न्हूदँ न्हूगुकथं हनेमाल

ने.सं.१३१ न्हूदँ वयेत्यंगु दु । न्हूदँ हनेत नेपालभाषा मंकाः खलःपाखें दँय्दँसं न्हूदँ समारोह समिति दयेकाः हना वयाच्वंगु दु । थुगुसी नं ज्यापु महागुथिया नायः विपेन्द्र महर्जनया नायः सुइ न्हूदँ समारोह समिति ११३१ स्वंगु दु ।

नेपाल सम्वत्या प्रवर्तक शंखधर साख्वाःयात नेपाली कांग्रेसया पालय् राष्ट्रिय विभूति घोषणा याःगु लिपा एकीकृत नेकपा माओवादीया नायः पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डया नेतृत्वया सरकारं राष्ट्रिय सम्वत्या मान्यता ब्यूगु खः । देशय् राजतन्त्रया अन्त्य जुल लोकतान्त्रिक संविधान वइन देश संघीयताय् दुहांवन । हिउपाःया लहरं नेपाःया परम्परागत छबी त्वःताः न्हूगु ख्वालं पिलूवयेत सनाच्वन । तर आजु पुलांगु ऐतिहासिक नेपालभाषा मंकाः खलःयात न्हूधा यानाः न्हूगु रुपकथं न्ह्याका यंकेगु आवश्यकतायात सुनां नं महशुस याःगु खनेमदु ।

सम्भवत नेपालभाषा मंकाः खलःया न्हूधाः मजूगु निगू दशक अर्थात २० दँ दत जुइ । अबलेनिसें नायः व मू छ्याञ्जे निम्ह जक दु । ल्यं खलःया दुजःपिं वर्तमान मंकाः खलकं पिने दु । धायेबलय् नेपालभाषा मंकाः खलःयात मात्रै निम्ह व्यक्ति नायः व मू छ्याञ्जे ल्हातय् त्वःतेगु ज्या जुयाच्वंगु दु । थ्व खलःया नितिं जक मखु फुक्क भाषा प्रेमिपिं व नेवाः समूहया नितिं हे हाथ्या व मछालेपुस्से च्वंगु खँ खः ।

थुगुकथं नेपालभाषा मंकाः खलः अवैधानिक खः थ्व थःगु वैधानिक हैसियत त्वहफिके धुंकूगु दु । तर प्रत्येक दँय् न्हूदँ समारोह समिति दयेकाः नेपालभाषा मंकाः खलः अवैधानिक मखु धकाः नेवाःतय्त व गैर नेवाःतय्त सन्देश बीगु ज्या जुयाच्वंगु दु । थुगु प्रक्रिया सही मखु ।

न्हूदँ समारोह समिति दयेकाः दँय् छम्ह न्हूम्ह नायः दयेकूथें नेपालभाषा मंकाः खलःयात छाय् न्हूधाः यायेमफुत छाय् २० दँ न्ह्यःया निम्ह पदाधिकारीं जिपिं पुलां मजूनि धकाः नेवाःतय्त हेका च्वन अले भिंतुना जुलुसय् ब्वति काः वयाच्वंपिं द्वलंद्वः नेवाःतय्सं छाय् छक्वः तक्क नं बिचाः यानाः स्वयेगु हिम्मत मयात ?

आखिर न्हूदँ समारोह समिति दयेकाः २० दँ पुलांगु नेपालभाषा मंकाः खलःया निम्ह पदाधिकारीयात संस्था हे चलय् यायेगु थःगु हालीमुहाली याकेगु नैतिक अधिकार सुनां बिल थुगु सन्दर्भय् अर्थयात नं स्वाकाः स्वयेमाःगु जरुरी जुइ । खलःया थःगु हे चल अचल सम्पत्ति बाहेक नेपाःया सरकारं नेपालभाषा मंकाः खलःयात न्हूदँ हनेत लाखौं धेबा ग्वाहालि बियावःगु दु । सर्वसाधारण नेवाःत गैर नेवाःतय्सं बीगु ग्वाहालि अलग्ग हे दु । थ्व धेबाया ल्याःचाः सुनां तइगु ? सुनां खर्च याइगु दुपिं ला अन्तत निम्ह हे पदाधिकारीपिं खः । छु थ्व वय्कःपिंत उगु धेबा थीगु अधिकार दुला ? उकिं भिंतुना जुलुसय् ब्वति काइपिं प्रत्येक नेवाः व्यक्तिं दकले न्हापां थ्व गलत परम्परा व प्रक्रियायात कयाः न्ह्यसः थनेमाः । संस्थायात न्हूधाः यानाः वैधानिकता बीमाः । अले जक भिंतुना बीगु व भिंतुना कायेगुया औचित्यता दइ । मखुसा कतांमरि सरकारया कामचलाउ प्रधानमन्त्रीयात सःताः न्हूदँया भिंतुना बीफैगुया छुं हे औचित्यता मदुथें जुलुसय् ब्वति कयाः भिंतुना बियाजुइपिं झी नेवाःतय्गु भिं जुयाच्वंगु दुलाकि मदु मूल्यांकन यानाः स्वयेगु जरुरी दु । झीगु भिं जुयाच्वंगु मदुसा झी उचित लँपुइ वनाच्वंगु दु धायेफै मखु । न्हूगु दँय् न्हूगुकथं व्यवस्था यानाः न्हूदँ हनेगु खःला ?

More Stories Like this