सहमतीय सरकारया पहल

- दिल साहनी -

कांग्रेस लगायत थः ग्वाहालिमि दलतय्गु चाहनाया अःखः प्रधानमन्त्री माधव कुमार नेपालं राजीनामा बियाः देय्यात सहमतिया लँपु चायेकेत ग्वाहालि याःगु दु । तर वं राजीनामा बिइधुंकाः याउँक हे राष्ट्रिय सहमति जुइ व उकिया हे गितं न्हूगु राष्ट्रिय सहमतिया सरकार बनय् जुइ धयागु माओवादीया धारणा साकार मजुल । सकस्यां स्यू कि शान्ति प्रकि्रया पूवंकेत व थपय् याःगु ईयादुने संविधान च्वयेत राष्ट्रिय सहमतिया सरकार अपरिहार्य जू । तर सहमतिया सरकार दयेकेत नबजि न्ह्ययेथें जूगु दु । राष्ट्रिय सहमति हावाय् दयेके फइमखु । थ्व छुं नं मान्यता वा सिद्धान्तया आधारय् दयेकेगु खँ खः । थुकिया न्हापांगु आधार धयागु स्वंगू मध्ये छगू दलं सरकारया नेतृत्व यायेगु । सुनां नेतृत्व यायेगु धयागु न्ह्यसःया लिसः दलदुने माले मफुसा जक पिने मालेगु ज्या जइमाः । थुकी तःधंगु स्वंगू दल मध्ये सुनां सहमतिया सरकारया नेतृत्व यायेगु धयागु न्ह्यसलय् छु गुज्वःगु मान्यता वा मापदण्ड न्ह्यःने यंकेफै थुकी बिचाः यायेबलय् तःधंगु स्वंगू दल मध्ये माओवादीं सरकारया नेतृत्व याकेमाः धयागु न्ह्यसलय् यक्कों खँ न्ह्यःने हयेफु । माओवादी दकले तःधंगु दल खः । जनादेश मूलतः वयागु हे पक्षय् वनी । थुिकं सहमतिया नेृतत्व यायेदयेमाः ।

माओवादी दकले तःधंगु दल जूसां छुं नं जिम्मेवारीया पदय् मदु । राष्ट्रपति कांग्रेसं काःगु दु । संविधानसभाया मूल समितिया सभापति नं कांग्रेसया हे । एमालें सभामुख काःगु दु । थुगु स्थितिइ माओवादीं प्रधानमन्त्रीया पद कालधाःसा छगू कथं सन्तुलन जुइ । माधव कुमार नेपालं सरकारया नेतृत्व याःबलय् उकिइ २२ दलया समर्थन दुगु खः । थुगु अर्थय् बाइस दल सरकार दुगु खः । आःया सहमतिया सरकारया नेतृत्व २२ दलं पिनेयाःिपंसं यायेगु बांलाइ व तर्कसंगत नं जुइ । माओवादी प्रमुख प्रतिपक्ष खः । २२ दलया सरकारया नेतृत्व याःम्ह माधव कुमार नेपालं राजीनामा बीवं आःया सरकारया नेतृत्व यायेगु न्ह्यसलय् माओवादीया पक्षया सहमति कायम यायेगु बांलाःगु व आवश्य खँ नं खः । शान्ति प्रकि्रयायात तार्किक निष्कर्षय् थ्यंकेत व थपय् याःगु ईदुने संविधान च्वयेत माओवादीया नेतृत्वय् राष्ट्रिय सहमतिया सरकार दयेकल धाःसा ज्या यायेत गुलि अःपुइ मेमेपिनिगु नेतृत्वय् जुइमखु । थुगु ल्याखं नं माओवादीया नेतृत्वय् सरकार दयेकेगु ठीक जुइ । देश माओवादीया एजेण्डाकथं न्ह्याःवनाच्वंगु अवस्थाय् सरकारया नेतृत्व माओवादीयात बीगु सहमति यायेगु न्याय संगत जुइ ।
माओवादीयाके सेना दु ल्वाभः दु उकि थ्व नागरिक पार्टी मखु धयागु तर्क पाय्छि मखु । माओवादीया ल्वाभः दु तर व उगु कन्टेनरय् खतं नयाच्वंगु दु । शान्ति प्रकि्रयाय् वयेधुंकाः माओवादीं नं जनमुक्ति सेनायात थःगु हितय् छ्यलेफै नत कन्टेनरय् खतं नःगु थःयस्से छ्यले । उिकं माओवादीया नागरिक पार्टी मखु धयागु तर्क पाय्छि मखु । न्यायपि्रय नेपाली जनतां माओवादीयात मुलुकया दकले तःधंगु दल दयेका बियाः नागरिक पार्टीया लाहाछाप तयाबी धुंकल । थुलि तःधंगु जनादेश प्राप्त पार्टी यात नागरिक पार्टी मखु धकाः धायेगु गुलितक पाय्छि खः उिकं थ्व बिल्कुल हे गलत खः ।

