नेपाली क्रान्तिया समीक्षा व भावी लँ -२

-हितबहादुर तामाङ्ग

थ्वहे रणनीति व कार्यनीतितय्गु दीर्घकालिन जनयुद्धय् आम सशस्त्र विद्रोहया कार्यदिशा समायोजन यायेगु आधार तयार याःगु खः । थुकिं निक्वःगु राष्ट्रिय सम्मेलनय् मूर्तरुप काल । स्वंगूगु विस्तारित वैठकं आवश्यकय् वयेफैगु अवसरवादी विचलनया विरुद्ध प्रतिवद्धता प्वंकुसे सिंगो पार्टीयात वैचारिक मार्गदर्शन याना । थुगुकथं, नेपाःया इतिहासय् जूगु सशक्त व सशस्त्र आन्दोलनतय्गु प्रकृति, उगु आन्दोलनय् जूगु मगाः मचाः प्राप्त उपलब्धी व बलिदानया अध्ययन यानाः वैचारिक, राजनीतिक, सांगठानिक व संघर्षया योजनानापं २०५२ साल फागुन १ गते जनयुद्धया शुरुवात जुल । जनयुद्धया घोषणां नेपाली समाज रुपान्तरणया महान प्रकृयाया रुपय् गौरवशाली परम्पराय् न्हूगु आयाम तनेगु ज्या जुल ।

जनयुद्धया शुरु जूगु निदाया दुनेहे ग्रामिण इलाकाया पुलांगु सत्ता फौजी व राजनीतिक निगू कथं हे बुइधुंकूगु खः । मुख्यत पश्चिम नेपाः थ निश्चित इलाकात जनवादी सत्ताया व्यवहारीक अभ्यासया स्तरय् थ्यंकेधुंकूगु खः । उकियात ध्यानय् तयाः २०५५ भाद्रय् क्वचाःगु केन्दि्रय समितिया प्यक्वःगु विस्तारित वैठकं वर्गीय समाजय् क्रान्तिकारी हिंसाया सार्वभौम चरित्र, शसस्त्र संघर्ष, दीर्घकालिन जनयुद्ध व जनसेना दयेकेगु सम्वन्धय् मालेमा वारेया वैज्ञानिक शिक्षात नेपाली कम्युनिष्ट आन्दोलनय् थुकियावारे न्ह्याःगु वहस व व्यवहारिक अनुभवतय्त संश्लेषण यायां पार्टीं जनसेना दयेकेत व नेपाली फौजी कार्यदिशाया विकास यायेगु निर्णय याना । वैठक आधार इलाका दयेकेगु न्हापांगु योजना दयेकेगु व व्यवहारिक रुपं स्थानिय जनसत्ता व राजनीतिक रुपय् केन्दि्रय, स्तरंनापं प्रतिकृयावादी सत्ताया विरुद्ध समानान्तर न्हूगु जनवादी सत्ताया विकास यायेत सामन्तवाद व साम्रज्यवाद विरोधी उत्पीडित वर्ग, जाति, जनजाति व क्षेत्रया जनताया व्यापक एकताय् आधारित क्रान्तिकारी संयुक्त मोर्चा दयेकेगु प्रकृयायात न्ह्यःने यंकेगु क्वजित ।

अथ्यहे यानाः राष्ट्रिय मुक्ति आन्दोलनया अवमूल्यन यायेगु अति अन्र्तराष्ट्रियवादी ट्रटस्कीवादी विचलन व राष्ट्रवादया नामय् सर्वहारा अन्तराष्ट्रियवादया अवमूल्यन यायेगु अन्त्तराष्ट्रवादी विचलनया विरुद्ध संघर्ष यायां सर्वहारा क्रान्तिकारी आन्दोलन व राष्ट्रिय मुक्ति आन्दोलनया छगू मेगुली विलय् यानाः साम्राज्यवाद व सर्वहारा क्रान्तिया युगया विशिष्टताय् नेपाली समाजया विशिष्टताय् संश्लेषण न यात । पार्टीया वहे संश्लेषण व निर्णयकथं जातीय आत्मनिर्णय व स्वायत्तताया ज्याझ्वः निर्माण जुल । वहेकथं थीथी जातीय मोर्चात गठन जुइगु प्रकृयां न्ह्यःने वन । थुगु कथंया जनयुद्धय् उत्पीदित वर्गया अतिरिक्त उत्पीडित जाति व क्षेत्रीय समुदाय नं अभुतपूर्व रुपय् सहभागी जुइगु प्रकृयाया सुरुवात जुल ।

