रक्षा मामिलाय् विदेशी हस्तक्षेप

- कृष्ण प्रजापित

देशय् चर्चाय् वयाच्वंगु प्रधानसेनापति रुक्मांगद कटवालयात चीकेगु व थातं तयेगु मामिलाय् विदेशीतय्सं नं चिउताः प्वंकाहःगु दु । थीथी देशया राजदूत व अन्तर्राष्ट्रिय निकायतय्सं थुगु मामिलाय् थःपिनि बिचाः प्वंकाः नेपाःया आन्तरिक मामिलाय् हस्तक्षेप यानाहःगु खनेदु । अथे जुयाः विदेश भ्रमणय् वनाच्वंम्ह एमालेया अध्यक्ष झलनाथ खनाल चीन भ्रमण चीहाकः यानाः लिहांवःगु दु । अले एयरपोर्ट थ्यंसांनिसें हे सरकार भक्त जुया प्रधानसेनापतियात स्पष्टीकरण काःगु पाय्छि खः धइगु कथंया अभिब्यक्ति नं बियादीगु दु । तर एमाले अध्यक्षया खँ थज्याःगु दोधारे जूवन कि स्पष्टीकरण काःगु धाःसा पाय्छि तर स्पष्टीकरण चित्त बुझे मजू धकाः चीकेगु धाःसा पाय्छि मखु धयादीगु दु । थथे धायेवं सरकारं तकं थुगु हे कथंया धार ज्वने फुगु सम्भावना जुयाच्वंगु इलय् माओवादीं प्रधानसेनापति रुक्मांगद कटवालयात चीके हे माःगु अडान हाकनं लिसा कयाच्वंगु दु ।

नेपाली कांग्रेसं न्ह्याकाच्वंगु प्रधानसेनापति रुक्मांगद कटवालया बचाऊ अभियानयात ग्वाहालि यायेकथं भारतीय विदेशमन्त्री प्रणव मुखर्जीं चीन भ्रमणय् वनाच्वंम्ह एमाले अध्यक्ष झलनाथ खनालयात थम्हं हे तप्यंक फोन यानाः सेनाय् हस्तक्षेप मयायेत इनाप यानादीगु खँ सार्वजनिक जूगु खः । भारतं सेनापाखें रुक्मांगद कटवालयात अवकास बीगु खँयात स्वीकार याये मखु धया हयेवं नेपाःया रक्षा मामिलाय् भारतीय हस्तक्षेप जूगु दु । अथे जुयाः नं खइ रक्षा मन्त्री रामबहादुर थापा बादलं न्ह्याथे यानाः नं रुक्मांगद कटवालयात अवकास बियां हे त्वःतेगु धापू न्ह्यब्वयादीगु । आः थ्व नेपाली कांग्रेस व माओवादीया थःथःगु प्रतिष्ठाया विषय जूवनेधुंकूगु दु । उकिं सत्ता हे बर् हः तयाः जूसां माओवादीं कटवालयात चीकेगु रणनीति दयेकेधुंकूगु दु ।

भारतं सत्ता साझेदारी दल एमालेयात सेनापतियात मचीकेत इनाप यासें यदि चीकल धाःसा देशय् छुं कथंया दुर्घटना जुइफु धकाः ख्याच्वः तकं बीगु यानाहःगु कारणं नं भारतं तप्यंक हे नेपाःया रक्षा मामिलाय् हस्तक्षेप यानाच्वंगु खने दयावःगु खः । सेना तयेगु मतयेगु व सुयात तयेगु धइगु ला नेपाःया आन्तरिक मामिला खः । आन्तरिक मामिलाय् हस्तक्षेप यायेगु गुगूं नं स्वतन्त्र देशया लागिं ल्वःगु खँ मखु । उकिं झीगु देशं नं थ्व सह याना जक च्वनेगु पाय्छि मजू । म्हिगः तक नेपालय् सुयात प्रधानमन्त्री दयेकेगु व सुयात सभासद् त्याकेगु धइगु खँय् जक भारतं हस्तक्षेप यानाच्वंगु खः । आः देशय् गणतन्त्र वयेधुंकाः प्रधानसेनापति तकं थ्व ति व ति धकाः फोन याना हयाच्वंगु दु ।

