नेवाः छवाः जुइमाःगु ई

दि. दि. शि. यल

दँय्दँसं सकल नेपाःमिपिंसं झः झः धायेक हना वयाच्वंगु न्हूदँ अर्थात नेपाल सम्वत्लिसे म्हपुजा थुगुसी नं झीसं झः झः धायेक हनेगु नितिं छधी छप्पँ जुयाः हनाच्वनागु दु । तर थगुनेया न्हूदँ थें थुगुसी नं न्हूदँयात कयाः थीथी कचवं पिदंगु दु । झी नेवाःतय्गु नखः स्वन्ति नखः अर्थात गैर नेवाःतय्सं थुकियात दीपावली धकाः हना वयाच्वंगु दु । खँ पाःगु थुलि हे जक खःकि नेवाःतय्सं विशेष महत्व बियाः हनाच्वनागु थुगु स्वन्ति नखःया विशेष दिं म्हपुजा लिसे नेपाल सम्वत् हिलीगु दिं खुन्हु यात हे झीसं स्वन्ति नखः झः झः धाःगु थें तायेका च्वनागु दु । खय्तला किजा पुजा नं खः तर किजा पुजा स्वयाः नं म्हपुजाया दिं अर्थात नेपाल सम्वत् हिलीगु न्हूदँयात विशेष महत्वलिसे न्ह्यइपुकाः झः झः कायेक हनेगु यानाच्वनागु खः ।

तर थुगु न्हूदँया खँय् धाःसा न्ह्याबलें धइथें कचवं पिदनाच्वंगु हे दु । लक्ष्मी पुजा म्हपुजा लिसे न्हूदँ व किजापुजा थुगु स्वन्हुया विशेष दिंयात कयाः धाःसा दँय्दँसं धइथे नगुमाःसं न्ह्यथनातःगु तिथिया विषयसं आपालं कचवं पिदं मुक्कं नेपाल सरकार व नेवाःतय्गु संघसंस्था दथुइ । थुकियात ज्यंकेगु नितिं दँय्दँसं प्रधानमन्त्रीया ज्याकुथिइ वनाः डेलिगेशन वनेत बाध्य जुयाच्वंगु दु । कारण थ्वहे खः कि नेपाल पाचाङ्क समितिं पिथनेगु यानाच्वंगु नगुमाः व झी नेवाःतय्सं हनाच्वनागु न्हूदँ अर्थात म्हपुजा तिथिकथं मिलय् मजू धकाः थुगु दिं खुन्हुया नितिं सरकारी बिदा माल धकाः झीसं उमिगु न्ह्यःने छ्यं क्वःछिइ मालाच्वंगु दु । थुकियात ज्यंकेगु नितिं झी नेवाःत दँय्दँसं प्रधानमन्त्रीया ज्याकुथिइ वनाः डेलिगेशन ब्यूवनाः च्वनेमाःगु वहे खँय् ब्रम्हुतय्गु दथुइ बिन्ति याः वनेमालाच्वंगु यात झीसं हाथ्या बियाः जूसां नं आवंलि थथे जुइमजिल । थुकियात ज्यंकेगु खःसा नेपाल पाचाङ्क समितिलिसे नेवाःतय्गु थीथी संघसंस्था छधी जुयाः उमिगु न्ह्यःने डेलिगेशन वंसा पाय्छि जुइ । ताकि नगुमाः दयेकेगु नितिं झीगु गुलि नं मदयेकं मगाःगु नखः चखःत दु उकियात ज्यंकेगु नितिं छु तिथि खुन्हु छु नखःत ला धइगु खँ त्याजिक्क इमिगु न्ह्यःने तयाः नगुमाः दयेके माःगु खनेदु ।

दँय्दँसं प्रधानमन्त्रीया न्ह्यःने डेलिगेशन वनेगु पलेसा नेपाल पाचाङ्क समितिलिसे हे खँ ब्याकाः यदि झीपिं नगुमाः पिथनेगु नितिं न्ह्यःने च्वनाः नगुमाः पिथनेगु ज्या यायेमाःगु तसकं हथाय् जुइधुंकूगु दु । दँय्दँसं स्वन्तिया इलय् छगू हे त्वालय् छगू हे चुकय् नं छखा छेँय् झः झः धाइसा नापंसं च्वंगु छेँय् ख्युउँसे च्वनेगु यानाच्वंगु दु । अथेहे छखा छेँया जःपिंसं म्हपुजा यानाः जजंकाः क्वखायाः तइसा नापंसं च्वंगु छेँखाया जःपिंसं म्हपुजा कन्हय् तिनि धकाः सुम्क च्वनेगु याः । थ्व धइगु नेवाःतय्गु तिथिकथं स्वन्ति नखः हनीपिं छखल व नगुमाःय् गथे खः अथेहे हनीपिं छखल दु ।

