म्हपुजा यायेम्वाःगु नेवाः वस्ती तोखा

स्वराज महर्जन

नेपाल मण्डलया आदिवासी नेवाःतय्सं थःगु म्हसीका कथं मौलिक संस्कृति धकाः हनाः वयाच्वंगु म्हपुजा वंगु आइतवाः क्वचाल । देय्न्यंकंया नेवाःतय्सं अथे म्हपुजा यानाः थःपिनिगु म्हसीका धकाः गौरब तायेकाच्वंगु इलय् येँ जिल्लाया नेवाःतय्गु तसकं महत्वपूर्णगु वस्ती कथं नालातःगु तोखाया नेवाःतय्सं धाःसा म्हपुजा मयाः ।
तोखाय् छुं विशेष जुयाः अथे अनया नेवाःतय्सं म्हपुजा मयागु मखुसे आः तक गबलें नं मयाःनिगु जुयाः हे मयाःगु खः । नेवाः संस्कृति प्रेमी जूसां न्हूदँ नेपाल संवत्यात तःजिक हन तर म्हपुजा धाःसा मयाः ।
अथे म्हपुजा मयाःगुया कारण छु खः धकाः सीके मफुसां अन च्वंिपं नेवाःतय्सं छगू हे सलं धायेगु याः जिमि न्हापांनिसें म्हपुजा यानातःगु मदु म्हपुजा यायेमाः धकाः धाईपं नं मदु छाय् मयाःगु खः मस्यू तर जिमि म्हपुजा यायेम्वाः ।
तोखाया संस्कृति सम्वन्धि चासो तयादीम्ह अनया मोतिलाल स्यस्यःजुं धयादिल नेवाःतय्सं म्हपुजा यायेमाः धकाः जिगु परिवारय् गबलें नं मयाःसां िजं म्हपुजा याना तर मेमेपिन्सं मयाःगुिलं थःम्हेस्यां नं म्हपुजा यायेगु त्वःते धुन ।
थ्यंमथ्यं झिद्वःसिबें अप्वः जनसंख्या दुगु नेवाःतय्गु मौलिक कथंया वस्ती तोखाया ८० प्रतिशत नेवाःतय्सं म्हपुजा मयाः तर अनया नकःमि व साय्मितय्सं धाःसा म्हपुजा यानाच्वंगु दु ।
मोतिलालं धयादिल साय्मि व नकःमिपिन्सं जक म्हपुजा छाय् यानाच्वन मेमेपिन्सं छाय् मयात थ्व छगू अनुसन्धानया हे विषय जुयाब्यूगु दु ।
स्वनिगःया छुं छुं लागाय् छुं छुं परिवारं म्हपुजा यायेम्वाः धैगु खँ ला इलय् ब्यलय् न्यनेदु तर नेवाः वस्ती छगुिलं हे म्हपुजा यायेम्वाः धायेबलय् थुकिइ दुने छगू कथंया अर्थ सुलाच्वंगु अवश्य नं दयेमाः धकाः अःपुक हे अनुमान यायेिछं नापं म्हपुजा हे नेवाःतय्गु मंकाःगु व मौलिक संस्कृति खः धकाः दावी यानाः वयाच्वंिपं नेवाः संस्कृतिविद्तय्त तोखाया संस्कृितं हाकनं छकः बिचाः यायेत बाध्य यानाब्यूगु दु धाःसां छुं पाइमखु ।