कृतज्ञ गुण

सुमित्रा तुलाधर

भिंपिं मनूतय्के भिंगु बांलाःगु गुण दइ। उकी मध्ये तःधंगु गुण छगू कृतज्ञ गुण खः। सुनानं सुइतं आपत विपत परे जुइबलय् निस्वार्थ भावं छुकिया नं आशा मयासे स्वच्छ मनं (ज्या, ध्यबापाखें) ग्वाहालि याइ व गुण जीवनभर ल्वःममंकुसे लुमंका तयेगुयात हे कृतज्ञ गुण धकाः धाइगु खः। सुनानं सुइतं न्ह्याबलें गुण याये फइ मखु, सम्भव नं मजू। उकिं सुइगुं दोष मालेगु स्वयां नं छुं भचा याना तःगु गुण लुमंकेगु बांलाः जू। उकिं यानाः झीगु मनय् राग, द्वेष, भाव तना वनी, मैत्री भावं थाय् काइ। मनूया स्वभाव स्वार्थी खः, अथे जूगुलिं मेपिनिगु गुण लुमंके मयः। अवगुण जक माला जुइ। थःगु अवगुण धाःसा सुचुकाः चिकिचाधंगु गुण जक जूसां न्ह्यःने ब्वयेगु याइ। थ्व मानवतय्गु स्वभाव नं खः। यदि धर्मया चेतना बल्लाःम्ह खःसा ठिक थुकिया अःखः (विपरित) जुइ। उच्च पदया नेता, मन्त्रीतय्सं नं थःगु स्वार्थ व कुर्सि बचे यायेत थम्हं मखुगु ज्या याःसां बांलाः तायेकी। मेपिंसं खःगु ज्या याःसां मजिउ तायेकी, न्हापा यानातःगु गुण ल्वःमंकी। दोष जक माला जुइ। सुनानं सुइतं द्वेष भाव मतसें निस्वार्थ भावं, देशया नीति नियम, मस्यंकुसे नियमय् च्वनाः देश विकासया लागि ज्या यायेगु मनसाय तयाः ज्या याना यंकूसां अवश्य नं देश भिनी ।

मांअबुपिंसं थः काय, म्ह्याय्पिंत मचांनिसें मुलय् तयाः खि�च्व कयाः नके�त्वंके याइ। तःधी जुइ। आखः ब्वंकी। डाक्टर, इन्जिनियर, पाइलट व देशया सक्षम नागरिक जुइत लायकम्ह यानाः लजगाः तकं चूलाका बी। मस्तय्सं दुःख सी धकाः थःपिंसं दुःख सियाः माःबलय् माःकथं उमिसं धाःथे यानाः ग्वाहालि याइ। मांअबुपिनिगु नं कर्तव्य खः। उकिं दछिया छकःसां मांअबुया गुण लुमंकेया लागिं मांबौया ख्वाः स्वयेगु धकाः याना तःगु खः। मांबौया
न्ह्यःने मरिप्वः जक तयेवं ख्वाः स्वःगु जुइ मखु ।

न्हापांनिसें थःत यानातःगु गुण लुमंकेगु ज्या नं यायेमाः। अथे हे शिष्यपिंसं नं गुरुपिनिगु गुण मालीबलय् माःकथं गुण लुमंकेमाः। थथे गुण लुमंकेगु बानीयात सम्यक दृष्टि धाइ। गुण ल्वःमंकाः अवगुण जक लुमंकेगुयात मिथ्या दृष्टि धाइ। भगवान् बुद्धं बोधिवृक्ष सिमा क्वय् बोधिज्ञान प्राप्त यानाबिज्याःगु खः। उकिं वसपोलं बोधिवृक्ष प्रति कृतज्ञता प्रकट यानाबिज्यात। सिमां शितलता प्रदान यायेगु गुण याःगु वापतय् झीके छुं नं प्रतिफल कायेगु आशा याःगु दइ मखु। सिमाया थ्वहे महानता खः। थ्वहे सिमाया महानतायात झीसं आर्दशया रुपय् काये सयेकेमाः। अले जक झीपिं महान् जुइ फइ। तर गुम्हं गुम्हं मनूत थज्याःपिं नं दु गुपिं सुइतं छुं उपकार याये न्ह्यः हे उकिया फल कायेगु निं आशा यानाच्वनी। तर अथे मखु। गुण लुमंकाः कृतज्ञ जुइगु तःधंगु धर्म खः कृतज्ञ प्वंकेगु महापुरुष गुण खः। मेपिंसं याःगु उपकार गुण लुमंकाः गुणानुस्मरण यायेगु झीगु कर्तव्य खः धइगु भगवान् बुद्धं शिक्षा बियाबिज्याःगु खः। कृतज्ञता प्वंकेगु खँय् छगू बुद्धकालीन घटना न्ह्यथनेगु सान्दर्भिक जुइ। भाःतं त्वःता तःम्ह छम्ह मचा बुइत्यंम्ह मिसा डुंगाय् च्वनाः खुसि तरे यायेत वयाच्वन। मिसाया तसकं लः त्वने प्याःचायाः थः लिक्क च्वंपिंत लः छकः त्वने धकाः धालं सुनां नं मत्वंकू। अनथाय् छम्ह दयावान मिजनं लः हयाः त्वंकल। मिसां प्याःचाःगु सुरय् साक्क लः त्वन। मिजंयात छं जय जुइमा धकाः सुवाः बिल। अले मिसाया नं याउँक मचा बुल ।

छन्हु जुजुया दरवारय् च्वंगु धन, सम्पत्ति खुया हयाः छम्ह मनू बिसिउँ वन। सिपाहींतय्सं लिना हल। खुँ गन वं गन वं जुइक बेपत्ता जुल। सिपाहींतय् न्ह्यःने खुँ मखुम्ह निर्दोष मनू लानाच्वन। सिपाहींतय्सं वहे खुँ जुइ धकाः ज्वनाः दाये फक्व दाल। दायेकाच्वंम्ह मनुखं जिं खुँ मखु धकाः धालं नं पत्याः मजू। आः थुमिसं जिगु ज्यान काइन धकाः थःगु ज्यान सुरक्षित यायेत ब्वाँय् वनाः छखा छेँय् सू वन। संजोगं व न्हापा आपत परे जूबलय् थम्हं लः त्वंकाम्ह मिसाया हे छेँ लानाच्वन। थःगु छेँय् खुँ सू वल धकाः स्वः वन, मिसां नं वयात तुरुन्त हे म्हसीकल, थःत न्हापा आपत परे जूबलय् लः त्वंकूम्ह मनू धकाः। वं उम्ह मनूया कृतज्ञ गुण लुमंकल। दरबारं व मनूयात खुँ हे खः धकाः मृत्युदण्ड बीगु तकं क्वःछीधुंकूगु जुयाच्वन। मिसां न्हापाया कृतज्ञ गुण लुमंकाः तुरुन्त हे जुजुया दरबारय् वनाः बिन्ति भाव यानाः थः हे जमानी च्वनाः व मनू खुँ मखु, निर्दोष व्यक्ति खः धकाः साबित यानाः वयागु ज्यान बचे याना बिल। थथे कृतज्ञ गुण लुमंकाः छम्ह मिसां खुँ धकाः दोष बियाः मृत्युदण्ड बीत्यंम्ह निर्दोष मनूया ज्यान बचे जुल। सुइतं आपतविपत जुइबलय् स्वार्थ भावं मखु निस्वार्थ भावं, छुकिया नं आशा मयासे उपकार यायेगु कृतज्ञ गुण खः। थ्वहे बोधिसत्व गुण खः ।

More Stories Like this