धुँन्याः
देशया सुरक्षाया प्रतीक व प्राचीन साँस्कृतिक धरोहर नेपालमण्डलया प्राचीन महानगर कान्तिपुर मानवसभ्यताया छगू मौलिक साँस्कृतिक अस्तित्व खः धुँन्या । मानव सभ्यताया विकास अनया वास्तुकला व साँस्कृतिक गतिविधि हे क्यनाच्वंगु दइ । कान्तिपुरया प्राचीन आदिवासीतय्त थौंकन्हे ज्यापु कथं म्हसीकावयाच्वंगु दु । येँया स्वीनिगू त्वाःयात ज्यापु त्वाः नामं प्रसिद्धि कयाच्वंगु दु । देय्या सभ्यताया प्रतीक संस्कृति नं ज्यापुतय्सं हे म्वाका वयाच्वंगु दु । थुकि नेपाःया सम्पूर्ण नेवाः समाजया प्रतिनिधित्व नं सांस्कृतिक गतिविधिकथं ज्यापुतय्सं हे याना वयाच्वंगु दु । थथे नेवाःतय्गु हे छ्यँ धस्वाइगु साँस्कृतिक अस्तित्व मध्ये छगू खः धुँन्या । धुँन्या भतीचा चाःतूगु चिपुगु तारुजातया पंकथिइ थीथी न्याता रंगया कापः निगू च्वाम्वः घंगलां छाय्पिया तःगु दइ । देशय् सुनां नं आक्रमण याः वःसा थ्व हे धुँन्याया न्ह्यःने तयाः माधिमे भुस्याः कँय्पुइँ घौ नापं थानाः त्वाःत्वालं युवा समुदाय देश सुरक्षाया लागि पिहाँ वइगु खः । धुँन्या भैरव व अजिमाया प्रतीकनापं पंचतत्वता प्रतीक खः । थुकियात चाःहीकल धाःसा देशय् पन्चमहाभयपाखें नं देय्या सुरक्षा जुइ धकाः आतक नं आदिवासी ज्यापुतय्सं परम्परा न्ह्याकाः वयाच्वंगु दु ।
राष्ट्रिय पर्व जात्रा साँस्कृतिक व सामाजिक गतिविधिइ धुँन्या चाःहीकेमाः । दैविक शक्तिया प्रतीक जूगुलि धुँन्याया च्वाम्वःया रंग नं थीथी कथं दु । झिनिदँया छकः जक धुँन्या चाहिकेगु स्यनी । व धुँन्या चाःहीकेगु वा धिमे थायेगु ज्या वःलाः सपना लाकाः दरु क्वचाय धुकूपि ज्यापु काय्मचातय्त जक स्यनि धुया अर्थ ताहाकःगु व न्याया अर्थ न्याता न्यातारंगया झल्लर जुयाः धुँन्या जूगु धायेगु याःसां धुँन्याया बारे विस्तृत अध्ययन याये बाकिदिन । धुँन्याया अर्थ प्राचीन नेपालया राष्ट्रिय ध्वाँय् कथं ब्वयेका वयाच्वंगु दु । धुँन्या ३२ ज्यापु त्वालय् दक्वथासय् मदु । आ:तकया धुँन्या चाःहीका वयाच्वंगु ज्यापु त्वाःकथं १७ थासय् जक धुँज्या दु । थुपि दक्व थःनेया भेगय् जक धुँन्या दु क्वःनेया भेगय् मदु । थुकि मध्ये मरुबही ओमबहाः डत वंघः व वँतुया धुँन्याया च्वाम्वः छगू हे कथं ज्वःमलाः । गनं गनं त्वाः विभाजन यानाः धुँन्या थपे जुइगु नं ज्या जूगु दु । उकि यानाः आः १९ पु धुँन्या चाःहीकेगु याः । धुँन्या प्राचीन नेपालया राष्ट्रिय ध्वाँय् खः राष्ट्रिय साँस्कृतिक घरोहर खः नेवाःतय्गु अस्तित्व खः ज्यापुतय्गु पहिचान खः । ऐतिहासिक महत्व दुगु थ्व धुँन्यायात म्वाकातयेत नेपाःया दक्व जाति आदिवासी जनजाति नापं नेपाल सरकारं देशया गौरवकथं नालाः संरक्षण यायेमाः । धुँन्या ब्वज्या समिति, ज्यापु महागुथि येँ महानगर समिति