न्याइपिं अप्वयाच्वंगु दु लुँ थें च्वंगु तिसा

शीला साय्मि

'दुपिंत बचत मदुपिंत वरदान।' गोल्डेन ज्वेलरीया मीना तुलाधरया थ्व धापू थौंया ईयात तसकं पाय्छि जू। लुँया भाः थहां वनाः ४०,००० थ्यन। साधारण मनूतय्गु निंति न्यायेगु सम्भव हे मदयेधुंकल। अय्नं भ्वय् ला वने हे माः। तिसा मदयेक मगाः। तिसा तियावंसां छेँय् लिमथ्यंतले म्हय् जिउ मदु। थुज्वःगु इलय् वरदान हे जुयाच्वंगु दु "गोल्डन ज्वेलरी" पसःत। बजारय् लुँया भाः थहां वंलिसे "यो सुन होइन सुन भन्दा कम छैन" धकाः च्वयातःगु नकली लुँयागु पसः नं धमाधम अप्वयाच्वंगु खनेदु ।

लुँ थिकेगु व असुरक्षाया कारणं मनूत थुज्वःगु नकली लुँया तिसाप्रति आकर्षित जूगु खँ मय्जु तुलाधरं कनादी। थीथी दुर्गम क्षेत्रं निसें कयाः अमेरिका, बेलायत, अष्ट्रेलिया छ्वयेत तक नं थथे "लुँ पालिस यानातःगु तिसा" न्याः वइपिं दुसा अप्वः स्थानीय नेवाःत हे दुगु खँ नं वय्कलं कनादी। असुरक्षित वातावरणं यानाः धनीपिं मनूतसं नं अप्वः यानाः थज्याःगु हे तिसां तीगु यानाहःगु नं वय्कःया धापू दु ।

लुँया तिसा थें स्यंकाः दयेके मजिउसां माल धाःसा पटक पटक हिले जिउगु व लुँ स्वयां सछिदुगं दंगु कारणं मनूत थज्याःगु तिसापाखे आकर्षित जुयाच्वंगु खः ।

असुरक्षां यानाः मनूत अथें नं नकली तिसापाखे आकर्षित जुयाच्वंगु खः, आः लुँया भावं सर्गः थीवं ला झन थ्वहे तिसा मदयेकं मगाःगु अवस्था वःगु दु। दंगु तिसां तियाः ध्यबा बचत यायेगु व उकियात छेँ बुँ न्यायेगु ज्याय् छ्यलेगु बानी जुया वःगु खँ थज्याःगु हे मेगु पसः "गोल्डेन अर्नामेन्ट"या मय्जु विणा शाक्यं कनादी। वय्कःया कथं लुँया तिसा दयेकेगु ज्यालां जक हे थुज्वःगु तिसा न्यायेत गाः। थःगु पसलय् ध्यबा दुपिं ग्राहकत हे अप्वः वइगु खँ कँसें वय्कलं थज्याःगु तिसा मदुपिनि निंतिं ली खःसां दुपिनि निंति लुँ खः धयादी ।

न्हापा न्छिछिया १५/१६ हजार तकाया व्यापार दुसा उकी ५० प्रतिशत धइथें लबः दइगु खँ कँसें थौंकन्हय् धाःसा थज्याःगु पसः यक्व दुगुलिं धेंधेंबल्लाः अप्वया वःगु बिचाः प्वंकादिल ।

सुरक्षा जक मखु, खुलांनिसें खुदँ तक नं हिले जिउगु सुविधा हे थुज्वःगु तिसाया आकर्षण जूगु खँ मखंया शोभा कस्मेटिकल्सया मय्जु शोभां कनादी। देशी तिसाय् पालिस याकनं मवंगुलिं अप्वः देशी तिसा हे बिक्री जू। तिसा न्याः वइपिं अप्वः स्थानीय मनूत हे दुगु जक मखु पसः तयाच्वंपिं नं अप्वः स्थानीय हे दुगु नं वय्कःया धापू दु। लबः थौंकन्हय् १० प्रतिशत जक दु धासें ब्याहाया सिजनय् धाःसा यक्व ब्यापार दइगु खँ नं वय्कलं कनादिल।
लुँया भाः थहां वंसां नं थःगु व्यापारय् गुगुं लिच्वः मलाःगु खँ गंगा ज्वेलर्सया सुसार प्रधानं कनादी। वय्कलं धयादी, 'लुँ न्याइपिं ग्राहकत लुँ पसलय् वनी। सुविधा माःपिं झीथाय् वइ ।'

वय्कःया अनुमान कथं स्वनिगलय् कस्मेटिकल पसः बाहेक नकली लुँया तिसा पसः नं न्यय्गू ति दयेधुंकल जुइमाः। तर पसः अप्वया वं थें ग्राहक नं अप्वया वनाच्वंगु वय्कःया बिचाः दु ।

न्हापा स्थानीय नेवाःतसें जक न्याः वइगु थज्याःगु तिसा थौंकन्हय् तामाङ, गुरुङ, थारु, मधेसीतसें नं तीगु यानाहःगु दु। ल्होसार, ईद, उधौलि पर्वया इलय् थज्याःगु तिसाया बिक्री अप्वः जुइ ।

थःगु पसलय् सछि सत्या वंगु चिचीधंगु अंगू व एरिङ्गंनिसें ७००० वंगु तायो तक नं मियागु खँ वय्कलं कनादी। लुँया भाःलिसे तुलना याना स्वयेगु खःसा नितोला दुगु गोल्डेन पालिसया मंगल सूत्र द्वःछि तकां लाःसा अज्याःगु हे मंगलसूत्र लुँयागु न्यायेमाःसा ८४,००० तका तू। अथे हे छतोलाया चुरा ४०० तकां लाः, लुँयागु न्यायेमाःसा ४२,००० तका तू वः। मेमेगु तिसाया भाः नं अथे हे दु ।

लुँस्वां, तायो, जन्तर, न्यापु सिखः, चन्द्रहार, तिलरी, नौगेडी, कण्डमाला थेंज्याःगु परम्परागत तिसात नेपालय् हे दयेकी। थुकी लुँ पालिस तयेगु जुयाः भचा थिके। थुज्वःगु तिसा न्याना यंकाः छक्वः जक हिलेदु। भारतीय तिसा नेक्लेस, मंगलसुत्र, चुरा, सिखः धाःसा रेडियम पालिस च्वनीगु जुयाः याकनं पालिस वनी मखु। थुकिया फिनिसिंङ नं बांलाइ। उकिं बजारय् थज्याःगु तिसा अप्वः बिक्री जू। थज्याःगु तिसाय् लबः नं अप्वः दु ।

थिकेगु पत्थर थुनातःगु तिसा धाःसा बांलाःसां नं तसकं हे थिके जू। थुज्वःगु तिसा हिलेगु मयाः। ईया हिउपाः कथं तिसा न्यायेगु, मीगु व तीगुली नं हिउपाः वयाच्वंगु खनेदु। ध्यबा दुपिं मनूत नं आः सकली सिबें थज्याःगु नकली लुँयागु तिसापाखे अप्वः आकर्षित जुयाच्वंगु खनेदु। पसः तइपिं नं मेमेपिं नेवाःत हे अप्वः खनेदु। थज्याःगु तिसां लुँयात ध्वये फइगु खने मदुसां लुँ स्वयां कम धाःसा मजू धइगु व्यवसायीतय् बिचाः दु। सुरक्षा, सुविधा व सस्तो (दंगु) हे थ्व तिसाया मू गुण खः धइगु नं व्यवसायीतय् धापू दु ।

More Stories Like this