ख्वये ला न्हिले ला ?

- मथुरा साय्मि

प्वाथय् मदुतले ल्याः मदु दतकि मचा गय् च्वं थें सीके हथाय् चाइगु मां-अबुपिनि । मचा बुलकि इलय् हे मचाया धर्मकर्मया दक्व ज्या सिधयेकाः वयात फ्यतुकाः थनाः न्यासिकाः थम्हं बुयाः वयातं थ्वयातं क्यं जुइ हथाय् चाइगु मां-अबुपिनि । आहा ! कतांमरिचा थें च्वं का मचा ला । गुलि हिसिचादुगु । छाइसे नाइसे । मां स्वः लाकि अबु स्वः धाइबलय् थःगु ला-हिं ब्वलंम्ह सन्तान खः धयाथें थुइकीगु मां-अबुपिनि । खः जितः नं अथे हे जुल । थ्व खँ धात्थें गुला मांया प्वाथय् च्वनाः बुइम्ह मचाया खँ धाःसा ल्हाये त्यनागु मखु जिं । माफ यानादिसँ जिं ल्हायेत्यनागु खँ खः सपुया ।

सफू जिगु पिहां वल उपन्यासचा 'मचाया मां नामं । न्हूजः गुथिं हिसिचा दयेक हे बांलाक पिकयाब्यूगु खः थ्व सपूचित । पित हयेत नं धिकेपुतायात थें सुनानं मसीक ध्याक्वं ध्याक्वय् घ्वानाः छ्वःगु सफूचा मखु थ्व । बांलाःगु थासय् पीम्ह न्यय्म्ह जक भद्र-भलादमी मुनाःसां बिधि बिधान पुर्वकं थ्व सफूचित बिमोचन यानाः पित ब्वयेगु ज्या जूवंगु खः । कन्हय् कंस कुन्हु नेपालभाषाया पत्र-पत्रिकाय् जक मखु नेपाली भाषाया पत्रिकाय् व मेमेगु संचार माध्यमं नं चीसकंसां झ्यालि पितय् याःगु सफूचा खः थ्व । थम्हं बुइकाम्ह मचायात सर्वजातं नालाः च्वछायाः बय्बय् याइबलय् मां-अबुपिनि गुलि लय्ताः वइगु खः जितः नं उलि हे वःगु खः - सपूतम्ह छम्ह मेम्ह मचा बुइके धुन जिं धयाथें ।

द्वःछिगू धाःसां च्यासः जक पितहःगु थ्व सफूचा फुक्कसिगु ल्हाः तिइ याकनं याकनं हे थ्यंके मास्ते वः जि । याकनं याकनं हे पाठकत दक्वसित ब्वंकाः सपुूचा बांलाः बांमलाः धायेके यः जि । हानं थन्याःम्ह हे छम्ह मेम्ह नं सन्तान बुइके मास्ते वः जि । वःगु ला मेमेगु नं यक्व हे दु । फुक्क थौं हे धयाच्वने मखुत ला कि धयागु ।

नेपाः लागाय् फुक्क नेवाःतय्गु ल्याः स्वःसा लखंलख दु । स्वनिगलय् मेथाय् स्वयाः अप्वः दु । स्वनिगलं उखेथुखे पिने नं यक्व यक्व दु । जातं थरिथरि नां काःसां सकलें नेवाःत नेवाः हे खत । नेपालभाषा ल्हाईपं । झी सकलें नेवाःत । गैर नेवाःत नं दु भचा जकसां झीगु भाषाया सफू ब्वने न्ह्याःपिं । थ्व सकलें नेवाः जुयाच्वंपिंसं धाथें थ्व भाय् व साहित्ययात म्वाके हे माः धकाः छेँखा छखा छखां छगू छगू सफू जक ब्वनेमाः धकाः थुइकाः थःथःगु छेँ दुतयंगु जूसा च्यासःगू जक मखु द्वःछिगू जक मखु छगू छगू लाख हे सपुू छापय् याये मालीगु खइ । अथे जुयाच्वंगु दु ला मदु नि हला । आसे…। ।

