थ्व अत्युक्ति मखु

नर्मदेश्वर प्रधान

खँयाखँय्
थौंकन्हय् बैंकत म्हुकंचा थें सयाच्वंगु दु। गुलि बैंकत दु। अन्दाज याये मफयेधुंकल। न्हापा। छगू निगू बैंकं ज्या बियाच्वंगु। खुल्ला अर्थतन्त्र वइ। आर्थिक क्रियाकलापय् धेंधेंबल्लाः खने दइ। राज्यं खुल्ला अर्थनीति काइ। आर्थिक गतियात प्रोत्साहित याइ। देशया आर्थिक गतिबिधि थौं लगाम मदुम्ह सल थें जुइ। व यथाय् ब्वाँय् वनी। खुल्ला आर्थिक गतिविधियात पुँजी माली। धमाधम बैंकत चाली। बैंकतय्सं गुगु ख्यःयात प्राथमिकता बीगु। गुगु ख्यलय् लगानी त्यासा बीगु। सम्भाब्यता अध्ययन यायेमाःगु खः।लगानीं देशया आर्थिक स्थितिइ दूरगामी लिच्वः छु गथे लाइ? बिचाः याये माःगु खः। तर खुल्ला अर्थनीतिया नामय् भाँडभैलो जुइ , अराजकता खने दइ। बैंकतय्सं यग्गु ख्यलय् यत्थे त्यासा प्रवाह यायेफु। बैंकतय् ल्याः न्हियान्हिथं अप्वइ। राष्ट्र बैंकयात ध्यबा नकी। बैंकया लाइसेन्स काइ। बैंकया ल्याः गुलि माः, म्वाः। विचाः याइम्ह सु? लिसः अनुत्तरित जुइ ।

दकलय् तःधंगु चिन्ताया खँ। बैंकतय् वृद्धिं स्वनिगःया म्हसीकायात क्षतविक्षत यानाच्वंगु दु। म्हुकंचा थें सयाच्वंगु बैंकत, वित्तीय संस्थातय् अनियन्त्रित, अराजक गतिबिधि स्वनिगःया नेवाः जाति, इमि संस्कृति, बसोबासयात तःधंगु हाथ्या जुयाच्वंगु दु। इलय् हे थ्वयात पने मफुत धाःसा बैंक व वित्तीय संस्थातय् अराजक गतिबिधिं स्वनिगःया जाति, कला, संस्कृति व इतिहासयात अन्त याना बी। थुकी शंका मदु। स्वनिगःवासीत थ्व खँय् चिन्तित, सतर्क जुइ लिबायेधुंकल ।

थौंकन्हय् बैंकतसें अधिकांश त्यासा, लगानी जग्गा जमिन, अपार्टमेन्ट दयेकेगुपाखे यानाच्वंगु दु। बैंकतय् कारणं जग्गा माफियातय्सं स्वनिगःया जग्गा जमिनयात थःयत्थे म्हितकाच्वंगु दु। शोषण यानाच्वंगु दु। जग्गा माफियातय्सं थःगु ध्यबा लगानी यायेम्वाः। बैंकतसें माःगु ध्यबा बी। जग्गा ब्यापारीतय् जग्गा व्यापार न्ह्याकेत निजी पुँजी म्वाः। बैंकं पुँजी चूलाका बी। बैंकया खास उद्देश्य देशया आर्थिक विकास जुइमाःगु खः। लगानी वहे उद्देश्यं यायेमाःगु खः। तर जग्गा माफियातय् इशाराय् बैंक, वित्तीय संस्थातसें थःगु लगानी जग्गा कारोबारय् केन्द्रित यानाच्वंगु दु। स्वनिगःवासीतय्त थुकिया लिच्वः तसकं हे बांमलाक लानाच्वंगु दु ।

स्वनिगः छगू ऐतिहासिक नगर खः। कला, संस्कृति सम्पदां थ्व तःमि। थनया कला, संस्कृति, इतिहासयात म्वाके मफुसा स्वनिगःया अस्तित्व विलीन जुइ। स्वनिगःया विकास यायेम्वाः। थथे धाये फइ मखु। ई कथं थन नं हिउपाः हयेमाः। तर विकास, हिउपाःया नं उद्देश्य दइ। स्वनिगःयात गज्याःगु उद्देश्यं विकास यायेगु? स्पष्ट जुइमाः। विकासया नामय् थ्वया व्यक्तित्व, म्हसीका विशेषतायात न्हंके फइ मखु। बैंकतसें त्यासा बीबलय् देश, समाजय् उकिं छु गज्याःगु लिच्वः लाकी, अध्ययन यायेमाः। अन्धाधुन्धा जग्गाय्, छेँय् लगानी, त्यासा प्रवाह यायेबलय् स्वनिगःया सांस्कृतिक म्हसीकायात छु गज्याःगु प्रतिकूल लिच्वः लाः वनी सीकेमाः। थौं बैंकत स्वयम् हे माफियातय् गढ जुयाच्वंगु दु। नेता, राष्ट्र बैंक, अर्थ मन्त्रालययात प्रभावित यानाः इमिसं थःगु पक्षय् न्ह्यागु नं निर्णय याकेफु। धाये स्वयम् देश आर्थिक माफियापाखें सञ्चालित जुयाच्वंगु दु ।

