हिउपाःया सिथय् म्यानमार

२१ दँया राजनीतिक जीवनय् १५ दँ जेलय् च्वंम्ह आङ सान सुकीयात वंगु शनिवाः त्वःताः ब्यूगु दु । वंगु १८ लानिसें छेँय् हे नजरबन्दय् लानाच्वंम्ह सुकीयात स्वन्हु प्यन्हु न्ह्यःतक्क अनया सैनिक सरकारं याकनं त्वःती धकाः प्रचार प्रसार यानावःगु लिपा वंगु शनिवाः छगू चुनाव प्रकि्रया क्वचायेकेधुंकाः सुकीयात त्वःतूगु खः । म्यानमारय् प्रजातान्त्रिक आन्दोलनयात थःगु मू विषयवस्तु दयेकावःम्ह सुकीयात अनया सैनिक सरकारं वंगु झिन्यादँतक्क कुनाः गुगुकथं पीडा व मानसिक यातना बिल उिकं सुकीयात गाक्कं कमजोर याना ब्यूगु खनेदुसां म्यानमारया सत्ताय् प्या प्यपुने थें प्यपुनाच्वंगु सैनिक सरकारयात चीकेगु संकल्प सुकीं काःगु दु । थ्व वय्कःया क्वातूगु राजनीतिक आस्थाया कारण खः धायेमाः । िझंन्यादँ जेलय् च्वनाः नं म्यानमारय् प्रजातान्त्रिक व्यवस्था हयेत वय्कःयाके अज्ज नं यक्कों साहस व संघर्षप्रति गाक्कं झुकाव दनिगु व थुकिया निितं अज्ज नं आन्दोलनमार्फत देशं सैनिक सरकार चीकेगु दृढता ल्यं हे दिन । सुकीका थ्वहे विशेषताया कारण विश्वया थीथी राष्ट्र प्रमुख व संघसंस्थां सुकीया थुगु रिहाई प्रति तःधंगु लसता प्वंकूगु दु । सन् १९८८ पाखे सुकीं नेशनल लीग फर डेमोत्रेुसी पार्टी चायेकल । अबलेनिसें सुकीयात छम्ह विदेशी नाप ब्याहाः यायेधुंकाः नं थःछेँय् च्वनाः राजनीति यात धयागु द्वपँय् अनया सैनिक सरकारं सुकीयात ज्वनाः कुनाब्यूगु खः ।

सन् १९९० सं आम चुनाव जूबलय् सुकीया नेशनल लीग फर डेमोत्रेुसीं ८२ प्रतिशत सिटय् त्याकूगु खःसां अनया सैनिक सरकारं सुकीयात सरकार लःमल्हासें जेलय् तुं स्वथनातःगु खः । सुकी जेलय् कुंकाः हे चुनाव ल्वाःम्ह खः । थुया दच्छि लिपा अर्थात १९९१ सं सुकीयात युरोपेली संघं मानव अधिकार पुरस्कार विलसा थुया दच्छि लिपा नोबेल पुरस्कारं नं छायेपिल । सुकीयात त्वःतेत विश्वन्यंक दवाब बीवं सन् १९९५ सं जेलं मुक्त ला यात तर नं उखेंथुखें वनेमदयेक छथाय् हे च्वनेमायेका बिल । वय्कःया भाःत १९९९ पाखे विरामी जुल व लिपा सिनं सित तर नं सुकीयात वृटेन मछ्वः । थुयालिपा सन् २००० पाखे नं हानं ज्वनाः कुन । थुया लिपा सन् २००३ निसें नजरबन्द यानाः पिने पिहां वनेमदयेका बिल ।
सुकी नं म्यानमारय् अनया सैनिक सरकारया थासय् नागरिक सरकार दयेकेत कुतः याइगु जूगु दु । वंगु सैनिक सरकारं याकूगु चुनावय् सरकार समर्थक दलतय्सं त्याकूगु दु । तर विश्वया अधिकांश देशं सैनिक सरकारं याकूगु थुगु चुनावयात उलि महत्व व मान्यता ब्यूगु खनेमदु । निरपेक्ष व स्वतन्त्र वातावरणया अभावय् जूगु उगु चुनाव सैनिक सरकारं विश्वयात धों लायेत जक्कं चुनाव याकूगु अनुमान दु । सुकीया नेशनल लीगं नं उगु चुनावयात बहिष्कार यात ।

सैनिक सरकारया विरुद्ध विश्वया जनमत अप्वयाः वःगुया कारणं अनया सैनिक सरकारं योजनाबद्ध रुपं न्ह्याःवयाच्वंगु खनेदु । थुकिया हे झ्वलय् थःगु नियन्त्रणय् चुनाव याकाः थः चम्चातय्गु ल्हातय् सरकरा त्वःताःबीगु कुतः जुइमाः । चुनाव लिपा मेगु हे दल व व्यत्तिःत त्यानावयेवं ९० या चुनावं त्याःम्ह सुकीया नेशनल लीगयात सरकार लःल्हाये नं म्वाःल । सरकारं सेना चिलाबी अले थः चम्चातय्त सत्ताय् तयाः रजाई यायेगु अनया सेनाया दाउ खः । थुकिया विरुद्ध सुकीिपंसं गुगुकथं आन्दोलन व संघर्ष याइगु खः - थ्व धाःसा स्वये ल्यं हे दिन ।

More Stories Like this