राष्ट्रिय जनगणनाय् बौद्धतय्सं म्हितेमाःगु भूमिका

पूर्णमान नकःमि, बलराम चित्रकार,केशव चित्रकार, सरोज चित्रकार

धर्मोदय सभायात छपु खुल्ला पौ

च्वय् न्ह्यथनागु मू खँ सम्बधय् धर्मोदय सभां "२०६८ सालया राष्ट्रिय जनगणनाय् झीपिं बौद्ध सजग व सतर्क जुइ" धइगु छ्यं तयाः पर्चा पाखें सम्पूर्ण बौद्धतय्त सचेत व जागरूक याकूगुलिं धर्मोदय सभायात सुभाय् देछानाच्वना। उगु पर्चाय् विगतया जनगणनाया तथ्यांक सही मजूगु खँया उल्लेख यानाः जनतायात सजग व सतर्क जुइत आह्वान यानाः ४ गू बुँदाय विशेष कथं ध्यान बीमाःगु जरुरी जूगु खँ उल्लेख यानातःगु खः। अले लिपा वयाः उगु पर्चाय् थःथःगु मां भाषां नं प्रचार याना बीत इनाप यानाः थःगु दायित्वयात अन्त्य याःगु खनेदु। थुगु प्रकारया जन सचेतता थ्व स्वयां न्ह्यःया जनगणनाय् नं थीथी कथंया संघ संस्थापाखें जनतायात सजग व सचेत याकूगु खः, याकेत उत्साहित जूगु खः। परन्तु उकिया लिच्वः धाःसा तत्कालिन राज्य सत्तायात माःगु कथंया जक हे जन समक्ष प्रस्तुत यात। बौद्ध धाःपिं उगु मिथ्यांक खनाः स्वःगु स्वलं जुल। थ्व सही तथ्यांकया अभाव जूगुलिं आः नं धर्मोदय सभा सही तथ्यांक पित बीकेया लागिं जुरुमुरुं दना वःगु खनेदु। थ्व बांलाःगु पक्ष हे खः बौद्धपिनि लागि। परन्तु अज्याःगु तथ्यांकया कालबिल याइगु निगू पक्ष मध्ये छगु पक्षं जनतायात जक सचेत यानाः मेगु पक्ष राज्यं सरकारयात सचेत मयायेगु वा मयाकेगु खःसा अज्याःगु एकतर्फी सचेत व सतर्क याइगु संघ संस्थाया संख्यात्मक वृद्धिं जक जनगणनापाखें पिहां वइगु लिच्वःयात प्रभावित याये फइ मखु व हे मुलु व हे सुका जुयाः पिहां वइ। अले जनता न्ह्याबलें वहे मिथ्यांकया दबदबाय् दमनय् लानाः सही तथ्यांकपाखें बंचित जुया च्वनेमालीगुलिं आः कायेत्यंगु जनगणनाय् नं अज्याःगु हे परम्परावादी तथ्यांकया नतिजापाखें मुक्त जुयाः सही तथ्यांकपाखे उन्मुख जुइया (म्हुतु फहीकेया) लागि धर्मोदय सभायात थ्व खुल्ला (चकं) पौ च्वये माःगु आवश्यक तायेकाच्वना।
छता खँ झी जनतां छुं थुइकेमाः धाःसा थन राज्य सत्ताय् न्ह्याथें ज्याःगु पार्टीया सरकार वा गठबन्धन सरकार हे वःसां पुलांगु परम्परावादी धर्राया मानसिकतायात अझ नं कायम यानाः हे सरकार न्ह्यानाच्वंगु खनेदु। थुकिया प्रत्यक्ष दसि कथं कायेगु खःसा सरकारया हरेक निकायय् ३३ प्रतिशत मिसापिनि सहभागिता दयेमाःगु खँ फुक्क राजनीतिक पार्टीपाखें सहमति क्यनाः थुकियात कार्यान्वयन यायेगु अठोट नं याःगु खः। तर थ्व व्यवस्थायात छुं नं पार्टी थःगु पार्टी दुने हे कार्यान्वयन यानाः क्यनाच्वंगु मदु। उमिसं जब थुकियात थःगु पार्टी दुने हे ला कायम मयाः धाःसा उमिसं हे दयेकीगु सरकारं जक छाय् नाला काइ? अले मेमेगु खँय् गथेकि समावेशी, धर्मनिरक्षता, राष्ट्रिय संवत् आदिया विषयय् नं सिउसां मसिउ पह यानाः थःगु मेच जक जोगे यायेत उपिं 'तु भि चुप मैं भि चुप' धाये थें यानाच्वंगु खँ जगजाहेर हे जुयाच्वंगु दु। थुकी छुं अजू चायेमाःगु खँ नं मदु। गबलय् तक छगू वर्गं मेगु वर्गयात, छगू जातं मेगु जातयात असमान व्यवहार यानाः दमन यानाः शासन पद्धतियात न्ह्याकाच्वनी उबलय् तक थन छुं नं कथंया बुद्ध वचनयात शिरोधार्य यानाः पालन यायेगु व याकेगु ज्या याइगु गुन्जायस दइ मखु। थ्व हे कारणं यानाः नेपालय् छगू जक सशक्त कथं न्ह्यानाच्वंगु अले धर्मया ख्यलय् बौद्ध सम्प्रदायया इतरपिनि नं आस्था दया वयाच्वंगु छगू जक राष्ट्रिय संस्था धर्मोदय सभां थ्व खँय् दुग्यंक वाःचायेकाः सही तथ्यांक जनताया न्ह्यःने पित बीके बियाः वहे तथ्यांकया आधारय् राज्य संचालन सही तरीकां न्ह्याका यंके फयेमा धइगु आवश्यक तायेकाः थ्व खुल्लापौ च्वयाच्वनागु खः। थुकियात अन्यथा मकासे थःगु दायित्वया लागायात तःफाः यायेत छगू सल्लाह एवं सुझाव कथं कयाः न्ह्याः वने फयेमा, थ्वहे जिमिगु आशिका खः। थुकिया लागिं धर्मोदय सभां न्ह्याके माःगु ज्याझ्वः धइगु दकलय् न्हापां सरकारयात सचेत यायेत:

