मन्दः

- राजकुमार शाक्य-

झीगु धार्मिक कार्य कर्मकाण्ड नखः चखः आदिइ मन्दः च्वयेगु वा दयेकेगु चलन दु । तजिगु नखः स्वन्तिबलय् म्ह पुजा व किजा पुजा यायेत नं मन्दः च्वइ । नेपाल भाषा मंका खलः यल पाखें दँय् दँसं मन्दः ब्वज्या धेंधें बल्लाःया आयोजना याना वयाच्वंगु दु । ने.सं. १११५य् नेपाल भाषा मंका खलः यल पाखें दक्कले न्हापां खुसि आयोजना याःगु मन्दः ब्वज्याया धेंधें बल्लाः कासाय् न्हापा जुया दिइम्ह यल थैना निवासी कलाकार राजकुमार शाक्य नापं ४४ मंदया बारे जुगु खँल्हा बल्हा थन न्ह्यब्वया च्वना ।

मन्दः ब्वज्याय् गुकथं प्रवेश जुया दिया ?

यल नेपाल भाषा मंका खलः पाखें ने.सं. १११५ न्हूदँया लसताय् न्हापांगु मन्दः व्वज्या धेंधें बल्लाः कासाय् आयोजना याःगु जुल । उिकं नेपाल युवक बौद्ध मण्डल Y. M. B. A. पाखें िजं व्वति कया न्हाप प्रथम सिरपाः त्याकागु खः । अनं निसें विभिन्न थाय् थासय् विभिन्न साइजया मन्दः च्वयेगु ज्या जुया वःगु खः ।

उगु सिरपाः नं छितः छु प्याखँनय् तिबः बिल ?

उगु कासाय् ब्वति काय्या निितं िजं विभिन्न संस्कृति बिद् इतिहास बिद् धर्म विद्वानिपं नापं सरसल्लाह याना । मन्दःया वारे अध्ययन यायेगु ज्या जुल । नाप नापं विभिन्न साइजया मन्द सिजः पाताय् दयेका लुँ सियाः विभिन्न देश विदेशय् नं छ्वयेगु नं ज्या जुल । झीगु देशया छगू धर्म संस्कृति नखः चखः नाप स्वापू दुगु मन्दः ब्वज्या बारे नं नेपाःमििपंसं स्वयेगु हनेगु पाखें नं तिबः बिल ।

मन्दः ब्वज्या शहर केन्द्रीत खनेदु थुकियात तव्या याना यंकेगु आवश्यकता प्वंका दियाला छु याये माथें च्वं ?

आः तक ला मन्दः च्वज्या ब्वज्या स्वनिगःया शहरय् जक केन्द्रीत जुया च्वनः । थुकियातः देश ब्यापी हे प्रचार प्रसार याय्माःगु खनेदु । अथेजुयाः झी नेवाःत दुगु थाय् गथेकि पोखरा बुटवल पाल्पा बनेपा पनौति चैनपुर भोजपुर आदि थाय् थासय् झीगु नखः चखःया बारे अन्तरकि्रया यानाः धर्म संस्कृति व कलायात आदान प्रदान याय् माःगु खनेदु । उकिया निितं अन यािपं जन समुदाय् नापं सरसल्लाह ब्याकाः झि थाय् यािपं बिज्ञिपं तः इमि थाय् यंका खँ कनेगु याय् माःगु खनेदु ।

आः मन्दःया बारे हे छुं खँ कना दिइला ?

मन्दः धयागु छगू यन्त्र खः गुिकं झीसं पुजा याय्बलय् आवश्यक देवदेवीिपं साधना याना विराजमान यायेगु छगू स्थान खः । झीथाय् दुगु चैत्य देगः आदि सम्पूर्ण धार्मिक क्षेत्र नं मन्दःया रुपय् निर्माण जुया च्वंगु दु । मन्दःया लेख …………………………।

झीसं स्वन्तिया लसताय् म्हपुजा किजापुजा आदि याइबलय् च्वइगु व दयेकिगु मन्दःया बारे नं कना दिइला ?

