स्वंगू शक्ति दथ्वीया संघर्ष

- नारायण शर्मा

नेपाःया वर्तमान राजनीतिक स्वंगू शक्तिया दथ्वी जुयाच्वंगु दु । विश्वया राजनीतिक शक्तित थुमिगु जवं खवं केन्दि्रत दु । थुपिं छख्य राजनीतिक धु्रविकरणं गति कयाच्वंगु दुसा, मेख्य थुपिं स्वंगू शक्तिया दथ्वीया संघर्ष निर्मम, चक्करदार, पेचिलो व चरम रुप कयावनाच्वंगु दु । सर्वहारा वर्ग व पूँजीपति थें निगू वर्गया दथ्वीया संघर्षथें सिधा, खुल्ला व स्पष्ट मजूगुलिं थुगु संघर्ष अप्वः जटिल जूवनाच्वंगु दु ।
माक्र्सवाद-लेनिनवाद-माओवादया प्रतिनिधित्व माओवादीं याइसा, प्रतिकृयावादया भूमिका नेपाली कांग्रेसं याइ । साम्राज्यवाद व विस्तारवादया भूमिका नं वंहे याइ । ल्यं सुधारवाद संशोधनदारया भूमिका एमाले म्हिती । थुपिं स्वंगू शक्तिया संसारयात स्वयेगु, थुइकेगु व हिलेगु वारे चिन्ता व दृष्टिकोण नं थथेहे फरक फरक दु । माओवादीया चिन्तन व दृष्टिकोण सर्वहारावादी, द्वान्द्वात्मक भौतिकवादी व क्रान्तिकारी दु धाःसा कांग्रेसया आत्म समर्पणवादी, अध्यात्मवादी, प्रतिकृयावादी चिन्तन व दृष्टिकोण दु । प्रवृत्तिया ल्याखं माओवादी क्रान्तिकारी, एमाले मध्यपन्थी व कांग्रेस दक्षिणपन्थी शक्तित खः । लक्ष्यया मिखागुलिं स्वयेवलय् माओवादीया तत्कालिक लक्ष्य जनताया संघीय गणतन्त्र व कांग्रेसया वहुदलीय लोकतन्त्र खःसा एमालेया वहुदलीय जनवाद खः अर्थात ताक परे तिवारी नत्र गोतामे खः ।

दार्शनिक ल्याखँ मूलतः माओया क्रान्तिकारी दर्शनं माओवादी अप्वः प्रभावित खः, कांग्रेस नित्सेया व्यक्तिवादी दर्शनं परिचालित दुसा एमाले भडुँवा विकासवादं प्रदर्शित दु । सैद्धान्तिक रुपय् माओवादी भौतिकवादय् विश्वास याइ, कांग्रेसं अध्यात्मवादय् व एमालें द्वैतवादय् विश्वास याइ । थौं माओवादी सर्वहारा अन्तराष्ट्रियवादी मूल्य मान्यता व सहयोग सद्भावनाकथं न्ह्याइगुलिं थुकिया ल्यूने संसार न्यंकया शोषित पीडित, सर्वहारा श्रमजीवी व न्यायप्रेमी क्रान्तिकारी जनसमुदाय राजनितिक शक्तित व समाजवाद साम्यवादया पक्षधरपिं नाप अन्तराष्ट्रिय आड भरोसाय् च्वना च्वंगु दु धयागु छगू देशभक्त, राष्ट्रवादी, मुक्तिकामी, प्रगतिवादी शक्ति जूगु नातां देशया फुक्क देशभक्त, जनवादी, क्रान्तिकारी व प्रगतिशील शक्ति, व्यक्ति, संघसंस्था व समुदायत राष्ट्रिय आधारया रुपय् दु । पाय्छि थथ्यहे यानाः कांग्रेस छगू दलाल, नोकर शाह व सामन्तवर्गया पार्टी जूगुलिं थुकिया आड भरोसाया रुपय् देशया स्वंगू वर्गत, गुपिं राष्ट्रघाटी, जनघाती व अग्रगमविरोधी खः, वहे निरंकुशतावादी, अनुदारवादी, प्रतिगामी शक्ति, व्यक्ति व संघ संस्थात दुसा अन्तराष्ट्रिय आड आधारय् रुपय् मुख्यतः भारतीय विस्तारवाद दु । थथ्यहे एमालेया ल्यूने ढुलमुल, अवसरवादी, मध्यमार्गीर्, पीपलपाते शक्तित देशदुने दुसा, अन्तराष्ट्रिय स्तरय् उया ल्यूने स्यपिं व ध्वग्गीपिं संशोधनवादी गद्दार शक्ति व व्यक्तित दु । लुमंकेवहःगु दु, धाःसा एमालेया राष्ट्रिय अन्तराष्ट्रिय आद आधारया रुपय् छगू न्हूगु शक्ति दु, व खः एनजिओ/आइएनजिओया शक्ति ।

