्रष्टाचार' या परिभाषा हे स्पष्ट याये मफुपिंसं थःत मुद्दा दायर याःगु विषययात कयाः सर्वोच्च अदालतय् मेगु रिट नं दायर यायेधुंकूगु दु। मेखे भाजु बज्राचार्ययात कयाः याःगु कारवाही नेपाःया सैनिक इतिहासय् हे थुज्वःगु प्रकृतिया मुद्दा न्हापांगु जूगु खँ प्रशंग नं पिदनाच्वंगु दु।
नेपाःया सैनिकयात लोकतान्त्रीकरण यायेमाःगु खँ न्हापांनिसें हे चर्चाया विषय जुयाच्वंगु खः। छगू इलय् शाही सेनाया नामं न्ह्यानाच्वंगु आःया नेपाली सेना दुने न्हापांनिसें छगू जातिया मनूतय्गु बाहुल्यता दयाच्वंगु खँ जग जाहेर हे खः। थन मेमेगु जातिया नं समानुपातिकरुपं थाय् दयेमाल धयागु विषय तःक्वः आन्दोलन तकं न्ह्यायेधुंकूगु दु। तर, छगू जातिया बाहुल्यता ल्यंकातःपिं सेनाया उच्चाधिकारीतय्सं थ्व मागयात गबलें नं वास्ता याःगु खनेमदु। नेपाली सेना दुने नेवाः लगायत मेमेगु जातिया मनूत उच्च ओहोदाय् ज्या यानाच्वंपिं पतिंचाय् ल्याः खायेत गाः। तर अन दुने नं थुपिं जातिया अधिकारीत दुनेया अनेककथं उत्पीडनय् लायेगु यानाच्वंगु खँ नं इलय् ब्यलय् चर्चाय् वयेगु याः। नेपाः दुने राजनीतिक परिवर्तन हयेत देय्या आदिवासी जनजातित आन्दोलित जूगुया छता कारण थज्याःगु हे भाषा जाति दुने दयाच्वंगु उत्पीडनया कारण नं खः। तर आः नं राज्यसत्ताय् व उच्च ओहोदाय् च्वनाच्वंपिं मनूत छगू हे जातियापिं जूगु कारणं उगु थासय् मेगु जातिया मनूत वइ धयागु आशंकां थौं तक नं झिंखुक्वः तक प्रधानमन्त्रीया चुनाव जुयाः नं न्हूम्ह प्रधानमन्त्री मुलुकं लुइके मफूगु व नेपाःया संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रया संविधान इलय् च्वये मफयाः दच्छिया ई तनेधुंकाः आः खुला ई वनेधुंकाः नं न्हू संविधान च्वयेगुपाखे पलाः न्ह्याये मफुगु खः। मुलुकय् परिवर्तन चाहे मजूपिं व यथास्थितिवादीत अझं थःपिंसं राज्य सत्तां कया वयाच्वंगु सुख भोग छखे लाइ धयागु भय त्रासं मुक्त जुइ फूगु मदुनि ।

मुलुकया थज्याःगु तरलस्थिति नेवाःतय्त श्रृंखलाबद्वकथं छाय् कारवाही न्ह्यानाच्वन ले धयागु खँयात कयाः नं छकः चिन्तन यायेबहः जू। सकसिनं सिउगु खँ खः नेपाःया प्रशासन हरेकरुपं राजनीतिक प्रभावं मुक्त मजू। थन राज्य शक्ति हिला न्हूगु सरकार गठन जुइवं उगु पार्टीया वर्चश्व व प्रभाव हरेक ख्यलय् अप्वया वनी। कर्मचारी हेरफेर लिसें अनेक शुभ लाभया ज्याय् तिव्रता वइ। थ्व कारणं कर्मचारीत छु नं छु राजनीतिक पार्टीनाप सतिका च्वनेमाः धयागु मानसिकता कयाच्वंगु दइ। तर नेवाःत थःगु ज्याय् इमान्दारिता क्यनेगु स्वयां राजनीतिक आवद्वता पाखें तापाक हे च्वनाच्वनी। मेमेपिं सु नं कर्मचारीतय्त भतिचा जक मछिंगु ज्या जू वंसां मुक्कं पार्टीया शीर्षस्थ नेतात उम्ह कर्मचारीया हितय् माःथाय् तक खँ ल्हानाः वयात संरक्षण बीगु ज्या यानाच्वनी। थ्व कारणं अज्याव्पिं सु नं कर्मचारीतय्त छुं नं तःधंगु वा चीधंगु प्रशासनिक कारवाही यायेमाःसा न्हापां उम्ह कर्मचारीया लिउने गज्याःगु शक्तिया ल्हाः दु धयागु खँय् बिचाः यानाः जक पलाः ल्ह्वनीगु खः। थ्व कारणं गुलिखे उच्च ओहोदाय् ज्या यानाच्वंपिं कर्मचारीत न्ह्याक्व हे भ्रष्टचारी वा असक्षमम्ह मनू खः धकाः प्रमाणित जुइधुंकूसां इपिं प्रशासनिक कारवाहीपाखें सुरक्षित जुयाच्वनी। तर थ्व आरक्षण नेवाः कर्मचारीतय्गु धाःसा दयाच्वनी मखु ।

नेवाः कर्मचारीत राजनीतिक पार्टीनाप सम्बन्ध हे दुपिं जूसां थुपिं नेवाः जूगु कारणं हे राजनीतिक पार्टीया शक्ति थुमित संरक्षण यायेत लःलः मधाः। मेखे मुलुकय् जनआन्दोलन लिपा सुं नं मधेसी कर्मचारीतय्त छुं नं कथंया दुर्व्यवहार जक जूसां मधेसया नामं नीस्वनातःगु फुक्क हे राजनीतिक पार्टीत छगू हे सलं प्रतिकार याः वयेफइगु संभावना दुगु कारणं थ्व लागाया मनूतय्त नं आः गनं प्रशासनिक कारवाही जूगु समाचार मदुनि ।

नेवाःतय्गु दुने दयाच्वंगु थ्व कमीया कारणं सु नं नेवाः न्ह्याथेंजाःगु उच्च ओहोदाय् ज्या यानाच्वंपिं जुयाच्वंसां थुमित थीथी कथं म्वाः मदुगु खँय् तकं कारवाही जुयाच्वंगु संभावनायात बिचाः यायेमाः। राज्य शक्तिया बलय्, तं, रिसइवि व ब्वलासायेगु नियतं थज्याःगु कारवाही जुयाच्वंगुयात खंकाः नं नेवाः शक्ति छथाय् च्वनाः नेवाः जातीय राज्य नीस्वनेगु खँय् सकसिनं पहल यायेमाः ।

nsahakya@gmail.com

More Stories Like this