जि साय्मि । मानन्धर जात । अथें धयापिं छगू जक जातया जिपिं हे कम मखु संख्याय् थन । थाय्थासय् दु । सहर गामय् दु । पहाड पर्वतय् दु । देश विदेशय् दु । भ्वय् छकः जक न्याइबलय् ल्याः खानां खाये मफयेक मनूत मुनी । न्हय्सः साय्मि धायेगु चलन दु । व न्हय्सः भ्वय् जाबू नकीबले मात्र न्हय्सः मखु । छेँखां छम्ह छम्ह जक भ्वय् नः वईपं स्वभागं मयाक नीछसलं मयाक मनूत भ्वय् नयेत मुंवइ । थुलि यक्व दु जिमिगु छगू जातय् जक । मती वइ - थ्व फुक्कसिनं छगू छगू सफू कयाब्यूगु जूसा भचा भचा सफू पिकयां गाइ ला । सत्य धरोधर्म गाइमखु ।

स्वनिगःया नेवाः भाय्या सफू पत्रिका मीगु थाय् ग्वःथाय् दु गन गन दु धकाः मालास्वःसा निपा ल्हाया पितंचा जक दयेव गाइ ला धया थें च्वं ल्याः खायेत । जि च्वंच्वनागु पुलां बानेश्वरया खँ जिं स्यू । सफू दुगु अले पत्रिका मीगु पसः थन दुवातय् जक प्यंगू न्यागू दु । नेवाःत दु । नेवाः भाय्या पत्रिका धयादिसँ नेवाः भाय्या सफू धयादिसँ गनं छथाय् नं मदु । म्यूपिंनं मदु न्याःपिं नं मदु । पत्रिका न्यायेत स्वयेत येँ येँ तक्क वनेगु । अय् धयागु नातिबज्रजुया पसः भोताहिती थ्यंकेगु । अन थ्यनेव छु छु पत्रिका पिदनाच्वन छु छु सफू पिहां वयाच्वन खनीगु । यःयःगु ल्ययाः कायेगु । पलख फ्यतुनाः छतानिता खँ ब्याकेगु नाति गुरुजुलिसे ।

जिगु नुगःखँ गुरुजुं मथुयाच्वनी । अले जिं हे न्यनेगु 'मचाया मां' स्वीगू बी हःगु हला झीथाय् । फुक्क वन ला कि ?'
गुरुजुं भचा पाउँख्वाः ज्यानाः नवानाबिज्याइ, 'वनी, बुलुहुँ वनी । न्हू वःगु सफू धकाः क्यनेगु । गुलिस्यां यनी गुलिस्यां थय्क स्वयाः त्वःताथकी… ।'

जिं सीके मास्ते वःगु लिसः थ्व मजुल । हानं तीजकं न्यने 'मखु आतक वंगु जम्मा ग्वःगू जुल ?'
'च्यागू वन' गुरुजुं लिसः कनी ।

जि पाकः थें जुइ । उलिउलिमछि प्रचारप्रसार जूगु सफू । फुक्कसिया न्हाय्पनं ताये धुंकूगु खँ । मिखां खने धुंकूगु सफू । जम्मा च्यागू वन । थ्व खँ मेपिसं ताइ धकाः जि ग्यात । लां क्यने धुंकल सफू ब्वयातःगु । जम्मा च्यागू …। ।

गुरुजुया पसलं याकनं हे ख्वाः सुचुकाः बिस्युं वनेमाः थें जुल जितः । अथें गथे वने । मती खँ स्वत्तुस्वइ जिके । छाय् मवंगु जुइ उभनं । बांमलाःगु ला । बांमलाः धयागु नं खँ मखु । ब्वना हे मस्वःनिसा गय् यानाः बांलाः बांमलाः धाये फइ । छाय् मन्याःगु जुइ मनुखं । न्हापाया सफू ला यक्व हे मिया बिज्याःम्ह अन ।

थःगु न्हाय् छकः तये थें अले जिं नवाना 'माकुगु विष' ला यक्व हे वन हला । थ्व जक छाय् मनुखं मययेकूगु जुइ ?'

गुरुजुं आगं प्वले थें छता धयाबिज्यात ुन्हापाया सपुूया मू झितका । थुकी थय्क स्वइ । स्वीन्यातका । पाःगु थ्व हे थें च्वं… ।'

जिं थुल । छ्यं भचा ल्हुकुल्हुकु संका । जि न्हिले ला ख्वये ला ?

More Stories Like this