स्वनिगलय् च्वंपिं थौं स्वायत्त राज्यया आशा यानाच्वंगु दु। छखेर नेवाःतय्त थज्याःगु आशाय् फँसे याइ। मेखेर बैंक, माफियातसें नेवाःभूमिइ थःगु कथं ज्या न्ह्याकाच्वनी। बैंक, वित्तीय संस्थातसें स्वनिगःया म्हसीका व अस्तित्वयात धरासायी जुइकथं ध्यबा प्वंकाच्वंगु दु। नेवाःतय् थ्व खँय् होस वइबलय् थनया म्हसीका फसय् तनेधुंकी। अज्याःबलय् प्राप्त जुइगु नेवाः राज्य गज्याःगु जुइ? न्याल्ल ब्यां !

देशया लखौंलख ल्याय्म्हल्यासेत मजदूरीया लागि विदेशय् वनाच्वन। इमिसं छ्वयाहःगु "रेमिटेन्सं" देश बचे जुयाच्वन। मखुसा देश कंगाल जुयाः गन थ्यनेधुंकल जुइ। थौं बैंकतसें म्हितकीगु ध्यबा वहे "रेमिटेन्स" खः। लखौ ल्याय्म्हल्यासेतय् हिचःति। विदेशय् वनाः दुःख सी। हिचःति हायेकी। ध्यबा बचे यानाः थःगु देशय् छ्वया हइ। देश व जनताया हित कल्याण जुइमा। इमि स्वप्न जुइ। ल्याय्म्हल्यासेतय् परिश्रमया फल रेमिटेन्स। थौं बैंकतसें वहे रेमिटेन्सयात थःगु स्वार्थया लागिं छ्यली। हाकिमतसें लखौंलख तलब नइ। इपिं विलासी जुइ। माफियात लिसे साँथगाँथ याइ। बैंकतसें विकास यानागु दाबा याइ। लाभांश इनी। तर व विकास लाभांश धात्थे देशय् आर्थिक विकासया फल खः ला? मखु। स्वनिगःया म्हसीकायात क्षतविक्षत यायेत जग्गा माफियात लिसे जानाः याःगु कालबिलया लिच्वः जक खः। जग्गाया भाः थकायेगु।छकू हे जग्गायात झिक्वः मीगु। न्यायेगु। बैंकं ध्यबा कायेगु। थ्वहे चक्रय् बैंङ्कतसें लगानी याइ। लबः काइ ।

स्वनिगःयात "मेट्रोपोलिटन सिटी"यायेगु खँ वयाच्वंगु दु। पिने थ्व विकास खने दइ। तर थ्व योजना स्वनिगःया म्हसीकाया अन्त्येष्टि यायेगु षडयन्त्र जुइ। नगर विकास जुइमाः। तर उकिया उद्देश्य छु? क्यनेमाः। थ्व ऐतिहासिक, सांस्कृतिक म्हसीकाया प्रतिकुल जुइ मजिउ। विकास धायेवं न्ह्यागु नं उचित जुइ फइ मखु। स्वनिगः विकासया नामय् ततःधंगु नगर योजनात हइ। स्वनिगःयात "मेट्रोपोलिटन सिटी"यायेगु योजना भूमिमाफियातय् जाल खः। थ्व योजनां बैंकतय् लगानी अप्वइ। बैंकत तःमि जुइ। भूमाफियात मालामाल जुइ। तर स्वनिगःया विकास मखु, विनाश जुइ ।

बैंकतय् लगानी स्वनिगःया पर्यावरण व म्हसीका विरोधी ख्यलय् याके बी मजिउ। स्वनिगःवासीतय्सं वाःचायेकेमाः। स्वनिगःया म्हसीका म्हासे याइपिनि 'फाइनान्सर' थौं बैंकत जुयाच्वंगु दु। थ्व तथ्य खः। अत्युक्ति मखु ।

More Stories Like this