बुंगद्यःयागु तःबहाःया मूध्वाखा

बुद्धाचार्य शाक्य

शरीर सिनाः नं आत्मा सी मखु, आत्मा मसीतले चेतनशील प्राणी मध्ये लोभी व पापी जुयाच्वंपिं मनूतय्गु आत्मा अकालं सीपिनिगु थें अगति जुइ। वहे आत्मा मध्ये दुष्ट चित्ततय्गु आत्मा प्रेत जुइ। प्रतेतसें न्ह्याबलें नयेगु निंतिं छम्ह न छम्हेसित पुना हया दुःख बियाच्वनी। थ्व विश्वास थीथी धर्मालम्बीपिनिगु खः ।

अथे हे पञ्चायती व्यवस्था मदयेधुंकाः वःगु बहुदलीय व्यवस्थाय् चिकंलापा जुयाः दुहां वनाः हाकनं बहुदलीय व्यवस्था क्वःथःम्ह जुजु ज्ञानेन्द्रया भक्त जुयाः जनतायात दुःख बीगु याःपिं गणतन्त्र वसेंलि गन क्वाःला नयेगु व क्वाःहि त्वने दु धइगु मौका माला जूपिंसं बुंगद्यःया सिबः (सम्पत्ति) मध्ये यल तःबहायागु तःधंगु मू ध्वाका व नापसं च्वंगु छतँजाःगु छेँय् मिखा तल। सुयाकें मन्यँसे थुनेगु व दुनावन धकाः त्वह तयाः दयेकाः दानपति जुयाः दान यायेगु मौका स्वया हल। व्यापारं अपार जुइगु उपाय मध्ये थ्व नं छता खः धकाः नाला काल ।

थौंया गणतन्त्र दुने ल्वाकःब्वाकः जुयाच्वंगु झ्वलय् कतिलाकेगु निंतिं भूत व प्रेत जुयाः दुबिनेगु यात। बुंगद्यः रथय् बिज्यानाच्वंतले भूत प्रेततसें दुःख बिया जुइ धाइ थें भूत प्रेत हे जुयाः बुंगद्यःया सिबः थःथम्हं स्यंकाः दुना वंगुलिं बांलाक दनागु जक खः धायेगु व दयेकाः धौबजि दान यायेगु थें दान यायेगु तातुना हल। बुंगद्यःयागु सिबः, विदेशयागु दां व थःगु नां तयाः दान यायेगु दुसाहस दुने अझ नं रहस्य लुया वयेफु ।

थ्वहे झ्वलय् गुथि संस्थानं कःघाना तयेमाःगु मू ध्वाखा व छेँ सुनां थुन व थुंकल धकाः न्यनाबलय् गुथि संस्थानया कर्मचारीतय्सं मसिउ धाल। पुरातत्व विभागयाके न्यनाबलय् मन्यँसे पिउगुलिं कार्वाही जुइ धाल। यल नगरपालिकायाके न्यनाबलय ध्वाखा व छेँ पीधुंकाः मपीके धुन धकाः लिसः बिल। थुगु खँय् गुथि संस्थान यल शाखा व नगरपालिकाया कर्मचारीत न्हापालाक दोषी खने दत।
अथेहे नगरपालिकाया जाँचकीत गनं छेँ दन धाःसा अन वनाः नक्सा पास जूगु खः मखु व मिले जू मजू स्वयेगु अले अनेतने त्वहः तयाः बःनि खर्च कायेगु निंतिं जक जागिर नयाच्वंगु खने दत ।

सार्वजनिक छेँ दुने त्यन, व थुन धाःसा छाय् धकाः तक नं मन्यनीपिं सार्वजनिक छेँ व जग्गा त्यलाकाल धाःसा मखं पहः याना जुइपिं व थ्वया नापं सोझा व सिधापिंत जक ख्याना जुइपिं भिंपिं कर्मचारी गथे धायेगु? हाकिमतय्त न्यंकूसा छंगु जागीर नया तयागु दु ला, छं जागीर नका तयागु खःला धकाः ल्वाः वइगु। थुपिं कर्मचारी खः कि कर्मचण्डाल? जनतायात दुःख, पीर, मर्का बीपिंत सार्वजनिक रुपं दण्ड सजाय यायेगु भाला कयाच्वंपिं कर्मचारीत थांैया लागिं गर्जा दु। भिंगु ज्या याइपिंत सिरपाः व मभिंगु ज्या याइपिंत सजायँ बीगु सुशासनया लक्ष्य खः। झीत व माल ।