जनयुद्धया तिव्र विकास, उकिं वःगु उपलब्धी, विचाः व राजनीतिक अतिरिक्त सत्ता व संगठनय् विकास जूगु मौलिकताय् प्रचण्डया नेतृत्वदायी भूमिका दुगुलिं ऐतिहासिक निगूगु राष्ट्रिय सम्मेलनं -२०५७ साल माघ २६ निसें फागुन १ तक्क) ठहर यात । पार्टी एकतानिसें विचार संश्लेषणया थुगु उचाइलय् थ्यंकेत प्रचण्डया सही व अभिछिन्न नेतृत्वया कारण क्वातूगु सर्वहारा हेडक्वार्टरया विकास जूगु ठहर यानाः सामुहिक नेतृत्वया केन्द्रीकृत अभिव्यक्तिया रुपय् विकसित विचाः श्रृखलायात 'प्रचण्ड पथर नां विल । उगु संश्लेषणया समुदाय सम्मेलनं पारित दस्तावेजय् अन्तराष्ट्रिय अन्तरवस्तु व राष्ट्रिय अभिव्यक्ति, सार्वभौमिकता व विश्ष्िठता, फुक्क व अंश, सामान्य व विशेषया दथ्वी अभिभावय् द्वन्द्वात्मक सम्वन्ध कथं नेपाली अनुभवतय्गु थ्व संश्लेषणं न्ह्यःने हःगु विश्व सर्वहारा क्रान्ति व सर्वहारा अन्तराष्ट्रियतावादया सेवा याइ' धयातःगु दुर थुग संश्लेषणं प्रचण्डयात नेपाली क्रान्तिया वैचारिक, राजनीतिक व संगठानिक रुपं छम्ह सफल नेतृत्वया रुपय् स्थापित याःगु दु ।

पार्टीं न्ह्यःने हःगु कार्यनीतिक नारायात सम्बोधन यायेगु पल्सा जनयुद्ध विरुद्ध सेना परिचालनया वातावरण दयेकेत अमेेरिकी साम्राज्यवादया निर्देशनय् सामन्ती अनुदारवादी गिरोहं दरवार हत्याकाण्ड यात । कुख्यात दरवार हत्याकाण्ड लिपाया राजनीतिक स्थितियात विश्लेषण यानाः पार्टीं अन्तरिम सरकार, संविधान सभा व गणतन्त्रया संस्थागत विकासया नारायात बहः बिल । २०५८ श्रावणय् युद्ध विराम व वार्ता न जुल तर पुलांगु सत्तां छुंनं निकास बीत तयार मजू । २०५८ मंसिरय् सेना परिचालन यायेधुनेवं नं जनयुद्धया तिव्रता व विकासय् छुंं अवरुद्धता मवल । लिच्वःकथं २०५९ माघय् युद्धविराम व वार्ता प्रकृयां न्ह्यःने वन तर पुलांगु सत्ता शान्तिपूर्ण निकासय् सहमत मजूल ।
२०६२ असोज-कार्तिकय् जूगु केन्दि्रय समितिया चुनवाङ वैठकं अन्तरिम सरकार व संविधानसभाया निर्वाचनया कार्यनीतिक श्रृंखलासहित लोकतान्त्रिक गणतन्त्रया कार्यनीति पारित यात । उगु कार्यनीति अन्तराष्ट्रिय व घरेलु शक्ति सन्तुलनयात विचाः यानाः न्ह्यःने हःगु अग्रगामी राजनीतिक निकासया नितिं खः । थ्व लोकतान्त्रिक गणतन्त्रयात वुर्जुवा संसदीय गणतन्त्र व न्हूगु जनवादी गणतन्त्र निगुलि मजुसे उकियात संक्रमणकालिन वहुदलीय गणराज्यया रुपय् काःगु दु ।

