सक्कली नेतातय्सं जक देश विकास याइ

डी. आर. खड्गी

१९६० सालंनिसें १९८० या दशकय् तक नं एशिया, अफ्रिका व ल्याटिन अमेरिका महादेशय् कि सोभियत संघया प्रत्यक्ष रुपं सरकार संचालन जुयाच्वनी कि अमेरिका मातहत सरकार चले जुयाच्वनी। गुगु इलय् सोभियत संघ कुचा कुचा दल उगु इलंनिसें हलिंया दकलय् शक्तिशाली देश अमेरिका हे जुल। ल्याटिन अमेरिका महादेशया तःधंगु देश ब्राजिलय् नं अमेरिकाया इशाराय् संचालन जुइम्ह सैनिक जनरलं निर्वाचित राष्ट्रपति जोआओ गोललर्टयात अपदस्थ यानाः थःगु ल्हातय् सत्ता काल। ब्राजिल प्राकृतिक स्रोत, साधन व जलस्रोतया धनी देश खः। थुलि जक मखुसें थुगु देश अतिकं सुन्दर, शान्त व जनता नं अति हे मिलनसार जुयाः म्वानाच्वंपिं खः। अति शान्त व सभ्य देश जब सैनिकया ल्हातय् लात उगु इलंनिसें देशय् तच्वयेक अशान्ति व हिंसा जुयावन। जनता तःदँ तक त्रसित व भयभित जुयाः म्वायेत बाध्य जुल। जनतां थुगु हे कारणं त्रसित व भयभित जुयाः म्वाये माःगु खः। सेनां थःगु ल्हातय् शक्ति काये धुंकाः फुक्क पार्टीयात प्रतिबन्ध तयाः नेतातय्त जेलय् स्वथनेगु यात। साधारण जनता सतकय् न्याम्ह जक मुनाः तकं खँल्हाबल्हा यानाच्वने मजिउ यात। अझ थुलि जक मखु सेनां न्ह्याम्ह नागरिकयात नं बिना कारण लछि तक जेलय् कुने दइगु अधिकार कानूनय् व्यवस्था याना बिल ।

सैनिक शासक पार्टीतय्त प्रतिबन्ध तःसां नं दुने दुने कम्युनिष्ट पार्टी अति हे सक्रिय जुयाच्वन। कम्युनिष्ट पार्टीया कार्यकर्तात कम्युनिष्ट विचार, सिद्धान्त व नीति प्रचारया लागि गांगांया कुंकुलामय् सक्रिय जुल। विशेष यानाः कम्युनिष्ट पार्टीया शिक्षा नीति, दृष्टिकोण व वर्ग संघर्ष बारे जनतायात शिक्षा बियाः जागरुक यात। गां गांया सामाजिक समस्या समाधानया लागिं पार्टीया कार्यकर्ता न्ह्यःने न्ह्यज्यानाः वैज्ञानिक ढंगं समाधानया लँ लुइकाः जनताया मन त्याकेत सफल जुल। गुगु इलय् गां गांया सामन्तीतय्त कम्युनिष्ट पार्टीया कार्यकर्तातय्सं लित्तुलीगु ज्या तच्वल। सैनिक शासक थारा न्हुल। सैनिक शासकं कम्युनिष्टतय्त सखाप यायेत गांगामय् सेना परिचालन यानाः हत्या, हिंसा, अपहरण, लुटपाट शुरु जुल। थुलि जक मखु हवाई आक्रमण यानाः गांया जनतायात नं दुःख, कष्ट, सास्ति, हत्या तच्वयेका यंकल। सैनिक शासकं अति हे दमन यानाच्वंगुलिं कम्युनिष्ट पार्टीं नं गुरिल्ला युद्ध यानाः सेनायात हायल कायल यायेगु नीति ज्वन। गुगु इलय् गुरिल्ला युद्ध शुरु जुल उगु इलंनिसें देशय् यक्व हे धनजन नाश जुल। थुगु कारणं देशया बुद्धिजीवीतय्सं सैनिक शासक व कम्युनिष्ट पार्टी दथुइ वार्ता याकेगु ज्या यात। वार्ता लिपा कम्युनिष्ट पार्टीं सशस्त्र आन्दोलन व गुरिल्ला युद्ध स्थगित यानाः शान्तिपूर्ण ढंगं सत्ता कायेगु लँपुइ वन। सन् १९७९ पाखे चुनावं वःम्ह पार्टीया नेतायात सत्ता लःल्हायेगु घोषणा यानाः राजबन्दीतय्त जेलं मुक्त यात। १९८० या दशकय् तकं ब्राजिलय् उथलपुथल जुयां तुं च्वंगु खः। गबलें सेनाया ल्हातय् सत्ता, गबलें सैनिक सत्ता त्वःतेगु खेल जुयाच्वन। कम्युनिष्ट पार्टी दुने नं सिद्धान्त व नीतिया विषययात कयाः गबलें त्वाःदलेगु व गबलें मिले जुइगु जुयाच्वन। कम्युनिष्ट पार्टी दुने थुकथं नीति व सिद्धान्तयात कयाः विवाद जुयाच्वँच्वं हे सन् १९८२ पाखे कम्युनिष्ट पार्टीया पुलांगु नां 'सर्वहारा वर्गया पार्टी' यात हीकाः आम जनताया पार्टीया रुपय् वनेगु धकाः 'वर्कर्स पार्टी' नां छुत। थुगु पार्टीया संस्थापक नेता एनासियो लुला डी सिल्भा खः। लुला डी सिल्भायात पार्टीं राष्ट्रपतिया उम्मेदवार घोषणा यानाः सन् २००२ व २००६ सालय् बहुमतं राष्ट्रपतिया चुनाव त्याकेत सफल जूम्ह विवेकी सकारात्मक सक्षम नेता खः ।

