थिमिइ क्यनेगु दिनावंगु नवदुर्गा नाटक

श्रीकृष्ण महर्जन

नेवाः संस्कृतिया छगू महत्वपूर्णगु संस्कृति कथं नालातःगु ख्वपया नवदुर्गा प्याखं धायेगु यानाच्वंगु नवदुर्गा नाटक थिमिइ क्यनेगु दिनावंगु दु ।
खास यानाः यःमरि पुन्हि निसें च्यान्हु तक क्यनेगु याना वयाच्वंगु उगु पूधाः जीवन्त नाटक नगुने तक थिमिइ क्यंगु खः । दँय् दसं क्यनीगु तान्त्रिक आधारया धकाः नालातःगु उगु नाटक क्यनेगु झ्वलय् नगुने नेपाल संवत ११२९या यःमरि पुन्हि निसें नवदुर्गा प्याखं क्यनाच्वंगु इलय् थिमिइ स्थानीय मनूत व प्याखं क्यंवःपिनिगु दथुइ ल्वापु जूगु खः । अथे ल्वापु जुइ धुनेवं थगुनेनिसें हे उगु नाटक क्यंवनेगु मयाःगु खः । ख्वपया गथु अर्थात बनमालीतय्सं उगु नवदुर्गा नाटक क्यनेगु याना वयाच्वंगु खः । नवदुर्गा नाटकय् झिस्वम्ह कलाकारिपं दु । लिच्छिवीकालंनिसें न्ह्याःगु नाटकं लिपा दिनावंगु अले हाकनं तत्कालिन सुवर्ण मल्ल जुजुया इलंनिसें उगु प्याखं हाकनं क्यनेगु शुरु जूगु खः । ख्वपया नवदुर्गा जीवन्त नाटकया कलाकार श्रीराम बनमालीं धयादिल ल्वापु जूगुलि थिमिइ प्याखं नाटक क्यं मवनागु खः । जिमित सुरक्षाया व्यवस्था यानाबिल अन च्वनेगु नयेगु नापं मेमेगु व्यवस्था यानाबिल धाःसा क्यंवनेत समस्या मदु तर थुगुसी मखुत आः मेगु दँया निति बिचाः यायेफु ।

न्हापा न्हापा नेपाल मण्डल लागा दोल्खानिसें पाल्पा तकया नेवाः लागाय् नं क्यनाः वयाच्वंगु उगु नवदुर्गा नाटक थौंकन्हय् तकं सक्व बनेपा पन्ति ग्वले लागाय् क्यनाः वयाच्वंगु दु । वइगु ध्यःचाकु संल्हुनिसें ख्वपय् क्यनीगु उगु नाटक न्हापा न्हापा तोखाय् क्यनाः नं १९ दँ न्ह्यःनिसें दिनाच्वंगु खःसा आः हाकनं अन क्यनेगु निति माःगु कथं कुतः जुयाच्वंगु दु धकाः बनमालीं धाःगु दु । उगु पूधाः जीवन्त नाटक क्यनेगु झ्वलय् द्यःया ख्वापाः पुयाः समाजय् वइगु पंगःत गुगु कथं चीकेगु सामाजीक जीवनय् छु गज्वःगु कथंया जिम्मेवारी व दायीत्व जुइ धैगु खँ संगीतया तालय् अभिनय यायां क्यनीगु याइ । नेवाः समाजया चित्रण याइगु नवदुर्गा प्याखं नं धायेगु यानाच्वंगु उगु नाटक लिच्छिवीकालंनिसें क्यनाः वयाच्वंगु छगू जीवन्त संस्कृति कथं न्ह्यब्वया वयाच्वंगु दु ।