१) थ्व जनगणना २०६८ या लागि आवश्यक जन शक्ति आह्वान याइबलय् न्हापायापिं सत्ताधारीतय्सं थें थः यःयःपिं जक जनशक्ति मकासे समावेशी कथं कायेमाःगु याके फयेकेमाः ।
२) थथे दवावमूलक खँ न्ह्यःने तयेबलय् इमिसं जनशक्तिया आवश्यकता स्वयाः धर्मोदय सभायात आह्वान यात धाःसा थम्हं अज्याःपिं जनशक्ति उपलब्ध याका बीत तयार जुयाच्वनेमाः ।
३) जनगणनाया ज्या सही ढङ्गं न्ह्यानाच्वंगु दु वा मदु धइगु खँय् इलय् ब्यलय् अनुगमन यानाः उकिया जानकारी कयाच्वनेमाः ।
४) तथ्यांक काः वइगु इलय् गनं गनं सही कथं जनगणना कयाच्वंगु दु वा मदु उकियात वाःचायेकाः मदुगु थासय् थःपिं स्वयं वनाः अनुगमन याये फयेकेमाः ।
५) परिस्थितिवश जनगणना कायेबलय् छुं छुं कथं पिज्वया मच्वंगु समस्या पिहांवल धाःसा उकिया समाधानया लागि अज्याःगु विषय सम्बन्धी थःगु धापू जनगणना २०६८ यात प्रस्ट याना बीगु ज्या नं जुइ फयेकेमाः ।

च्वय् न्ह्यथनागु ५ गू बुँदाया अलावा मेमेगु नं छुं छुं खँत दःसा उकियात इलय् हे होश तयाः विचारपूर्वक ध्यान तयाः समाधानपाखे न्ह्याः वनेमाः। गन तक जनतायात सचेत यायेमाःगु खँ दु उकी धर्मोदय सभाया नापनापं मेमेगु संघ संस्थात नं स्थानीय रुपं लगे जुया हे च्वनी। थ्व सन्दर्भय् छगू मनन याये माःगु खँ छु दु धाःसां झीगु समाजय् अज्याःपिं नं मनूत दयाच्वंगु दु गुम्ह थः स्वयं बौद्ध खः वा अबौद्ध खः उकी अन्यौल तायेकाः अबौद्ध जुयाः मिश्रित संस्कार न्ह्याकाच्वंपिं नं दु। अज्यापिं मनूतय्त इपिं बौद्ध हे खः धइगु खँय् वाःचायेका बी फयेकेमाः। उकिया लागिं व्यक्ति व्यक्तिया दथुइ धर्म व जनगणनाया सम्बन्ध बारे चर्चा परिचर्चा यानाच्वनेमाः/याकाच्वनेमाः। अथे हे थ्व जनगणनायात थ्वनाप सम्बन्धित मेमेगु नं थीथी संघसंस्थानाप स्वापू ब्याकाः इपिं नाप सम्बन्ध बल्लाका वनेफत धासा सुइगुं नं इच्छा अनुरुपया निर्देशित परिणाम पिहां मवसे सही तथ्यांक पिहां वइ धइगु भलसा काये फइ।
गन तक पर्चाया अन्तय् न्ह्यथनातः थें जनतायात सचेत यायेत थःथःगु मां भाषां नं अनुवाद यानाः प्रचार याना बीगु अनुरोधया खँ दु अज्याःगु मांभाय्या संघ संस्था नाप नं सम्बन्ध ब्याकाः इमित नं तिबः बी फइगु ज्या जुल धाःसा धर्मोदय सभाया ज्या 'सुन माथि सुगन्ध' धाः थें जुइगुलिं धायेथाय् दइ मखु ।

थ्व फुक्क विषय न्ह्यथनाः थ्व पौ च्वये माःगु मेगु हुनि धइगु धर्मोदय सभा छगू राष्ट्रिय जक मखु अन्तर्राष्ट्रिय ख्यलय् तक नं बौद्ध धर्मया क्षेत्रय् नांजाःगु व माःगु खण्डय् सरकारं धर्मोदय सभाया आह्वान वा अनुरोध यात धाःसा नकारे याये मफइगु स्थिति दयाच्वंगु थौंया परिप्रेक्षय् तक नं धर्मोदय सभां थः स्वयं थःगु लागायात तःफाः मयासे कय्कुनाच्वंगुलिं नं थ्व पौया आवश्यक तायेकागु खः।
उकिं आः वइगु जनगणना २०६८ यात सुथां लाक्क सुझाव बियाः बौद्ध जनताया सही व सत्य तथ्यमूलक तथ्यांक पिकायेके बीगुली तःधंगु भूमिका धर्मोदय सभां म्हिते फइ धइगु आशा एवं भलसा कयाच्वना ।

More Stories Like this