सकारात्मक सोच व बांलाःगु भिजन ज्वना वइम्ह नेतां देशयात याउँक विकास याना यंकेफु धयागु राष्ट्रपति लुला डी सिल्भां क्यना बिल। लुला डी सिल्भा राष्ट्रपति जुइवं दकलय् न्हापांगु ज्याकथं देशया अमूल्य सम्पत्ति प्राकृतिक सम्पत्ति विदेशीं लुटे याना वयाच्वंगु ज्याय् रोक लगे यात। देशया खनिज पदार्थ व चिप्स कवाडी भावं बियाच्वंपिं न्हापाया दलाल नेतातय्त ठीक लँय् हयेगु ज्या यात। राष्ट्रपतिं सिल्भां जलस्रोत व प्राकृतिक स्रोतया सम्पत्तियात ठीक ढंगं उपयोग यानाः देशयात उन्नतिया मार्गय् यंकल। चिकं नं अत्याधिक उत्पादन यानाः विदेशय् निर्यात यानाः देशया आर्थिक स्थिति क्वातुका यंकल। गुगु इलय् नेतातय्गु सोच सकारात्मक जुइ विदेशी लगानीकर्तात धमाधम वयेगु शुरु जुइ। ब्राजिलय् विदेशी लगानीकर्तातय्सं उत्पादन क्षेत्रय् लगानी यानाः रोजगारी समस्या समाधान यायेगु ज्याय् तिबः बियाच्वंगु दु। देशं नं निजी क्षेत्रयात संरक्षण व सुविधा बीगु यानाच्वंगुलिं निजी क्षेत्रं नं उत्साहित जुयाः लगानी अप्वयेका यंकाच्वंगु दु। गुगु इलय् थःगु देशयात विकासशील राष्ट्रया धलखय् न्ह्यब्वयेत सफल जुल उगु इलय् जनतां राष्ट्रपति लुला डी सिल्भायात तसकं ययेकल। राष्ट्रपतिया चुनावय् निक्वः तक त्याकेत सफल जूम्ह लुला डी सिल्भां स्वक्वःगु चुनावय् पार्टी उम्मेदवार मय्जु डिल्सा रासेफयात समर्थन याःगु खः। ६२ वर्षया डिल्सा रोसेफं वंगु वालय् तिनि चुनाव त्याकाः ब्राजिलया न्हापांम्ह मिसा राष्ट्रपति जुइत सफल जुल ।

राष्ट्रपति डिल्सा रोसेफ सन् १९६४ सालंनिसेंयाम्ह सक्रिय कम्युनिष्ट नेता खः। डिल्सा रोसेफयात सैनिक शासकं सन् १९७० सालय् जेलय् कुनाः स्वदँ लिपा जक मुक्त याःगु खः। राष्ट्रपति डिल्सा रोसेफ अर्थमन्त्री, ऊर्जामन्त्री जुयाः ज्या यायेधुंकूम्ह अनुभवी जूगुलिं जनतां डिल्सा रोसेफयात विश्वास यानाच्वंगु दु। चुनावया झ्वलय् नं आभारभूत आवश्यकता फुक्क जनतायात चूलाका बीगु, शिक्षाय् सुधार यानाः न्हूगु अवसर बीगु धयावःगुलिं जनतां आशा यानाच्वंगु दु, डिल्सा रोसेफं बांलाक ज्या याना क्यनी।
झीगु देशय् नं धाथें सक्कली कम्युनिष्ट नेता खःसा ब्राजिलय् थें विदेशी शक्तिं कवाडीया भावं जलस्रोत व मेमेगु प्राकृतिक स्रोत साधन यंकाः देशयात कंगाल यानाच्वंगु ज्यायात तुरुन्त बन्द याइगु खइ। झीगु देश नं ब्राजिल थें प्राकृतिक स्रोत व जलस्रोतया धनी देश खः। यदि नेतातय्के भिंगु सोच व भिजन दुगु खःसा देशयात याउँक हे विकास यायेफु। झीगु देशय् विकास यायेत स्रात साधन मदुगु मखु, दुगु साधनयात प्रयोग यायेगु बिचाः व इच्छाशक्ति मदुगु खः। यदि व दत धाःसा मेगु मदुगु नं दया वइ ।

More Stories Like this