झीसं छु नं ज्याखँया न्हापांगु पला न्ह्याकेया लागि उगु ज्याः खँय्सिद्धि प्राप्त याय्या निितं लुमंके माःगु अष्ट मंगल व अष्ट तत्व यात छय्ला मन्दः च्वयाः ब्वया न्हूदँया न्हापांगु िदं खुनु प्रतिज्ञा यायेगु खः । दच्छियंक ज्याखय् झीसं अष्ट मंगलया सुत्रया रुपय् स्मरण याना ज्या न्ह्याकेगु नं कुतः यायेमाःगु जुल । अष्टमंगल धाय्बलय् श्रीबच्छ सर्वज्ञ्य ज्ञान पुण्डरीक निर्मल ध्वज गगन मंडल कलश विर्धायु च्वमिर स्वागत मत्स्य महासयोग छत्रा सुरक्षा व दाहिने शंख होस यागु प्रतिकत मन्दलय् च्वया अष्ट तत्व धायेबले गों साया प्रतिक दुरु व सौ कन्या जजंका शंख हेंःखें भेरी बाजा दहि धौ फल फलफुल कुसुम स्वामाः दिपमाला मत तत्वत प्रयोग यायेमाःगु दु । म्हपुजा व किजापुजा बलय् मन्दः च्वया पुजा यायेगु अवस्था सुंन देव देवीपिन्त पुजा यायेगु मखु म्ह पुजा खुन्हु थःगु शरिर यातःहे पुजा याय्गु किजापुजा बलय् किजा यात तता केहें पिन्सं पुजा यायेगु छगू नखः खः ।

अन्तय्

झी छु नं पुजा साधना याय्बले अथवा पुजा आजा ब्रत दनेवलय् याय्माःगु सम्पूर्ण पुजाबिधिया दार्शनिक पक्षयात तन्त्र धाई तन्त्र अथवा तान्त्रीक कार्य जुइ अवस्था देवदेवीपिन्त साधना याय्बलय् ब्वने माःगु मन्त्र खः मन्त्र ब्वना देवतायात साधना याये धुंकाः बिराजमान यायेमाःगु स्थान मन्दः अथवा यन्त्र खः अले पुजा बिधि सम्पन्न यानाः ग्रहण यायेमाःगु अथवा कोखाय् माःगु ग्रहण छगू बस्तु जन्त्र खः अथेजुया तन्त्र मन्त्र यन्त्र व जन्त्र थुिपं प्यंगू एक आपसय् पुजा बिधि सम्यकरुपं सम्पन्न यायेगु अति आवश्यक पक्ष खः । झीगु धर्म संस्कृति कला क्षेत्रय् मन्दः अथवा यन्त्र छगू कलां भरी पूर्ण जूगु छगू बस्तु खः । जि छम्ह धातुपत्र कलाकारया नातां मन्दःया बारे छुं नं धाये माःसा थुकिया कला तथा प्रकारया बारे धायेमाःगु जुइ । मन्दःया प्रकार कथं यक्व हे मन्दःत खनेदु । झी थाय् देवदेवीिपं गुलिनं दु उलिहे प्रकारया मन्द त दइ । मन्दःया केन्द्रबिन्दुइ मुलम्ह देवता बिराजमान याना छचाःखेरं मेमेिपं देवतािपं तयाः मन्दःया निर्माण जुइ । थ्वहे मन्दःया कलाकारीता पाखें देश विदेश तकनं प्रचार प्रसार याना झीगु धर्म संस्कृति कलाया ऐतिहासिक प्रतिस्था याये फैगु बिचाः याना ।
न्ह्यब्वःम्ह
ब्रम्हदेव "प्रदीप"

More Stories Like this