स्वार्थी नेतातय्त देय् स्यंसां मतलब मदु

डी .आर खड्गी

वंगु असोज १७ गते 'सन्ध्या टाइम्स' य् पिहां वःगु जिगु च्वसुइ निजी क्षेत्रं आर्थिक स्तर क्वातुकेमाः धयागु जिगु बिचाः खः। गुलिखे पाठक पासापिंसं जितः सुझाव बिल, सहकारी संस्था व निजी बैंकया ज्यायात नकारात्मक ढंगं प्रस्तुत याये मजिल। जिं पासापिंत लिसः बीगु झ्वलय् धया, 'जिगु आशय सहकारी संस्था व निजी बैंकयात नकारात्मक सोच तयागु मखु। जिगु धापू ला सहकारी संस्था व निजी बैंक संचालन यानाः समग्र समाज व देशया हितया लागि ध्यान केन्द्रित जुयाः ज्या याये माःगु दु धयागु जक खः ।'

झीगु देय्या सत्ता संचालन यानाच्वंपिं सकारात्मक, सक्षम, विवेकी, निःस्वार्थी भावना दुपिं खःसा ला देशं याउँक हे विकास यानाः क्यने फइगु खः। सत्ता संचालन यानाच्वंपिं नकारात्मक सोच ज्वनाः न्ह्यानाच्वंगुलिं हे देश झन झन खराब अवस्थाय् लानाच्वंगु खः गुकिं यानाः जनतां दुःख, कष्ट सह यानाः च्वने माःगु दु। राज्य संचालन यानाच्वंपिं नेतातय्सं देशयात स्यंकाच्वंगुलिं जनता हे न्ह्यज्यानाः समाज व देशया आर्थिक अवस्था सुधार यानाः क्यनेमाःगु ई वयाच्वंगु दु। जनताया आर्थिक अवस्था सुधार यायेगु छगू माध्यम धयागु सहकारी संस्था व निजी बैंक हे खः। गुकिं जनताया आर्थिक स्थिति सुधारया निंतिं तःधंगु भूमिका म्हिताच्वंगु दु। दसुया निंतिं यूरोप बिकास जूगु कारण नं सहकारी भावना विकास जूगुलिं हे खः। सहकारी भावना विकास याःम्ह न्हापांम्ह बेलायतया नागरिक रोचहेल नांया अर्थविद् खः। सन् १८४४ य् रोचहेलं "फ्रेन्डली सोसाइटी एक्ट" नां छुनाः जनताया ध्यबा मुंकाः उत्पादनशील क्षेत्रय् उपयोग याःगु खः। सहकारी संस्थां चिचीधंगु उद्योग व मध्यम उद्योग स्थापना यानाः जनतायात रोजगारी बियाः जनताया आर्थिक स्थिति सुधार यायेगु ज्याय् तःधंगु भूमिका म्हितूगु खः। यूरोपय् नं न्हापा सामन्ति शासकं देशयात स्वच्छाचारी ढंगं संचालन यानाः जनतायात अति दुःख, कष्ट बीगु यानाच्वंगु खः। युरोपेली जनता सामन्ति शासन हटे यानाः प्रजातान्त्रिक व्यवस्था हयेत सफल जूगु खः। भिंम्ह नेताया ल्हातय् सत्ता लात धाःसा देश विकासया लागिं ध्यान केन्द्रित जुइ। भिंम्ह नेतां देश विकासया निंतिं जनतायात इनाप याःगु कारणं हे सारा जनतां नेतायात साथ बिउगु खः अले यूरोपया विकास जूगु खः ।