उगु विचार, दृष्टिकोण, सिद्धान्त, चिन्तन, प्रवृत्ति व शक्तितय्गु कारण वर्तमान राजनीति त्रिकोणात्मक संघर्षया स्थितिइ दु, व गुगु संघर्ष तसकं ज्यःगु, चमब्वुइगु, च्वःप्वः मदुगु थें खः । उकि थुकियात जटिल व गम्भीर धाःगु खः । अथ्यसां फुक्क खँया जन्म लिपा सीमाः वा आदि जुइ धुंकाः लिपा अन्त्य जुइगु प्रकृतिया अनिवार्य व अपरिहार्य सार्वभौम नियम जूगुलिं वर्तमान मछिंगु व जटिल त्रिकोणात्मक संघर्ष आः याकनं निगू कोणात्मक वा निगू धारात्मक रुपय् रुपान्तरण जुइत याकनं निणर्ायक स्थितिइ व संघर्ष थ्यनी । खासयानाः संविधान सभाया थपय् याःगु ई नं बच्छि स्वयाः अप्वः फुइधुंकूगु दु, तर औपचारिक, आधिकारिक, विधिसम्मत व संविधान व नियमावली सम्मत तरिकां मिलय् मजूगु विषयलय् छलफल यायेगु व एकरुपता कायम यायेगुपाखे मवंगु व जिमिसं थथ्य न्ह्याः वनेकि छख्य सहमति जूगु विषययात संविधानसभाया औपचारिक बैठकं पारित यायां वने, मेख्य सहमति मजूगु विषयलय् हानं छलफल यायां, सहमति मामां वने । थथ्य यानाः जक अर्थात भावी जेठ १४ दुने न्हूगु संविधान दयेकेफै धयागु जिकिर यायेगु नं कांग्रेस, एमाले लगायतया दलतय्सं अस्वीकार यायेगु, संविधान दयेकेगु नाप अभिन्नरुपं स्वानाच्वंगु शान्ति प्रकृयायात पूमवंतले निश्पक्ष व सर्वमान्य अन्तराष्ट्रिय संस्था संयुक्त राष्ट्र संघया प्रतिनिधित्व स्वरुप च्वनाः अनुगमन यानाच्वंगु संस्था अनमिनयात विदा मवीगु धाःसां इपिं मानय्मजूगु स्थितिइ हालै क्वचाःगु पालुङ्गटार विस्तारित वैठकं जनविद्रोह वियाः, जनक्रान्ति व राष्ट्रिय मुक्ति सम्भव मदु, उकिं उकिया ठोस तयारी तत्काल यायेगु जरुरी दु धयागु निष्कर्ष एकमतं पिकाःगु अवस्थाय् व उगुकथं दृढता पूवंके न्ह्यःने वनेत मूल नेतृत्व, मुख्य नेतृत्वपक्ति व मेमेगु फुक्क नेताकार्यकर्ता व योद्धात सर्वसमतं जुइगुलिं थौं तक्कया थ्व त्रिकोणात्मक संघर्षया स्थिति विस्फोटक जुइगु व निणर्यक रुप काइगु अवस्थाय् थ्यंगु आभास जूगु दु । सम्वन्धित संस्थाया गम्भीरता, संवेदनशीलता व जिम्मेवारी पूवंकेगु विचाः यायेगु जरुरी दु ।
थुगु सन्दर्भय् छगू खायूगु सत्य छु खःले धाःसा माओवादी छगू अपराजय शक्ति खः, छाय्धाःसा थ्व जनसम्मत विज्ञानसम्मत, न्यायसम्मत, क्रान्तिसम्मत व सत्यसम्मत दु ।

संसरय् सत्य, न्याय् व विज्ञानया अन्ततः विजय हे जुयाच्वंगु दु । हानं उकिसनं नं एकीकृत माओवादी थःहे दकले शक्तिशाली पार्टी खः, गुकियात नेपाःया जक मखु संसार न्यंकया न्यायप्रेमी, स्वतन्त्रताप्रेमी, मुक्तिकामी व क्रान्तिकारी जनसमुदायया व्यापक समर्थन दु । थुलि जक मखु, छुंनं देय् थुलि ताःहाकःगु इलय् तक्क अनिर्णयया वन्दी जुयाच्वनेत, गोलचक्करय् फसय् जुयाच्वनेत, अराजकताया सिकार जुयाच्वनेत, शोषण, दमन व लुटपाटया पञ्जाय् कैद जुयाच्वनेत व सुयागुं च्यः भ्वातिं व हलुमान जुयाच्वनेफैमखु । अन्ततः स्थिति विस्फोटक जुइ व अवले वं विद्रोह याइ, आक्रमण याइ व विजय व सफलताय् थ्यंकी । गथ्य छम्ह भौचित क्वथाय् कुनाः कत्थिं दायेवं न्हापाला व विसुंवनेत स्वइ, तर विसुंवनेगु लँ मखन धायेवं अन्तय् दाःम्ह मनूयाहे ख्वालय् झम्तय् याःवइ व मनूयात हे स्यानाः थः वचय् जुइ । पाय्छि थ्वहे खँ माओवादीयात लागू जुइ, जुइ, छुं भतीचा लिपा वा न्हापांया खँ खः । स्वंगू शक्तिया दथ्वी जुयाच्वंगु ल्वापुं छु भचा अप्वः ई काइ, लगानी अप्वः जुइ, तर लिच्वः माओवादीयाहे जित जुइ, छुंहे फरक जुइमखु ।

More Stories Like this