थौं बल्बुइ धिकं जात्रा नापं महालक्ष्मीया जात्रा

श्रीकृष्ण महर्जन

स्वनिगःया आदिवासी नेवाःतय्सं थःथःगु लागाय् मूमू द्यःयात जात्रा हनाः वयाच्वंगु दु । थ्व हे झ्वलय् येँय् नं थ्यं मथ्यं ८ किलोमिटर दक्षिण पश्चिमपाखे लाःगु बलम्बु धायेगु नापं बोलचालि भाषाय् बल्बु धायेगु यानाः वयाच्वंगु अन थौं महालक्ष्मी द्यःया द्यःखः जात्रा याइगु चलन दु । अस्तमातृकाय् दुथ्याःगु अर्थात सप्तमातृकाया समस्ति रुप कथं महालक्ष्मीयात नालाः वयाच्वंगु दु । जात्राया झ्वलय् मूल द्यः महालक्ष्मीयात नालाः तःखःगु जात्रा याइगु चलन दुसा उगु द्यःखः नाप नापं चीखःगु द्यःखः गणेद्यःया द्यःखः नं जात्रा याइगु चलन दु ।
जात्राया झ्वलय् नेवाःतय्गु सांस्कृतिक बाजं थायेगु व पुइगु तकं चलन दु । जात्रा बल्बुया महालक्ष्मी द्यःया देगः दुगु लागा च्वय् लाछि लागां शुरु जुइ । महालक्ष्मी द्यःया देगः वर्ग आकारया देगः खः । थ्व ल्याखं उगु देगः मल्ल कालय् निर्माण याःगु देगः खः धकाः अःपुक हे धायेफैगु अवस्था दु । पेगोडा शैलीया उगु देगः हे बल्बुया आकर्षणया केन्द्र जुयाच्वंगु दु । बल्बुइ जात्राया झ्वलय् दँय् दसं कछला थ्व अष्टमियात बल्बुया नेवाःतय्सं छ्वय्ला भू माने याइगु चलन दु । छ्वय्ला भू धैगु छ्वय्ला छुयाः भ्वय् नयेगु अर्थय् कयातःगु दु ।
अथे हे नवमि खुन्हुयात मूयाः धाइ । थुखुन्हु मूल रुपं द्यःयात पूजा याइगु चलन दु । नवःमि खुन्हु बहनी निसें कन्हय् खुन्हु दशमि तक पूजा आजा यानाः दशमि खुन्हु मूल जात्रा याइगु चलन दु ।
दशमियात सिन्हःया अर्थात जात्रा कथं नालाः वयाच्वंगु दु । उगु जात्रा थौं हे लानाच्वंगु दु । बल्बुइ महालक्ष्मीया जात्रा याये न्ह्यः धिकं द्यःया जात्रा याइगु चलन दु । धकिइ कुमारीया मूर्ति तयाः जात्रा याइगु यात हे धिकं जात्रा धाइगु खः । जात्राया झ्वलय् महालक्ष्मीया द्यःखःयात दशमि खुन्हु न्हापां त्वाः त्वालय् यंकाः पूजाफयेगु याइ । अले द्यःखः कुबियाः बल्बुं उत्तरपाखे च्वंगु पीगनय् यंकीगु चलन दु । पीगनय् थ्यंकाः द्यःयात बलि बिइगु द्यःखःयात छायेपिइगु नं चलन दु । अनंलिपा हाकनं द्यःखः जात्रा यानाः देशय् हयाः त्वाः त्वालय् जात्रा याइगु चलन दु । थ्व ल्याखं द्यःखः जात्रा बल्बुइ निक्वः याइ धाःसां छुं पाइमखु । छन्हुं हे निक्वः द्यःखः जात्रा याइगु छगू कथं बल्बुया विशेषता जुयाच्वंगु दु । बल्बुइ जात्राया झ्वलय् फुक्क त्वाःयािपं मनूतय्सं मंकाः कथं द्यःखः क्वबुइगु याइ ।

थ्यं मथ्यं िझंस्वद्वःम्ह नेवाःतय्गु बस्ती बल्बुइ जुइगु जात्रा धैगु बल्बुया मौलिक जात्रा खः । विशेषयानाः बुँज्या यानाः नईपं नेवाःतय्गु बस्ती बल्बुइ जुइगु जात्रायात येँया दक्षिण पश्चिम लागाया न्हय्गां जात्राय् दुथ्याका तःगु मदु । बल्बुइ जात्रा लच्छिलिपा जक बःखु लागायात केन्द्रविन्दु नालाः न्हय्गांया जात्रा याइगु खः । उिकं बल्बुया जात्राया थःगु हे विशेषता दु धकाः धाईपं नं मदुगु मखु । मेमेगु नेवाः बस्ती थें हे जात्राया इलय् थःलाःिपं मनूत ब्वनाः भ्वय् नकेगु नापं जात्रा क्यनेगु चलन दु । अथे भ्वय् नकीगु इलयि चिकुलाया ई जुयाः तःखाः दयेका नकेगु याइ । बल्बुया जात्रां बियाच्वंगु संदेश नाप नापं जीवन दर्शनयात कयाः अध्ययण अनुसन्धान यायेमाःगु अवस्था दु । विशेषयानाः स्वं सुकाय् चिना तःगु इलय् कुतुं वये हे माः धैगु गुगु अवस्था वइ उकिइ दुने सुलाच्वंगु पक्ष अर्थात स्वां गुगु कथं चिइगु खः । स्वां सुकाय् चिइगु तरिकाया बारे नं दुग्यंक अध्ययण यायेमाःगु आवश्यकता दु ।
जात्राया शुरुवात धिकं जात्रा

बल्बुइ मूल जात्रा महालक्ष्मीया खःसां धिकं जात्रा मजुइकं महालक्ष्मी द्यःया जात्रा धाःसा न्ह्याइमखु । जात्राया झ्वलय् नवःमि खुन्हु बहनी अर्थात मूयाः खुन्हु बहःनि महालक्ष्मी देगः दुगु लागाय् ज्यापुतय्गु दुवाः गुिथं पूजा आजा यानाः अन सुकां चिनाः स्वां छफ्वः खायातइ ।
गुगु इलय् व स्वां कुतुं वइ अबले हे धकिइ कुमारीया मूर्ति तयाः महालक्ष्मी द्यःया देगः स्वचाः चाःहिइकी । उकियात हे धिकं जात्रा धाइगु खः । अथे स्वां कुतं मवःतले तक दुवाः गुथिया थकालििपं न्हापा जूसा न्हय्म्ह थौंकन्हय् प्यम्ह न्याम्ह च्वना तःख्वलाय् थ्वँ तयाः पालंपाः त्वनाः हे च्वनी । बहनीनिसें अथे थकालिपिन्सं स्वां कुतं मवतले तक थ्वँ च्वना च्वनीगु चलन दु । छगः जक ख्वलय् चिपनिपयात बेवास्ता यानाः पालंपाः अथे थ्वँ त्वनीगु खः । उगु इलय् थकालिपिन्सं यक्व हे थ्वँ त्वंसां इमित थ्वँ काइमखु धकाः बल्बुया धिर सुवालं धयादीगु दु । जब खायातःगु स्वां कुतुं वनी अबले धिकं जात्रा याइ । धिकं जात्रा धुंकाः जक महालक्ष्मी द्यःया जात्रा शुरु याइगु चलन दु ।

More Stories Like this