सहकारी संस्थाया उद्देश्य खः जनताया आर्थिक लगायत सामाजिक विकास यायेगु। जनताया आर्थिक विकास यायेत क) आम्दानी अप्वः यानाः खर्च कम यायेगु बानीया विकास यायेगु, ख) मितब्ययिताया भावना विकास यायेगु, ग) जनताय् जोश जागरण व लगनशीलता अप्वयेकेगु, घ) सेवा भावनाया नं अभिवृद्धि यानाः समाजय् सकारात्मक सोच हयेगु। थज्याःगु ज्याखँ सहकारी संस्थां यानाक्यनेफु। झीगु देशय् २०१३ सालपाखे चितवन जिल्लाय् सहकारीया श्रीगणेश याःगु खः। थौंकन्हय् सहकारी संस्थाया ल्याः थ्यंमथ्यं २१ द्वः थ्यनेधुंकूगु खँ सरकारं पिब्वःगु रिपोर्टय् उल्लेख यानातःगु दु। उकी मध्ये नं ५० प्रतिशत ला बचत तथा ऋण सहकारीं हे ज्या यानाच्वंगु दु। सहकारी संस्थाया ल्याः अप्वयाच्वंगु जूसां नं जनताया आर्थिक स्थिति मजबुत यायेगु पहल धाःसा खने मदु। गुकिं यानाः ल्हाः म्हुछि सदस्यतय्सं जक रजाइँ यानाच्वंगु खनेदु। चतुर व्यक्तिवादी सोचं ग्रष्ट जुयाच्वंगु वित्तीय संस्था, सहकारी संस्था व निजी बैंक अप्वः विदेशी मूलया मारवाडी व खस ब्रम्हूतय्सं चायेका तःगु खनेदु गन जनताया ध्यबा हिनामिना यायेगु ज्या जुयाच्वन धकाः स्वयं सरकारपाखें रिपोर्टिङ्ग यायेगु ज्या जुयाच्वंगु दु। अथे खःसां नं सरकार हे कमजोर व भ्रष्ट जूगुलिं जनताया ध्यबा न्ह्याक्व हे हिनामिना यानाच्वंसां राज्य लाचार जुयाः तमासा जक स्वयाच्वंगु दु। सरकारं न्हूगु नीति हयाः भ्रष्टतय्त कारबाही यायेगु धकाः फुर्ति याःगु जूसां कारबाही धाःसा याःगु मखु ।

सहकारी संस्थात शहरकेन्द्रित मजुसे गांकेन्द्रित जुयाः गांया जीवनस्तरय् हिउपाः हयाः क्यनेमाःगु आवश्यकता जुयाच्वंगु दु। तर थौंकन्हय् झीगु देशय् अथे मजुसे सहकारी संस्थात शहरमुखी जुयाः सुविधाभोगी जुयाच्वंगु दु। शहरमुखी जू थें उत्पादनमुखी नं जुयाः जनतायात रोजगारी बीगु ज्याय् नं ध्यान केन्द्रित जुइमाःगु खः। तर अथे मयासे अनुत्पादनमुलक जुयाः शहरी इलाकाय् जग्गा, छेँ न्यायेगु व मीगु ज्या जक यानाच्वंगु खनेदु। विकासया खँ ल्हायेबलय् यूरोपय् जक मखु झीगु जःलाखःला देशय् नं सहकारी संस्थातय्सं गांगामय् वनाः कृषि उत्पादन वृद्धि यायेगु ज्या यानाः तःधंगु भूमिका म्हिताच्वंगु दु। अथे हे शहरी इलाकाय् नं उत्पादनशील क्षेत्रय् लगानी यानाः जनताया जीवनस्तर मजबुत यानाच्वंगु दु। यूरोपं थःगु देश विकास याः थें हे जःलाखःला देय् भारत, चीन, बंगलादेशं नं थःथःगु अर्थतन्त्र बल्लाकेत सहकारीपाखें तिबः कयाच्वंगु दु। भारतया सहकारी संस्थाया ८० प्रतिशतं कृषिइ लगानी यानाः कृषकतय्गु आम्दानी अप्वयेकेत सफल जुल। विशेष यानाः दुरु, मखन, चिज व मेमेगु खाद्य पदार्थ उत्पादन यायेगुली लगानी यानाच्वंगु दु। अथे हे बंगलादेशं नं सहकारी संस्थापाखें लाखौं लाख जनतायात रोजगारी बीत सफल जुयाच्वंगु दु। निक्वःगु विश्वयुद्धं ध्वष्ट जूगु जापानय् नं सहकारी संस्थां हे देशया अर्थतन्त्र मजबुत यायेगुली तःधंगु भूमिका म्हिताच्वंगु दु ।

झीगु देय्या सत्ताधारी खसब्रम्हू नेतात खराब सोच ज्वनाः न्ह्यानाच्वंगुलिं देशया वित्तीय क्षेत्र भताभुङ्ग जुयाच्वंगु दु। विदेशी वा स्वदेशी न्ह्याम्हेस्यां जनताया धन लुटे याःसां लोभी नेतात धाःसा तमासा जक स्वयाः च्वनाच्वंगु दु। गुकिं यानाः देशय् जनता तःधंगु दुःख, कष्ट सह यायेत बाध्य जुयाच्वंगु दु। थ्व स्थितिं मुक्त जुइया निंतिं जनता हे जागरुक जुयाः विदेशीमुलया हाकुबंजाः व भ्रष्ट कमिसनखोर नेतातय्त कारबाही याये फयेकेमाः ।

drkhadgi@gmail.com

More Stories Like this