यलया गुथि संस्थानया शाखां थीथी रकमयण आयस्ता लिलाम यानाः फक्व चफुइधुंकल। थ्वया लिपा सिबः न्हंकेगु तातुना जुल। थ्वहे झ्वलय् चिकंलापाता हय्भुनाः क्वतानां चांचां नयेगु मौका कया जुल। थथे हे खःसा बुंद्यःयागु रथयाः (जात्रा) गथे ल्यनाच्वनी? दसिया लागिं नेवाःत न्हंकेत न्हापालाक इमिगु संस्कृति मदयेकेगु धाधां बुंगद्यःयागु रथ हे धातुयागु दयेकेगु धाल। थ्वहे झ्वलय् रथ दयेकेत पौ मरु धायेगु याना हल। अथे त्वहः चिनेगु बुंगद्यः व बुंगद्यःयागु रथयाः ल्यनाच्वंतले नेवाःत न्हंके फइ मखु धइगु तायेका हःगु सीदु ।

नेवाःतय्गु उगु संस्कृति व परम्परा न्हंकेगु आज्जुयात पूवंकेगु कुतःयात पाय्छिगु ज्या धर्मया ख्वाःपालं पुनाच्वंपिं नां जकया भक्तजन व संस्कृति प्रेमी धाःपिंसं बुंगद्यःयागु सिबः थःगु नामय् कयाः कर्पिंत बियाः अथवा मियाः तःमि जुइगु कुतः खः। बुंगद्यःयागु सिबः कथं दुगु छेँ मध्ये गुथि संस्थानया चसः च्वनाच्वंगु तःबहाया छेँ नं खः। उगु हे छेँय् च्वनाच्वंगु गुथि संस्थान शाखायागु चसलय् न्हिंन्हिं वये वने यानाच्वंपिं कर्मचारीतसें अन न्ह्यःने च्वंगु मू ध्वाखा स्यंकूगु ध्वँनं स्वये थें स्वयाच्वनला? उज्वःगु ऐतिहासिक पुरातात्विक महत्वगु ध्वाखा पिलं नं मखं व मसिउ धाइपिं कर्मचारीत दोषी मखुला? कन्हय् मंसिर २५ गते बुंगं बुंगद्यः यलया तःबहालय् हइगु जुयाच्वंगु दु। अबलय् मू ध्वाखा मदयेक बुंगद्यःयात चलुवा थासय् तयाः लसकुस यानाः दुकाये मालीगु जुल। थ्व बिडम्बना बुंगद्यःयागु जक खः कि सकसिगुं खः? धर्मया ख्वाःपालं पुनाः अधर्म याइपिंत सरकारं छाय् दण्ड सजायँ मबिल?

गुथि संस्थान दु, पुरातत्व विभाग दु, यल नगरपालिका दु, अथे हे अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग तक नं दु। उगु चसःया दक्वसिया ऐन दु, कर्मचारी दु, दुसां नं ब्वयेगु जक जुल। ख्वाःपायःतय्त मथिउ, कर्मचारीत जागिर जक नयाः मसिउ मसःपिंत क्वाना जक च्वनीपिं लानाच्वन। चसः दक्व ब्वसा जकया निंतिं खः धाःसा उज्वःगु ज्यासः,चसः, कर्मचारी व ऐन छु यायेत? नयेत, च्वनेत, ज्या याइ मखुपिं कर्मचारीत लहिना तय्त व मसिउपिंत लाना नयेत जक खःला?

बुंगद्यःयागु सम्पत्ति न्हंकाः अपार जुइगु स्वया जूपिं नेवाः संस्कृति व परम्परा विरोधीत धकाः म्हसीकेमाः ।

More Stories Like this