नेवाःतय्गु स्वनिगः, मर्स्यातय्गु छठ
नेवाःतय्सं तन मन धन बियाः हनीगु स्वन्ति नखः धुनेवं मर्स्यातय्गु छठ वइ –(जिं सिउ उमि मर्स्या धाइगु मयः । तर गथे झीत नेवार धाइगु मयःसां उमिसं झीत अथे धयाच्वनी झीसं न। उमित अथे धया हे च्वनेमाः झीत उमिसं नेवाःधका मधाःतले )। नेपाःया दक्षिणी भेगया हिन्दुत उकिसं उच्च जातियापिं मनूतय्सं हनीगु थ्व नखःया थःगु हे महिमा दु ।
तःदँ दत उमिसं थ्व नखः स्वनिगःया नेवाःतय्त दबू प्याखं क्यनेथें पुलुपालु याःवयाच्वंगु । स्वयेदयेगाःपिं झी थ्व रमझम थें च्वनी उमि अथे नं याये माः थथे नं यायेमाः धकाः खँ ब्याकी । हानं गुलिं गुलिं संस्कृतिविद्त ला नेवाःत नं गुलिं गुलिं मिथिलां वःगुलिं थ्व नेवाःतय्गु नं खः धकाः अबु मलिउ ब्वाःजु लिउगु तर्क पितब्वयाच्वनी ।
थज्याःगु इलय् कन्हय् नेवाः राज्य कथं स्थापित जुइमानिगु थ्व भुमिइ थ्व आयातित संस्कृतिं बांमलाक्क हा कया वनाच्वंगु दु वंगलसिमांथें लिनां लिइमफयेक ।
न्यनेदुकथं छठ येँय् २२ दँ न्हयः निसें हनावयाच्वंगु जुयाच्वन । अथे धइगु पंचायती कालया अन्त अन्तनिसें हे छठयात थन स्थापित यायेगु कुतः जुयाच्वन खनी । झी थन धिमय् थानाः नेवाःराज्य घोषणा यानाच्वना अन उमिसं झीगु थासय् अघोषित राज्य दयेकाच्वन ।
थःत थनया भूमिपुत्र धकाः धायेसःपिं नेवाःतय्गु मौन सहमति कयाः हे जुइ मर्स्या तय्सं थन थ्व छठया दबूप्याखं दँय्दसं झःझःधायेक क्यनेगु यानाहल । गुहेश्वरी, न्हूपुखू जुजुं आः ला थन जक हे गुथाय् उमिगु संगठित रुपं छठ हनेगु थाय् धकाः घोषणा न्हापं यानाहयेधुंकल । थुगुसी उमिसं गुंगू थाय् काल – न्हूपुखू, थापाथली बागमति, गुहेश्वरी बागमति, राजतीर्थ बागमति, जडिबुटी मनोहरा, भुवनेश्वरी द्यःगः बल्खु, कालिमाति विष्णुमति, शोभा भगवति विष्णुमति व किर्तीपुर (किर्तिपुरय् जूगु चाहि अन च्वंपिन्सं हे मसिउ) । अन उमिसं निन्हु तक थः यथे ततःसलं उमिगु भासं म्ये हायेकाः थःगु हे तालं प्याखं हुलाः हन उमिगु छठ नखः । उगु थासय् देय्या राष्ट्रपति उपराष्ट्रपति प्रधानममन्त्री अर्थमन्त्री आपूतिमन्त्री व मेमेगु मूमू पार्टीया नेतातय्सं ख्वाःब्वःवंगु खः ।
थ्व स्वनिगलं वंगु निद्वः दँनिसें दक्षिणया कन्याकुमारीनिसें उत्तरया सँदय् तकया दक्व जातजातियात लसकुस याना च्वंगु खः उमित थन थःथःगु जातीय संस्कृतिकथंया नखः चखः हनेगु वातावरण नं बियाच्वंगु खः । थ्व आःनं दनि तर अथेधइगुया अर्थ थ्व स्वनिगः या सुं अभिभावक थःनालीपिं वा संरक्षण व सुरक्षा बिईपं मदुगु वा हाःनाः मदुगु थाय् मखु । उकुन्हु तक थन सुसु वल उिपं नेवाः जुयावन छिजि झी दक्वं थौं नेवाः बाहिक मेपिं सुं नं मखयेधुंकल (सुयातं थःगु जन्म व कर्मभूमिइ स्वयाः स्वद्वः दँ न्हापायागु गुगुं थाय्या बारे जानकारी तयातयेगु इच्छा दुसा उकियात मदयेकेगु वासः मदु )।
तर थौंकन्हय् थन दक्व आप्रवासीतय्त थः नेवाःजुइगु नाप छुं सरोकार मदयेधुंकल । बरु अःखतं थ्व स्वनिगः अझ विषेशयानाः काठमाडौं थःगु अले थन थः तःदँ निसें च्वनावयाच्वनागु दु धकाः प्रमाणित याये मालाच्वंगु दु। थुकिया नितिं दक्व आप्रवासीत संगठित नं जुयाच्वंगु दु । थ्व तसकं ग्यानापुसेच्वंगु खँ खः झीगु नेवाःराज्य व झीगु अस्तीत्वया हे निंतिं ।
हानं थन मर्स्यातय्सं छठ तःदँ निसें हनावयाच्वंगु दु धकाः प्रमाणित यायेत आः छगू निगू तःधंगु पत्रिका नियोजित रुपं हे न्ह्याःवयाच्वंगु दु । थ्व विषयय्यात कयाः राजमाया पुतवारजुं कान्तिपुरय् पौ च्वःगु व व पौ अन छापेयाना मबिइवं उगु पौ वं फेसबुकय् तयेमाःगु खँयात सामान्य कथं जक कायेगु पाय्छि जुइमखु ।
थ्व हे खँ तामाङ्गतय्गु शेरपातय्गु व गुरुङ्गतय्गु ल्होसार वा किरातीतय्गु उधौली उभौली व मेगु छु छु धाःगु नखः चखःया बारे नं लागु जुइ । थनया नेवाःनेतातय् थज्याःगु विषयय् नवायेगु आँट व वुद्धि मदु धायेवं झी जनता नं उमिसंथें लातां केरा स्वःथें स्वया जक च्वनेगु ठिक जुइमखु । मखुसा कन्हय् झीगु छ्यनय् हे गःवःसां आया धाये खनीमखु । थ्व विषय् आः हे झी सकस्यां वाःचायेकेमाल ।
Related Stories
More Stories Like this
मेरिल्याण्डय् लाखय् व पुलुकिसिलिसे हन येँयाः स्यस्यः समाजं सत्यमोहन जोशीयात हन मूलयात ग्वाहालि लःल्हात मेहेन्दी च्वयेगु कासा जुइगु मचातयत मां भाय् स्यनेगु संस्था नीस्वन
