सीधुंकाः जक च्वये माल

- शान्तराज शाक्य


गुभाजु बरे उराय्तय् दथु नां रत्न राज वइ स्यस्यःतय् लाल मान प्रसाद वः थें साय्मितय् अप्वः नारायण वः । उकिसनं सत्यनारायण नां यक्व हे दु । तःदँ न्ह्यः सन्ध्या टाइम्सय् सत्यनारायण मानन्धर मदुगु बुखँ पिहां वल । मदुम्ह सत्यनारायण मानन्धर ख्वपय्याम्ह लानाच्वन । नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् ख्वपय् हे निम्ह सत्यनारायण मानन्धर दु । छम्ह भाषा साहित्यय् लगे जूम्ह मेम्ह म्ये ख्यलय् लगे जूम्ह । उगु बुखँ ब्वनाः थ्व गुम्हपति सत्यनारायण मानन्धर धयागु खँ जुयाच्वंबलय् तुपुलुक्क म्ये हालीम्ह सत्यनारायण मानन्धर थ्यंकः वल ।

वैशाख ५ गते शनिवाः जोशी दाइ प्रेमनाथ जोशीयागु फोन वल । खँ ल्हाल्हां वय्कलं सत्यनारायण मदुगु खँ ल्हाना हल । सत्यनारायण मदुगु खँ धयादीगुलिं अजूचाल । सत्यनारायण मानन्धर नापलाःगु ताः मदुनि । छकलं मदुगु खँ न्यनाबलय् पत्याः मजुल । उकिं जिं गुम्हपति सत्यनारायण साय्मितय् सत्यनारायण धयािपं यक्व दु धया । वय्कलं 'वहे खः' धकाः झोछेँय् छेँ दुम्ह वीरगंजगय् च्वनीम्ह सत्यनारायण मानन्धर धयादिल ।

बसुवाः मदुगु बुखँ शुक्रवाःया सन्ध्या टाइम्सय् मदु । सन्ध्या टाइम्सया ज्याकू व सत्यनारायण मानन्धरया छेँ अपाय्सकं तापाःगु मखु । झोछेँय् च्वंम्ह कर्मचारी छम्ह सन्ध्या टाइम्सय् हे दु । हानं सन्ध्या टाइम्सया सम्पादक हे मानन्धर खः । उकिसनं सत्य नारायण मानन्धर सकि्रयम्ह कार्यकर्ता खः अज्याःम्ह मनूयागु बुखँ पिहां मवःगुलिं छु जूगु धयाथें बिचाः जुल । आइतवाःयागु सन्ध्या टाइम्स जिथाय् मवःगुिलं मंगलवाःया पतिइ च्वया तःगु च्वसु ब्वनाबलय् वय्कः वीरगंजय् थःगु हे छेँय् आकाझाकां हर्ट आटाय्क जुयाः मदुगु जुयाच्वन ।

सत्यनारायण मानन्धर मदुगु खँ न्यनेधुंकाः जितः नातिवज्रया पसलय् च्वनाः गफ यानाच्वनीगु लु लुमंसे वल । थौंकन्हय् नातिदाइया पसलय् नेवाः सफू न्याः वईपं जक मदुगु मखु न्हापा थें गफ याः वईपं नं मदु । अय्सां सत्यनारायण दाइ छम्ह अन वयेगु त्वःमफिउनि ।

आशा सफू कुथी वनेबलय् वय्कः अन दुगु नेपालभाषाया किलं नयेधुंकूगु पुलांगु पत्रपत्रिका पुइकाः माःमाःगु खँ थःगु नोटबुकय् ल्ह्ययाच्वनी ।

छुं इलंनिसें वय्कलं नेपालभाषां च्वइपिनिगु किपा इमिगु विवरण मुंकाच्वंगु खः । थ्व मुंकाः थाय्थासय् ब्वज्या नं याना वयाच्वंगु खः । लिपा नेपालभाषाया दक्व च्वमिपिनिगु धलः मुंकाः फणिन्द्ररत्न वज्राचार्यजुं सम्पादन यानाबिज्याःगु 'म्हसिका धलः' थें ज्याःगु सपुू पिकायेगु ग्वसाः ग्वयाच्वंगु खः । आः वय्कः आकाझाकां मदुगुलिं व सपु' पिहां वइ मवइ धाये फुगु अवस्था मंत ।

छुं ई न्ह्यः सत्यनारायण दाइया तिरिमय्जु मंत । अनं लिपा वय्कः हे नुगःचुया ल्वगि जुल । थ्व हे कारणं वय्कः उसाँय् मंत । लिपा नाप लाःबलय् हर्ट आटाय्क जूगु कि छु धकाः न्यना । वय्कलं तछ्यानाः थथे हे जूगु धकाः धयामदीगु खःला वय्कलं धाःगु खँ जिं मथूगु खः ला धाये मफु ।

