भिंगु आचरण सफल जीवनया आधार

ललिता धाख्वा 'परियति सद्धम कोविद'

थ्व संसारय् दुपिं प्राणीत मध्ये मनू सर्वश्रेष्ठ प्राणी खः। मनूतय्सं थःपिनिगु जीवन सफल यायेया नितिं अनेक कुतः यानाच्वनी। गुलिं सफल जुइसा गुलिं असफल। झीगु समाजय् छम्ह मनूया जीवन सफल वा असफल धकाः विभिन्न आधारकथं मूल्याङ्कन यानाच्वनी। गुलिसिनं इज्जत मानप्रतिष्ठाया आधारय्, गुलिसिनं सः सिउगु आधारय्, गुलिसिनं धनसम्पत्ति प्रशस्त कमे याये फुगु इत्यादि आधारं मूल्याङ्कन यानाच्वनी। वास्तवय् मानवीय गुण वृद्धि जुइकथं जीवन सफल यायेत भिंगु आचरण मदयेकं मगाःगु छगू आधार खः ।

आचरण निथी दु। भिंगु आचरण वा कुशल पुण्य कमे यायेगु व मभिंगु आचरण वा अकुशल पाप कर्म यायेगु। भिंगु कुशल कर्मं भिंगु हे फल बी अले मभिंगु अकुशल कर्मं मभिंगु हे फल बी। थुकियात बांलाक थुइकाः विश्वास यायेगु हे सम्यकदृष्टि खः। झीसं थः थःपिंसं यानागु कर्म वा ज्या अनुसारं हे भिंगु वा मभिंगु फल बी धइगु खँय् विश्वास यानाः लिचिलेमाः ।

भगवान् बुद्धं कुशल व अकुशल कर्मया सन्दर्भय् धयाबिज्याः कथं मनूतय्सं शरीर, वचन व मनपाखें झिता प्रकारया अकुशल कर्म दुश्चरित्र, वथें तुं झिता प्रकारया कुशल कर्म सुचरित्र यानाच्वनी। बांमलाःगु पक्षया अकुशल कर्म थथे दु -
१) प्राणीपिनिप्रति दया करुणा भाव मतसे हिंसा हत्या यायेगु।
२) कर्पिनिग अधिकारय् दुगु चीजवस्तु खुया कायेगु।
३) काम भोगया विषय मिथ्याचरण यायेगु वा व्यभिचार यायेगु।
४) मखुगु, असत्य खँ ल्हानाः ठगे यायेगु, छलकपट यायेगु।
५) मिले जूपिंत फाया बीगु कथं चुगली खँ ल्हायेगु।
६) कर्पिंत नुगलय् स्याइकथं छाक्क खँ ल्हायेगु, अपशब्द छ्यलाः ब्वः बीगु।
७) ज्याख्यले मदुगु, अनर्थयुक्तगु खँ ल्हायेगु।
८) कर्पिनिगु सम्पत्ति थःगु याये दुसा जिउ धकाः सम्पत्तिइ लोभ यायेगु।
९) कर्पिनिगु विनाशया कामना यानाः तं पिकायेगु।
१०) सही बिचाः वा दृष्टियात चीकाः द्वंक द्वंक बिचाः याइगु, मिथ्या धारणाय् विश्वास याइगु।

वर्तमान युगय् गुलि नं भय उपद्रव, हत्या, हिंसा, आतंक ब्वलनाच्वंगु दु व फुक्कं थज्याःगु दुश्चरित्र ज्याखँ व विचारया उपज खः। मनूतय्सं लोभ, द्वेष, ईष्या, काम, राग इत्यादि दुषित मनस्थिति उत्पन्न यानाः थज्याःगु मभिंगु कर्म याना जुइ। गुकिया लिच्वः कथं शत्रुता, अविश्वास, अपमान, दण्ड, सजायँ थेंज्याःगु दुष्परिणाम भोगे याये माली। थुकथं जीवनय् सुख शान्ति मदयेका च्वनेमालीगु दुश्चरित्रयात त्वःताः भिंगु आचरण वा ज्या यायेगु आवश्यक जू। भिंगु ज्या वा कुशल कर्म थथे दु -
१) सकल प्राणीपिंप्रति असीम करुणा भाव तयेगु तथा प्राणीपिंत हत्या वा हिंसा मयायेगु।
२) कर्पिनिगु अधिकारय् दुगु धनसम्पत्ति खुया मकायेगु।
३) कामभोगय् विषय संयमित जुइगु वा व्यभिचार मयायेगु।
४) यथार्थवादी जुयाः सत्यगु खँ ल्हायेगु।
५) चुगली यायेगु त्वःताः मिले मजूपिंत मिले यायेगु किसिमं खँ ल्हायेगु।
६) न्हाय्पंयात याउँसे च्वनी कथं यइपुसे च्वंगु, सभ्यगु खँ ल्हायेगु।
७) फजुलगु, ख्यले मदुगु खँ ल्हायेगु त्वःताः अर्थयुक्तगु तर्कयुक्तगु खँ ल्हायेगु।
८) निर्लोभीम्ह जुयाः कर्पिनिगु धनय् लोभ मतइम्ह जुइगु।
९) प्राणीपिनिप्रति वैमनस्य भाव मतयेगु, तं पिमकायेगु।
१०) सही यथार्थगु दृष्टि दुम्ह जुइगु।

