गज्याःगु संविधान दयेकेगु ?

- मुकुन्दकृष्ण 'नेवाः'

फुक्कं नेपाली जनतायात मान्य जुइ कथं संविधान दयेकेमाः थौं सकस्यां थथे हे धयाच्वंगु दु । हिमाल पहाड तराई फुक्कं क्षेत्रय् बसोबास यानाच्वंपिं फुक्कं जातजातिं थःथःगु भाषा संस्कृति कला आदिया सुरक्षा सुनिश्चित जुइमाःगु व नापं फुक्कं थासय् समान रुपं फुकस्यां शान्तिया अनुभव याये फइगु गनं नं डर त्रासया वातावरय् च्वनेम्वाःगु राज्यया फुक्क हे थासय् विकासया प्रतिफल फुकस्यां समान रुपं उपभोग याये फइकथंया संविधान दयेकेमाःगु दु । राज्यं सुं नं जातियात मुलय् व मेगु जातियात धलय् लाकेगु ज्या याये मजिउ । अज्याःगु अवस्था संविधानय् नं दये मजिउ । देय्या फुक्क क्षेत्र गरिबी बेरोजगार अशिक्षां मुक्त जुइमा गुगुं नं क्षेत्रया जनता छछाः नये नयाः छजु पुनेत सिसिककः मजुइमा सुं नं जनता भुखमरिया शिकार मजुइमा संघीयता पलिस्था जुइधुंकाः छगू प्रदेशं मेगु प्रदेशयात मिछंकेगु अवस्था मवयेमा असहयोग यायेगु अवस्था मवयेमा माःबलय् माःगु कथं ग्वाहालि यानाः सहअस्तित्वया सम्मान यायेगु वातावरण वयेमा आर्थिक रुपं कमजोर राज्ययात सबल राज्यं ग्वाहालि यायेगु अवस्था वयेमा थज्याःगु खँ संविधानय् हे उल्लेख जुइमाः । गुगुं छगू राज्यय् जुइगु हडताल बन्द आदिया लिच्वः मेगु राज्यया मलायेमा थुकिया पूर्ण व्यवस्था नं संविधानय् हे जुइमाः ।

सम्पूर्ण जनतायात वाक् स्वतन्त्रता दयेमाः । थःत लगे जूगु खँ निर्धक्कनक्सां कने फइगु वातावरण दयेमाः । थःगु माग निर्धक्कनक्सां प्वंके दइगु फुक्कं जातितय्सं थःथःगु संगठन दयेके दइगु थःगु जातियात वइगु छुं नं कथंया संकटया बारे राज्यया ग्वाहालि काये दइगु व राज्यं उकियात हल याना बीमाःगु व्यवस्था नं संविधानय् उल्लेख जुइमाः । पार्टीगत रुपं जक थःगु समस्या तयेबलय् जातितय्गु समस्याया हल मलुइफु । गुगु थासय् छु समस्या दु धइगु खँ वहे जातिं जक सी । उकिं उमिगु समस्या वहे जातियात संगठित रुपं तयेगु अधिकार बीमाः । साचार माध्यमया सवालय् नं गुगुं नं दल वा संगठनं दवाव बियाः च्वयेमाःगु मखु कि साचारकर्मीं थम्हं खंगु खँ निर्धक्क जुयाः च्वये दइगु वातावरण दयेमाः ।

देशय् राष्ट्रपतीय व्यवस्था जुइमाः । राष्ट्रपतियात कार्यकारिणी अधिकार बियाः प्रधानमन्त्रीयात देशया न्हियान्हिथं यायेमाःगु ज्याया सीमित अधिकार जक बीगु प्रावधान दयेमाः । सुं नं संगठनतय् थःपिनि माग तयेबलय् जाम बन्द आदि यायेमाःसा शाखा सडकय् जक याये दइ मूल सडकय् याये मदइगु वा छगू राज्यं मेगु राज्ययात बन्द यानाः जाम आदि याये मदइगु स्पष्ट प्रावधान तयेमाः । छगू राज्यया बन्दं मेगु राज्ययात प्रभावित याये मजिउ ।

More Stories Like this