परियति शिक्षाया महत्व

तुल्सीकाजी मानन्धर

मनुष्य जीवनया निंतिं शिक्षाया अतिकं महत्व दु। शिक्षा बिना मनू मिखा दयाः नं मिखां मखंम्ह थें हे जुइ। शिक्षायात विद्या नं धाइ। विद्या सयेकेत थीथी कथंया गुरूकुल, विद्याश्रम, ब्वनेकुथी, विद्यालय व पाठशाला आदि थासय् वनाः शिक्षा प्राप्त याइ ।

शिक्षां झीगु जीवनय् बांलाःगु हिउपाः हया बी। शिक्षा दुपिं मूनतय्त कम हे जक समस्या वइ। थःत शिक्षित यानाः थःके दुगु ज्ञानयात उजागर याना ज्याखँय् छ्यलेत सक्षम जुइ। हरेक पलाः पलाःपतिं शिक्षाया यक्व आवश्यक जुइ। उकिं शिक्षा झीत मदयेकं मगाः ।

थौंकन्हय् शिक्षाया विकास नापं मनूत नं न्हापा स्वयां यक्व विकास जुइधुंकल। थीथी क्षेत्रय् विकासया क्रम चरम सीमाय् थ्यनाच्वंगु दु। उकिं मनूत यक्व चलाखया नापनापं छम्हेसिनं मेम्हेसित छलकपट, ध्वं लायेगु ज्या नं जुया वयाच्वंगु दु। न्हूगु शिक्षां मनूत शिक्षित ला जुल तर दीक्षित धाःसा मजुल, मतलब शिक्षित जूसां सामाजिक भावना म्हो जुयावंगु दु। व्यक्तिवादी चिन्तनं यानाः विद्वान जूसां सामाजिक भावना व समाज प्रतिया जिम्मेवारीबोध तसकं म्हो जुयावंगु दु। व्यक्तिवादी चिन्तनं यानाः विद्वान जूसां नैतिकवान, चरित्रवान, इमान्दारी व मेहनती जुइगु धाःसा म्हो जुया वनाच्वंगु दु। प्रत्येक अभिभावकतय्सं थः काय, म्ह्याय्पिंत लिपा सुख बी धकाः बांलाक आखः ब्वंका तइ, तर नैतिक शिक्षाया अभावं यानाः कायम्ह्यापिं आखः सःपिं जूसां नं मांबौया सेवापाखें विमुख जुइ। उकिं नं उलि हे आवश्यक जू। नैतिक शिक्षा धायेबलय् विशेष यानाः बुद्धया व्यावहारिक शिक्षायात कायेगु बांलाः ।

भगवान बुद्ध नेपाःया लुम्बिनी वनय् जन्म जुयाः ३५ दँया वैशय् बोधिज्ञान लाभ यानाः ४५ दँ तक गांगामय्, नगर-नगरय्, देश-देशय् चाःहिलाः बियाबिज्याःगु उपदेश (शिक्षा) ८२,००० धर्म स्कन्धयात सङ्कलन यानातःगु संग्रहयात "त्रिपिटक" धाइ, उकियात अध्ययन, अनुसन्धान यायेगु व व्यवहारिक जीवनय् छ्यला यंकेगु हे "परियति शिक्षा" खः ।

बौद्ध परियति शिक्षा झीगु देय् नेपालय् वि.सं. २०१९ सालं तयारी यानाः वि.सं. २०२० सालंनिसें औपचारिक रूपं बीगु शुरु याःगु खः। अखिल नेपाल भिक्षु महासंघया सक्रियताय् थ्व शिक्षा बीगु ज्या निरन्तर रुपं सञ्चालन जुया वयाच्वंगु दु। नेपाल बौद्ध परियति शिक्षा केन्द्रत थीथी जिल्लाय् नं सञ्चालन जुइधुंकूगु दु। प्रत्येक अध्ययनशील विद्यार्थीं थुगु शिक्षा कायेगु अवसरयात सितिं मछ्वसे सदुपयोग यायेमाः ।

मनुष्य जीवन सुखपूर्वक म्वायेत मदयेकं मगाःगु (अपरिहार्य) शिक्षा परियति शिक्षा खः। परियति शिक्षाया अध्ययनं व्यक्तिया सुधार अवश्य जुइ। समाजय् च्वनाः समाज उत्थान यायेगु ज्याय् न्ह्यायेत नं न्ह्याबलें सहयोगी जुइ। नैतिक रूपं सबल व सदाचारी जुइ। थज्याःगु खँत श्रीलंकाय् अध्ययन यानाः लिहां बिज्याःपिं भन्तेपिंसं धयाबिज्याः कथं श्रीलंकाय् परियति शिक्षा अध्ययन याःपिं व अध्ययन मयाःपिनिगु व्यवहारय् यक्व हे पाःगु खने दु।
झीसं मानवीय भावनाया विकास जुइगु शिक्षा नीति कायेमाःगु हथाय् जूगु दु। सत्य खँ ल्हायेगु, न्याय बीगु, लोभ मयायेगु, मेपिंत ठगे मयायेगु, दक्व प्राणीपिनि प्रति दया, माया व करूणा तयेगु, भिंगु आचरण यायेगु, सुनानं सुयातं हेला मयायेगु मान्यवरपिंत मान सत्कार तयेगु व आज्ञाकारी जुइगु थें सुख शान्तिया पक्षय् यंकीगु शिक्षा मेगु मदु ।

परियत्ति शिक्षा अध्ययनशील विद्यार्थीतय्त नैतिक रूपं नं बल्लाकाः त्वाःबाहाः, समाज, देय् विकास याना यंकेगु ज्याया लागिं थौंकन्हय्यात आवश्यक जू। परियति शिक्षा नैतिक व व्यावहारिक जूगुलिं मनुष्य जीवन सुधारया नापनापं विकास यायेत थुगु शिक्षां अग्रणी भूमिका म्हिती।
परियति शिक्षा अध्ययनं मनूतय्त ज्ञानी गुणी याइ। समाजय् बांलाःपिं, ज्ञानी, गुणीपिंत बांलाःगु दृष्टिं स्वइ नापं सकसियां यःपिं जुइ। थः जक नये, त्वने धाइ मखु। मेपिनिगु नं उलि हे चिउताः काइपिं जुइ। उकिं परियति शिक्षा जीवनोपयोगी शिक्षा खः। छ्रम्हेसिनं मेम्हेसित छलकपट यानाः थः जक आर्थिक रुपं सम्पन्न जुइगु धइथें जाःगु व्यक्तिगत स्वार्थ तइ मखु। सकसियां भिं जुइगु ज्याय् लगे जुइ ।

अन्तय्, प्रत्येक समुदायया व्यक्तितय्सं बुद्धया जीवनोपयोगी शिक्षा "परिपति शिक्षा" अध्ययन अध्यापन यायेगु यानाः व्यवहारय् छ्यलाः समाज व देय् भिंकेया निंतिं सकसिनं बुद्ध शिक्षाया अध्ययन अध्यापनया पहल यानाः देय्या प्रत्येक विद्यालय, कलेज व विश्वविद्यालयय् अनिवार्य अध्ययन याके फत धाःसा देशय् दयाच्वंगु कलह, अशान्त, अविश्वासया वातावरण, भ्रष्टाचार, मतभिन्नता व हिंसा मुक्त जुयाः उज्जवल भविष्यया निर्माण याये फइ। नापं नेपाःयात नं न्ह्यागुं समस्यां मुक्त यानाः शान्त, सुन्दर व विकशित देय् दयेकेत सकलें समर्थ जुइ ।

More Stories Like this