थुकिं यानाः खँय् ब्रम्हुतय्गु बाहुल्यतां नेवाःतय्गु दथुइ छगू कचवं पिकायेगु ज्या नापं यानाच्वंगु दु । थज्याःगु खँय् झी नेवाःतय्सं बिचाः यायेफया च्वंगु मदु । सचेत जुइफयाच्वंगु मदु । थज्याःगु खँय् छाय् झी नेवाःतय्गु राष्ट्रिय संगठन नेवाः देय् दबूया जःपिंसं वाःचायेके मफुगु खः न्ह्यसः थनथाय् लाक्क ब्वलनाच्वंगु दु । गबले स्वन्ति नखः हनेगु नितिं लच्छि/लच्छित्या ल्यं दइ अबले धिकिं नं दनाः वयेगु याइ । थ्व गुलितक्क पाय्छि जू वा मजू । छक्वः नेवाःतय्त सचेत यायेगु धकाः गुगु पलाः न्ह्याकाच्वंगु थीथी संघ/संस्था खलःपुचः पत्रपत्रिका एफ.एम. रेडियोत उमिसं इलय् हे पाय्छि कथं सः थ्वयेके फत धाःसा वः नेवाःतय्गु नितिं सच्चा पहरेदार जुयाः न्ह्ज्यायेफइ । मखु धइगु खःसा मात्र ई छ्यायेगु छगू साधनया रुपय् जक सिमित जुइ । अले गुगु नेवाःतय्गु आपालं संघ/संस्थात दु वः नं मात्र म्हाइपु छ्यायेगु अले लाज्या कथं जक जुयाः धमस्वाइ धकाः धायेमफु ।

उिकं झी नेवाःतय्सं गुगु नेपाल सम्वत् लिसे म्हपुजायात विशेष महत्व बियाः हना वयाच्वनागु दु । थुकियात झीसं इलय् वाःचायेकाः न्ह्यःने न्ह्यायेगु नितिं नेपालभाषा ख्यलय् आपालं हनेबहःपिं संस्कृतिविद् विद्वानत दु वय्कःपिंलिसे इलय् ब्यलय् खँ ब्याका थ्व समस्या सदांया नितिं ज्यंकेगु नितिं झीसं पलाः न्ह्याके माःगु खनेदु । यदि थथे झीसं यायेमफुत धाःसा प्रत्येक दँया न्हूदँ नेवाःतय्त ल्वाकेगु नितिं न्हूदँ मजुइ धकाः धायेमफु । गुबले तक्क नेवाःतय्गु तजिलजि जाति भाषा कलायात यदि सदांया नितिं ल्यंकातय्गु खःसा अवश्य नं झीसं इलय् हे बिचाः यानाः पलाः न्ह्याकाः न्ह्यःने न्ह्यज्याय् । अले गुगु न्हूदँ अर्थात नेपाल सम्वत्यात मात्र नेवाःतय्गु न्हूदँ धकाः धयाः वयाच्वंगु दु थुकियात प्रष्ट रुपं झीसं नेपाःया खँय् ब्रम्हुतय्त ध्वाथुइके कि थ्व नेपाल सम्वत् नेपाः देय्या नामं दुगु सम्वत् झीगु देय्या मौलिक सम्वत् खः थुकियात अप्रभंश यानाः नेवाःतय्गु जक सम्वत् मखु थ्व सकल नेपाःमिपिनिगु सम्वत् खः धइगु सकसिया नुगलय् ब्वलंके अले धाये नेपाल सम्वत् - राष्ट्रिय सम्वत् शंखधर साख्वाःजु - अमर जुइमा अमर जुइमा धकाः नारा थ्वयेका च्वनागुया सार पूवनी ।

मखु धइगु खःसा थ्व न्हूदँ न्ह्यःने वयेवं हे नेवाःतय्गु ल्वापु जुइगु दिं वइन धकाः मधाइ धकाः झीसं धायेमफु । थुकिया नितिं छगूयां छगू जक उपाय धइगु नगुमालय् द्वनाच्वंगु यात सदांया नितिं झीसं भिंकेगु नितिं नेवाःतय्गु संघसंस्था मेगु दँय् थज्याःगु समस्या मवयेक नेवाःतय्गु दथुइ द्विविधा मदयेक न्हूदँ झी सकल नेवाःत छधी छप्पँ जुयाः हने अले धाये नेवाः झी छवाः जुइ । नेवाः छवाः जुयाः हने ।

More Stories Like this