न्ह्याम्हेस्यां न्ह्यागु याःसां जिल ला ?

दि. दि. शि. यल

देशय् ब्वलनाच्वंगु कमजोर राजनीतिक अवस्था व नेपाःया कानून गुलि तक छ्वासु एवं कमजोर दु धइगु खँ छु ई न्ह्यः जूगु घटनां छर्लङ्ग क्यनेधुंकूगु दु। पुलांम्ह युवराज पारस शाह व बंगलादेशी नागरिक लिसें उपप्रधानमन्त्री सुजाता कोइरालाया जिलाजं दथुइ चितवनया टाइगर टप्स रिसोर्टय् जूगु गोली काण्डं गज्याःगु रुप काल व थौं वयाः उगु काण्ड गज्याःगु अवस्थाय् वयाः क्वचाल, थुकिं हे क्यनेधुंकूगु दु कि नेपाःया राजनीतिक दलतय्गु खिंचातानी व नेपाःया कानून थुलि तक अव्यवहारिक दु धइगु खँ ।

पुलांम्ह युवराज पारस शाह न्हापांनिसें हे गज्याःम्ह मनू खः धइगु खँ सायद मसिउपिं सुं दइ मखु। अले वय्कःया कर्तुत नं न्हापा हुइनाभुइना जक जुयाच्वंगु खःसा आः थुगु घटनां छर्लङ्ग क्यनेधुंकूगु दु। सामान्य विवादया दथुइ ब्वलंगु घटनां गज्याःगु तक रुप धारण यायेफु धइगु दसु नं थ्व घटनां क्यना बिउगु दु। तर, पुलांम्ह युवराज जूगु हैसियत व वयागु आः तकं ल्यनाच्वंगु शक्ति क्यनाः थम्हं अपराध यानागु खः धकाः न्ववाये धुंकाः नं लिपा हानं उल्टापाल्टा यानाः खःयात मखु व मखुयात खः यानाः घटना हे सामसुम याना छ्वत। थुकिं हे प्रस्ट दु कि थन सुयागु शक्ति दु देय्या कानून नं वयागु हे ल्हातय् लाइगु जुयाच्वन ।

यदि थथे मखु धइगु खःसा पारसयात नेपाःया कानूनं छाय् अपराधी तायेके मफुत? थुलि जक मखु थ्व स्वयां न्ह्यः नं पारसपाखें जूगु उलि हे घटनात दु। उगु घटनात छम्ह युवराज जूगु नातां सामसुम जुल तर आः छि-जि थें छम्ह सामान्य नागरिकय् परिवर्तन जुइधुंकूगु अवस्थाय् नं नेपाःया कानून वयागु हे ल्हातय् दु थें च्वंक न्ह्यानाच्वंगु छाय्? वं न्ह्याथेंज्याःगु आपराधिक ज्या या, प्रमाण लुया वयेमा वा मवयेमा वयात छुं नं कानूनं थी मखु। वयात थथे हे त्वःता तयेगु खःसा कन्हय् वं आः स्वयां अझ तःधंगु घटना मयाइ धकाः धाये मफु ।

यदि पुलांम्ह युवराज पारस शाहयात थुकथं हे नेपाःया कानूनं छुट बियाच्वनेगु खःसा कन्हय् वनाः बुलुहुँ बुलुहुँ देशय् मेमेपिं नं पारस शाहत जन्म जूमवनी धकाः धाये मफु। अथे नं नेपाःया डनतय्सं थीथी इलय् थीथी घटना याना हे च्वंगु दु, उमित तकं नेपाल सरकारं न्हापनय् चिकं तयाः, मिखाय् हाकुगु चस्मा तयाः सुम्क च्वनाच्वंगु दु।
थुकिं 'जो चोर उसैको ठूलो स्वर' धाःगु खय् भाय्या उखानयात चरितार्थ यायेगु ज्या जू वनाच्वंगु दु। मखु धइगु खःसा सुजाता जोस्टया जिलाजं रुबेल चौधरीं न्हापा 'जितः गोलीं कयेकल' धायेधुंकाः नं लिपा वयाः 'जिं गोलीया सः जक ताःगु खः, बन्दुक धाःसा मखं' धकाः निपु म्ये छ्यलेगु व थुखे पारस शाहं 'जिं बन्दुक हे छ्यलागु मदु' धकाः धायेगु संयोग जक खः लाकि थन दथुइ नं छुं खेल जुइधुंकूगु खः? थ्व ला देय्या कानूनयात तप्यंक हे हाथ्या बिउगु जुल। जब कानून हे थःगु इशाराय् न्ह्यानाच्वंगु दुसा तुयूगुयात हाकुगु व हाकुगुयात तुयूगु यायेगु धइगु छुं नं तःधंगु खँ मखु। अथे नं सुं छम्ह साधारण नेपाली नागरिकयात स्यात धाःसां थन छम्ह छुँ स्यानागु बराबर जुइधुंकूगु दु ।