नेपाःया आन्तरिक मामिलाय् बरोबर भारतं हस्तक्षेप यानाच्वंगु खने दयावःगु खः । आः वयाः झन रक्षा मामिलाय् हे थुकथं हस्तक्षेप जूगु धइगु नेपाःया अस्तित्वया लागिं तकं खतरा जुइफु । छाय्धाःसां सेना प्रहरी व सुरक्षा धइगु तसकं हे संवेदनशील अंगत खः । विदेशीया दवावं यानाः सरकार स्वयमं अवकास बीगु निर्णययात आःया लागिं लिछ्याःगु खः । तर सत्ताया प्रमुख घटक माओवादीं हाकनं पुलांगु हे अडान कयाः रुक्मांगद कटवालयात चीकां त्वःतेगु प्रतिवद्धता प्वंका हयेवं हाकनं छक्वः सामसुम जुइधुंकूगु विषय दना वःगु दु । अमेरिकां तकं भारतं गज्याःगु दवाव बिउगु खः पाय्छि अज्याःगु हे दबाव बियाच्वंगु सीदु । धायेबलय् नेपाः म्हिगः लोकतन्त्र स्थापना मजूगु इलय् गथे भारत व अमेरिकाया रिमोट कन्ट्रोलं चले जुयाच्वंगु खः आः लोकतन्त्र व गणतन्त्र स्थापना जुइधुंकाः नं उगु कुसंस्कारं तापाये मफुनि धइगु क्यनाच्वंगु दु । अमेरिका व भारतं धाःथे जक देश चले जुइगु खःसा नेपाःया अस्तित्व हे छु दइ नेपाः नेपाःमि जनतां धाःथे जुइमाःगु खः । सुयागुं ख्याच्वः व आश्वासनया भरय् थन राजनीतिक निर्णय यायेगु पायछि मजुइफु । रुग्मांगद कटवाल छगू विशेष मामिला जुयाः पिहां वयाच्वंगु इलय् हे देशया आन्तरिक मामिलाय् अझ रक्षा मामिलाय् थज्याःगु विदेशी हस्तक्षेप गुलि पाय्छि धकाः मूल्यांकन यायेमाः ।

सरकार गुलि निरीह धइगु खँ थुगु मामिलां नं क्यना बिउगु दु । देशय् समस्या वइगु इलय् न्हापा न्हापा जक नेता दिल्ली दरवारय् ब्वाँय् जुइगु खः । कटवालयात प्रधानसेनापति पदं चीकेगु मामलाय् ब्वलंगु विवाद ज्यंकेगु निंतिं नं देशया प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डं भारत चीन अमेरिका जापान जर्मनी नापं युरोपियन युनियनया राजदूतत बालुवा- टारय् हे सःताः खँल्हाबल्हा यानादीगु दु । उकिं नं नेपालय् विदेशी हस्तक्षेप याकेत नेपाली नेतातय्सं हे जकं स्वयाच्वंगु मखुला धकाः खँ पिहां वयाच्वंगु दु । अज्याःगु वार्ताय् विदेशी राजदूततय्सं नेपाःया आन्तरिक मामिलाय् हस्तक्षेप यायेगु थःपिनि बिचाः मदु धयाच्वंगु कारणं छुं हद तकया लािगं समस्या ज्यंगु दु । तर भारतीय राजदूतया चित्त धाःसा उिलं बुझे मजू ।

राजनीतिक पार्टी सरकार व सत्तापक्षया दथुइ नं तसकं हे संवेदनशील विषय जुइधुंकूगु थुगु मामलाय् यदि गलत तरिकां निर्णय जूवन धाःसा उकिं यानाः देशयात हे तःधंगु द्यापं लायेफुगु नं सम्भावना दु । प्रधानसेनापति बचे यायेत विदेशं तच्वःगु दवाव जुयाच्वंगु इलय् राष्ट्रभक्त शक्ति कथं माओवादीं नं थःगु अडान धाःसा त्वःतूगु मदुनि । माओवादी व एमाले समग्र रुपं कारवाही यायेगु हे पक्षय् खःसां एमाले दुने मतभिन्नता खने दयावःगु दु । आः वयाः सत्तापक्ष व प्रमुख प्रतिपक्षी दथुइ थुगु मामला तसकं संवेदनशील जुयाः प्रतिष्ठाया विषय जुइधुंकूगुलिं यानाः नं देशय् द्वहं ल्वानाः घाँय् चुंदनिगु स्थिति वयेफुगु खने दु । सत्ता कब्जाय् काये मफुगु मामिला छुं दइ मखु धाइ । तर नागरिक शासनया पालना मजूगु तायेकाः यायेत्यंगु कारवाहीयात हाथ्या बियाहःगु कारणं यानाः थौं देशय् छम्ह संवैधानिक निकायया प्रमुख ब्यक्ति चीकेगु व मचीकेगु मामिला नं राष्ट्रिय मामिला जुइधुंकूगु दु । उकियात राष्ट्रं हे समाधान याये । विदेशी हस्तक्षेपाखें बचे याये ।

More Stories Like this