मैत्री, करुणा, त्याग, चित्त इत्यादि भिंगु मनस्थिति दुपिं मनूतय्सं थज्याःगु भिंगु ज्या खँ विचार यानाच्वनी। गुकिया लिच्वः कथं इज्जत, सम्मान, विश्वसनीयता प्राप्त जुइ। थथे भिंगु मनस्थितिं भिंगु ज्या खँ व विचार याइगु कारणं भिंगु हे सुपरिणाम भोगे यायेखनी ।

भगवान् बुद्धं धम्मपदय् आज्ञा जुयाबिज्याःगु दु -
सब्व पापस्स अकरणं - कुसलस्स उपसम्पदा।
सचित्रपरियोदपनं - एतं बुद्धानसासनं।।
पापकर्म धाक्व मयायेगु, कुशल कर्म यायेगु, थःगु चित्तयात परिशुद्ध यायेगु थ्व हे बुद्धपिनिगु शिक्षा खः। चित्त परिशुद्ध जुइगु धइगु वास्तवय् भिंगु ज्याखँय् मनयात न्ह्यब्वाका यंके फुसा संभव जुइगु खः। मनय् सुख शान्ति दइ कथं सम्पादन यायेमाःगु भिंगु ज्या नं झिता हे दु गथे कि - १) त्याग स्वभाव २) सदाचरिता, नैतिकता ३) शुद्ध, स्वच्छ, एकाग्र भावना ४) सत्कार गौरव ५) सेवा भाव ६) थम्हं यानागु पुण्यक्रियायागु प्रभाव कर्पिनि हित कामना यासें छ्वःदंगु नुगलं इना बीगु ७) कर्पिंसं स्वच्छ नुगलं याःगु पुण्यकार्यय् लय्लय्तायाः साधुकार बीगु ८) सद्धर्मया खँ गौरवपूर्वक न्यनेगु ९) सद्धर्मया खँ कर्पिनि प्रति मैत्री करुणा न्ह्यचिकाः कनेगु १०) थःके यथार्थगु सही, स्वच्छ कथंयागु दृष्टि, विचार दयेकेगु ।

थुपिं झिगू बांलाःगु स्वभावतय्त विकास यानाः जीवनय् छ्यलेफत धाःसा थःगु निंतिं नं कर्पिनि निंतिं नं भिं जुइ। थुकथं जुल धाःसा 'मति भिंसा गति भिनी' धइगु खँ सत्य साबित जुइ ।

आपालं मनूतय्सं भौतिक सुखसुविधां पूर्ण जुइकाः म्वानाच्वनेगु हे जीवनया सफलता थें तायेकाच्वनी। उकिया लागि हे हि चःति हायेकाः धनसम्पत्ति कमे यायेगुली लिमलाकाच्वनी। जब धनसम्पत्ति कमे यायेफइ उकी नं सन्तुष्ट मजुसे अझ अप्वः सम्पत्तिया चाहना याइ। थ्व हे झ्वलय् थःपिनि चाहाना पूवंके मभिंगु अनैतिक ज्या यायेत तकं तयार जुयाच्वनी। वास्तवय् थःपिंसं मेहनतपूर्वक कमे यानातयागु सम्पत्ति थःगु व मेपिनिगु हित सुखया निंतिं छ्यलेफुसा जक सम्पत्तिपाखें सार पिकाये फइ। अले जीवनय् सुखानुभूति यायेखनी। उकिं छम्ह विवेकशील प्राणीया नातां मनुखं छु ज्या याःसा थःत नं कर्पिंत नं हितसुख जुइ अले छु गज्याःगु ज्या याःसा थःत नं कर्पिंत नं निखलकंयात हानी जुइ धयागु विश्लेषण यानाः भिंगु ज्याखँ व विचार यानायंकेगुली हे सुखी व सफल जीवनया रहस्य सुलाच्वंगु दु ।

More Stories Like this