एमालेया नेतृत्वय् सरकार जूगिलं हाकनं एमालेया नेतृत्वय् सरकार दयेकूसा जनताय् छुं नं उत्साह दनावइमखु । थ्व अस्वभाविक व अनुचित जुइ । एमालेया नेतृत्वय् सहमति दयेके मफुगु अवस्थाय् मेगु विकल्प कांग्रेस दनाच्वंगु दु । तर वइगु नेतृत्वय् सहमतिइ यायेगु नं तर्क संगत जुइमखु । एमालेया नेतृत्वय् दयेकूगु सरकार कांग्रेसयागु नं खः । थुगु अर्थय् एमालेया नेतृत्वया सरकारया विफलता वइगु नं विफलता खः । अथे जूगुिलं कांग्रेसं थःगु नेतृत्वय् सरकार दयेकेगु धकाः मधायेगु बांलाइ ।
माओवादीं सरकारया नेतृत्व याःगु दु व विफल जूगु दु । एमालें नं सरकारया नेतृत्व याःगु दु व विफल जूगु दु । उिकं आःया सरकारया नेतृत्व कांग्रेसं यायेमाः धायेगु ल्यूने छुं हे तर्क संगत जुइमखु । पार्टी एकताया निितं नं वं सरकारया नेतृत्व मयायेगु पाय्छि जुइ । चिचीधंगु पार्टी वा दलं सरकारया नेतृत्व यायेगु तसकं थाकुइ । भारतय् ज्योति वसुयात अनया ततःधंगु दलतय्सं भारतया प्रधानमन्त्री जुयाबीत इनाप याःबलय् वय्कलं अस्वीकार यानादिल । वय्कःया पार्टी सीपिएमं अस्वीकार यात । इमिगु तर्क दु थःगु पक्षय् छुं जक सांसदत दुगुिलं सरकारया नेतृत्व यायेबलय् थः मेपिनिगु इशारा व भरोसाय् सनेमाली ।
मेमेपिनिगु स्वार्थया निितं ज्या यायेमाली । थुिकं यानाः पार्टीया छबि बुलुइ । नेपालय् थुज्वःगु राजनीतिक संस्कार विकसित जुइत अझ नं यक्कों वर्ष लगय् जुइ तििन । कम्युनिष्ट मजुसे कम्युनिज्मया खँ ल्हायेगु व लोकतन्त्रवादी मजुसे लोकतन्त्रया खँ ल्हायेगु नेपाली राजनीतिया संस्कार जुइधुंकूगु दु । थुज्वःगु संस्कार अन्त्य मजुसे मुलुकं विसंगति व विकृतिया राजनीितं मुक्ति जुइमखु । माओवादीया निितं दकले तःधंगु दल जूगु हे वइगु निितं तःधंगु अभिशाप जुल । उद्योग व्यापारया क्षेत्रय् जुइमा वा शैक्षिक संघसंस्थाय् सुनां प्रगति यात धाःसा वइगु हा चायेगु व तुति सालेगु ज्या शुरु जुइ । थ्वहे संस्कार राजनीतिइ नं कि्रयाशिल मजुइगु ला खँ हे मन्त । थौंतक्क नेपाःया राजनीतिक इतिहासय् कांग्रेसं एकछत्र मुलुकया निगूगु तःधंगु दलया विल्ला घायेगु जिम्मेवारी एमाले जुल ।
व थःयात दकले तःधंगु वाम दल तायेकेगु यानाच्वंगु खः । माओवादीयात धरहराया च्वकां स्वयेगु यात । तर संविधान सभाय् निर्वाचनय् जनतां माओवादीयात दकले तःधंगु दल दयेकाबिल । गुलि तःधं धाःसा कांग्रेस व एमालेयात छथाय् तयाः जोरे याःसा नं वयागु बराबर जुइमखु । उिकं माओवादीयात कमजोर यायेत फुक्क दलत छप्पँ जुल । थुगु स्थितिइ माओवादीया नेतृत्वय् राष्ट्रिय सहमतिया सरकार दयेके थाकु । तर नं माओवादी दकले तःधंगु दल जूगु नातां वं मुलुकय् फुक्क दलतय्गु सहयोग व समर्थन मुंकेत छुं हे कसर त्वःते मज्यू । थुलि यायेबलय् नं ल्यं दलत तयार मजुल धाःसा माओवादी प्रतिपक्षय् च्वनाः संविधान गुलि फत उलि जनपक्षीय वा अग्रगामी दयेकेगु ज्याय् लगय् जूसा बांलाइ । संसदवादी दलतय्सं माओवादीयात सहमतीय सरकारया नेतृत्व याके मबीगु खःसा इमिसं माओवादीयात नं मान्य जुइम्ह व्यक्तियात सरकारया नेतृत्वय् हःसा बांलाइ । माओवादीया सासः हे नवःम्ह मनूयात सरकारया नेतृत्वय् यंकल धाःसा व नेतृत्व माधव कुमार नेपालया नं खराब जुइ । उज्वःगु नेतृत्वं न्ह्यात्थे यानाः नं सरकार ला चलय् याइ तर नं वं शान्ति प्रकि्रयायात नं थासय् थ्यंके फै न तंगु ई दुने हे संविधान च्वयेफइ ।

More Stories Like this