कानूनय् खेलवाड यायेगु थज्याःगु घटनायात झी नेपाःमि जनतां सह यानाः स्वया च्वने फइ मखु। यदि थज्याःगु घटनायात थुकथं हे तिबः बिया वनेगु खःसा छम्ह नेपाःमि नागरिक जुयाः म्वायेत नं कन्हय् थाकुया वनी। कानूनया थ्व खेलवाडं कन्हय् मेपिंत हःपाः जू वनीगु खँयात ल्वःमंके मजिउ ।

मेगु खँ त्वःते, छखा हे छेँय् निम्ह दाजुकिजा व छम्ह मांया दथुइ एक आना छेँ इनाः कायेगु नितिं तक गज्याःगु ल्वापु जुइ, थ्व धया च्वनेमाःगु खँ मखु। एक इञ्ची जग्गाया खँ मिले मजुइवं ल्हाः तयाः तक नं ल्वाइ। अज्याःगु ल्वापु तक नं स्वये मफुत कि जःलाखःलां वयाः खिना बी, सरोकार क्यनी। तर थौं देशय् वनेधुंकूगु राजतन्त्रया छम्ह पुलांम्ह दुजलं खुलेआम गोली चले यानागु खः धकाः हाकाहाकी धालं नं वयात छुं तःधंगु कारवाही मजूगु व कारवाही मजूसां तुलुतुलु स्वयाच्वने माःगु झीगु बाध्यतां कन्हय् बांलाःगु लिच्वः महइगु खँ निश्चित दु। थ्व धइगु हे नेपाःया कानून थुलि तक कमजोर कि ध्यबा दुपिनिगु कानून - कानून मखु, म्हिचाय् घाना जुइगु रुमाल जक खः धकाः तायेके मालाच्वंगु दु। पारस शाहं थज्याःगु घटना याःगु जक मखु, यायेधुंकाः अझ हानं हानं थज्याःगु घटना याये मानि अले जि जेलय् च्वं वनेमानि धकाः सार्वजनिक सञ्चार माध्यमय् हे वयाः न्ववातं नं वयात कारवाही यायेगुपाखे सुनां हे पलाः मन्ह्याकू। बय्बय् जुइगु धइगु छि जि झी सकसियां नितिं छगू तःधंगु हाथ्या खः, वक्तव्य हे बियाः जिं गोलीं कयेकागु खः धाःम्हेसित छु कारवाही याइगु खः आः तक स्पष्ट मजूनि ।

आः जूगु थ्व घटनापाखें नेपाली जनतायाके देशय् न्ह्यागु जूसां चुप जुयाच्वनेगु संस्कृति ब्वलनेत्यं थें च्वं। न्ह्याम्हेस्यां न्ह्यागु याःसां चुप जुइगु ग्यानापुगु संस्कृति खः। जुजुं जुजुं आः ला देशय् संविधान मदयेकूसां चुप, राजनीतिक दलतय्सं साधारण नेपाःमि जनतायात क्वाये फक्व क्वानाः पेट्रोलियम पदार्थया भाः थकायेगु ज्या याःसां चुप, ग्याँसया भाः थकाःसां चुप जुइगु बानी ब्वलनाच्वंगु दु। बजारय् भाः थहां वनाच्वंगु आः सुनां हे थी मफयेधुंकल। नयेगु, त्वनेगु फुक्क हे वस्तुया भाः थहां वनाच्वंगु दु। तर नेपाली जनता धाःसा चुप हे जुयाच्वंगु दु ।

थथे जुयाच्वनं तकं नेपाःया सचेत नागरिक मौन च्वनाच्वंगु छाय्? यदि नेपाली जनतायाके चुप च्वनेगु संस्कृति ब्वमलंगु खःसा आः झीसं थःथःगु थासं पलाः न्ह्याके हथाय् जुइधुंकूगु दु। अले नेपाःया राजनीतिक अवस्था, दल व कानून कमजोर मदु, कानून सकसियां नितिं सम्मान खः धइगु दसु न्ह्यब्वयेगु ई नं न्ह्यःने वयाच्वंगु दु। देशय् न्ह्यागु जूसां सकलें सुम्क च्वनेगु खःसा थुकिं देशय् तःधंगु हे अराजकता, नेतातय् मनपरी यायेगु प्रथान नं शुरु जुइ गुकिं झीत थौं स्वयां नं बांमलाःगु अवस्थापाखे जबर्जस्ती घ्वानाच्वनी ।

More Stories Like this