चुनवाङ वैठकया निर्णय धयागु रणनैतिक प्रत्याक्रमणय् न्हापांगु योजना ताःलायेेवं वःगु खः । थीथी वैठक व सम्मेलनं पारित जूगु कार्यनीतितय्गु उत्सर्गया रुपय् वःगु खः । वहे श्रृंखलां नेपाली क्रान्ति थन तक्क थ्यंगु खः ।
थन तक्क थ्यनेवं पार्टीं मालेमायात सृजनात्मक प्रयोग यायेगु झ्वलय् सशस्त्र जनयुद्ध आम सशस्त्र जनविद्रोह, शान्ति वार्ता व कुटनीतिक पहलया दथुइ समुचित तालमेल व सन्तुलन अनिवार्य दु धयागु मान्यतायात न्ह्यःने तयाः वःगु दु । क्रान्तिया पुनरावृत्ति असम्भव खः, तर क्रान्तिया विकास सम्भव दु धयागु संश्लेषण नं विगतया जिमिगु कार्य नीतितय्गु प्रयोगया अनुभव ग्वाहालि याःगु दु । थुयालिपा खरीपाटी भेला व गत सालय् जूजु हालै जूगु केन्दि्रय समितिया विशेष वैठकया निर्णय व समग्र युद्धया नीतिइ आधारित जुयाः विकासित घटनाक्रम व शक्ति मचुलनया आधारय् विचाः, राजनीतिक संगठन व संघर्ष सम्वन्धी जूगु निर्णयतय्गु न्हूगु प्रयोगया स्थितिइ जिपिं वयागु दु ।
जिपिं चुनवाङ वैठक लिपाहे शान्ति प्रकृयाय् वयागु नं मखु । चुनवाङया वैठकलिपा जाय् न्हुयाः छेनय् कयेकेगु फौजी रणनीतिक योजना ताःलाक्क कार्यान्वयन यानागु खः । थुगु रणनीति कार्यान्वयनय् वयेवं जक संसदवादी दलत सामन्ती राजतन्त्र अन्त्य यायेत १२ बुंदे सहमति यायेत तयार जूगु खः । लोकतान्त्रिक गणतन्त्र व १२ बुंदे सहमतिइ थ्यंकेत छु विशिष्ट राष्ट्रिय व अन्तराष्ट्रिय परिस्थिति मध्यम वर्गीय तप्काया मनोविज्ञान व मुख्य यानाः सहरिया बौद्धिक समुदायया चिन्तन व शक्ति सन्तुलनया विशेष परिस्थितिं नं प्रभाव त्वःतूगु खः ।
थौं नेपाली क्रान्ति जनताया संघीय गणतन्त्रया कार्यदिशा जुयाः न्हूगु जनवादी क्रान्ति पूवंकेगु चरणय् थ्यंगु दु । थौं भारतीय विस्तारवादी हस्तक्षेप नाङो रुपय् न्ह्याः वयाच्वंगु दु । थ्व नेपाली जनतायात सह्य मजू । थुकिं यानाः पूमवंगु क्रान्ति पूवंकेत व राष्ट्रिय युद्ध ल्वायेत भौतिक परिस्थिति परिपक्व जुजुं वनाच्वंगु दु । थुगुकथं स्वंगूगु विश्वया अर्धसामन्ती व अर्घ औपनिवेशिक देशय् गृहयुद्धया रुपय् शुरु जूगु जनयुद्ध राष्ट्रिय मुक्ति युद्धय् रुपान्तरण यानाः विद्रोहयात पूवंकेत परिस्थितिया विकास जुयाच्वंगु दु । जनयुद्धया वंगु न्यादाया अवधिइ नं झीगु आन्दोलन राष्ट्रियताय् हे केन्दि्रत खः ।

शक्ति व संविधानया नितिं निमित्त संघर्षया नाराया आधारय् जनताया संघीय गणतन्त्रर या अन्तरवस्तु सहितया संविधानया पक्षय् प्रतिवद्ध दु । तर संविधान दयेकेगु स्थिति मवल धाःसा व विस्तारवादी सैन्य हस्तक्षेपया संभावना अप्वल धाःसा वहे नारा विद्रोहया आधार नं दयेकी । अवले जनताया संघीय गणतन्त्रया कार्यदिशा राष्ट्रिय मुक्ति युद्धं जक पूवंकेफै । उकिया नितिं साहस पूर्वक नेतृत्वयायेत सर्वहारा वर्गया राजनीतिक पार्टीं थःगु पहलयात न्हूगु उचांइपाखें न्ह्यःने यंकेगु अनिवार्य जुइ ।

More Stories Like this