पासा गंगालाल श्रेष्ठया तिरिमय्जु मदयाः वय्कः तसकं डिप्रेशनय् लात । गंगालालजुयात 'सत्यनारायण दाइया नं जहान मंत । अय्सां वय्कः छि थें निराश मजू' धकाः मन तयेगु कुतः यानागु लुमं । लिपा गंगालालजु नं मंत । अथे हे थौं सत्यनारायण दाइ नं मंत । सत्यनारायण दाइ नेपालभाषायात दुनें निसें माया याइम्ह मनू खः । वय्कः निराश जुइ धयागु मसः । थःगु मतापय् भाषा साहित्यया लागिं जुयाच्वनी । नेपालभाषा व नेवाः जातिया चिउताः कयाः खँ ल्हानाच्वनी । नेपालभाषाया न्ह्यागुं ज्याझ्वलय् वय्कः थ्यनाच्वनी । न्हापा न्हापा वय्कलं नेपालभाषां च्वसु च्वयादीगु मखं । छुं इलंनिसें वय्कलं बुलुहुँ च्वयेगु न्ह्याकादिल । साय्मितय्गु बारे नं च्वयादीगु दु । साय्मि जात प्रति वय्कःयाके गर्व दु । छकः वय्कःयात साय्मितय् दथु नां अप्वः हे नारायण वः धका धया । वय्कलं नारायणयात हिन्दू कथं कया तःगु मखु बुद्धया प्रतिक कया तःगु धयादिल । वय्कः बुद्ध धर्म प्रति नं उलि हे गर्व दुम्ह साय्मि खः ।

नेवाः जुयां नं थः मस्तय्त नेवाः भाय् मल्हाकीगु वय्कःया लुइ मखाः । झन नेवाः भाय्या भाषण बिया जुईपं नेवाः नायःतय्सं थः मस्तय्त नेवाः भाय् मल्हाकूगु खनाः वय्कःया झन तं पिहां वः । छकः वय्कलं नेपालभाषाया छम्ह साय्मि कवयित्रीं थः मस्तय्त नेवाः भाय् ल्हाका मतःगुलिं वया मस्तय्त 'छिमि मां नेवाः भाय्या नांजाःम्ह कवयित्री खः । मस्तय्त खय् भाय् मल्हाकल कि मस्त चलाख जुइ मखु धकाः छिमि मामं छिमित खय् भाय् ल्हाका तल । ग्व छििपं छिमि मां थें नां मजाः । खय् भाय् ल्हात कि सःसिउ जुइगु खःसा छिमिसं नं छिमि मांनं थें कविता च्वये माःगु खः । तर छिमिसं कविता च्वये मसः' धकाः धया हं । वय्कःया खँ न्यनाः मस्तय्सं 'खः धया जिमि मां धाःसा नेवाः भाय्या कवि । जिमित धाःसा नेवाः भाय् ल्हाका मतः' धाल धकाः कन ।

वय्कलं थः वीरगंजय् च्वनादीबलय् पाचायतकालय् हे अन नेपालभाषा खलः वीरगंज नामं खलः चायेकादिल । थःगु भाषाया भ्याःभचा जक लुमंपिं नेवाःत मुंकाः वय्कलं उगु खलः न्ह्याकादिल । उगु इलय् थ्व खलः चर्चाय् वःगुलिं खलःयात येँनं बीगु छगू सिरपा नं बिउगु दु । उगु सिरपाः कायेत वय्कः तपाःलं फिनाः सभागृहया हलय् दं झाःगु लुमंनि । उबलय् वय्कःया बारे च्वसु पिकयागु नं लुमनाच्वंगु दु ।

छकः आशा सफूकुथी वय्कलं धयादिल - 'छिसं सी धुंकूपिनिगु बारे च्वया वल । आः म्वाःपिनिगु नं च्वयादिसँ ।'

वय्कःया धापू जिं थू । जि मतिइ नं वनां च्वंगु खः । सत्यनारायण दाइ नं नेपालभाषाया च्वमिपिनिगु धलः मुंकाच्वंगु दु । वय्कःया थ्व हे खँ कयाः छकः च्वयाबी दःसा गुलिखे मसिउपिंसं सीकाः थःपिनिगु धलः वय्कःयात उपलव्ध याकी धयागु मतिइ वयाच्वंगु खः । तर वय्कः थुलि याकनं मदइ धकाः मतिइ वँ हे मवं । वय्कःया म्ह धुंसिँ थें धिसिलाः । गबलें ल्वय्या समस्या मकं । उकिं छुं जुइ धयागु मतिइ मदु । आखिर वय्कलं 'छिसं सी धुंकूपिनिगु बारे च्वया वल । आः म्वाःपिनिगु नं च्वयादिसँ ।' धाःसां वय्कः सीधुंकाः हे जक वय्कःयागु बारे च्वये माल ।

More Stories Like this